Wielkanocna pomoc dla pracowników z ZFŚS. Z PIT czy bez?

W związku ze zbliżającymi się Świętami Wielkanocnymi podjęta została decyzja o wypłacie dla pracowników bezzwrotnej pomocy finansowej z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Każdy pracownik, który złoży wniosek o przyznanie pomocy finansowej i oświadczenie o dochodach, otrzyma pieniądze. Kwota zapomogi uzależniona będzie od wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny. Czy kwoty ww. zapomóg mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 26 lub art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Świadczenia w formie zapomóg pieniężnych wypłacanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w sytuacji gdy otrzymane zostały przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej są przychodem zwolnionym od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kwoty 1000 zł (a w 2023 r. do kwoty 2000 zł - patrz ramka powyżej).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Biorąc powyższe pod uwagę do przychodów ze stosunku pracy zalicza się każde świadczenie, które zostało wypłacone w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Świadczenia z ZFŚS a PIT

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł (a w 2023 r. do kwoty 2000 zł - patrz ramka powyżej); rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi

Powołany przepis dotyczy świadczeń otrzymywanych przez pracowników na podstawie ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Stosownie do art. 2 pkt 1 ww. ustawy działalność socjalną stanowią usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1-1b, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo art. 30 ust. 6 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 ww. ustawy).

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że zwolniona od podatku na podstawie powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wartość świadczeń otrzymywanych przez pracownika, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:

• świadczenia mają związek z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
• świadczenia mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego,
• są w całości sfinansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub funduszy związków zawodowych,
• ich wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 1000 zł (a w 2023 r. do kwoty 2000 zł - patrz ramka powyżej).

Należy podkreślić, iż użyte w tym przepisie sformułowanie „sfinansowane w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych” oznacza, że pracodawca bądź związki zawodowe są ze swej strony zobligowane do finansowania lub współfinansowania świadczeń na rzecz określonych osób wyłącznie z wymienionych w tym przepisie funduszy. Przepis ten zatem określa źródło finansowania świadczeń rzeczowych, bądź pieniężnych uznając że dla zastosowania zwolnienia od podatku koniecznym jest, aby pracodawca nie sfinansował tych świadczeń z innych źródeł niż zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych.

Wobec powyższego należy uznać, iż na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są określone w regulaminie świadczeń socjalnych i sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych świadczenia pieniężne stanowiące pomoc finansową wypłacone z okazji zbliżających się świąt Wielkanocnych o łącznej wartości nieprzekraczającej w 2023 roku kwoty 2000 zł.

Pomoc finansowa to nie zapomoga

Należy podkreślić, że pomocy finansowej nie należy utożsamiać z zapomogą, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

1. z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - niezależnie od ich wysokości,
2. z innych źródeł - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6000 zł (patrz ramka powyżej).

Przy czym ustawa o podatku dochodowym nie definiuje pojęć „zdarzenie losowe” czy „zapomoga”. W orzecznictwie wskazuje się, że w sytuacji, gdy w prawie podatkowym termin użyty w przepisach nie jest bliżej określony, to wykładnia takiego pojęcia winna odbywać się przy zastosowaniu wykładni językowej lub zgodnie ze znaczeniem jakie ma ono w języku potocznym.

Z powyższego wynika, że ze zwolnienia korzystają jedynie zapomogi wypłacone z tytułów wskazanych w tym przepisie. Przy czym kwota zapomogi wolna od PIT zależna jest od źródła środków, z których jest wypłacana. Oczywiście przepis nie wyklucza, że zapomogę można przyznać również przed świętami, gdyż termin jej wypłaty nie jest ograniczony przepisami. Z treści pytania wynika, że pomoc finansowa przyznana pracownikom w związku ze zbliżającymi się Świętami Wielkanocnymi będzie wypłacona z uwzględnieniem wysokości dochodu przypadającego na członka rodziny, zatem zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miało zastosowania w niniejszej sprawie.

Pomoc finansowa z ZFŚS zwolniona z podatku

Reasumując, świadczenia w formie zapomóg pieniężnych wypłacanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w sytuacji gdy otrzymane zostały przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, są przychodem zwolnionym od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kwoty 1000 zł (w 2023 r. do kwoty 2000 zł - patrz ramka powyżej). Kwota ta obejmuje wartość rzeczowych i pieniężnych świadczeń otrzymanych w skali całego roku podatkowego. Natomiast, nadwyżka przychodu ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Pracodawca, jako płatnik zobowiązany jest wówczas do pobrania i odprowadzenia od przekazanego świadczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 32 i art. 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 26 ww. ustawy nie będzie miało w tym przypadku zastosowania.

Powyższe potwierdza także fiskus, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 25 lutego 2014 r., sygn. ITPB2/415-1072a/13/MN.

Redakcja podatki.biz

(Egg hunt photo created by jcomp - www.freepik.com)