18.09.2020

Podatnik VAT świadczący usługi hotelowe, stanowiące podstawowy składnik szerszej kategorii usług turystyki, o których mowa w art. 88 pkt. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o VAT, może, o ile usługi te są opodatkowane na zasadach innych, aniżeli określone w art. 119, rozliczyć podatek naliczony od nabytych usług gastronomicznych - orzekł w sierpniowym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się podatnik prowadzący hotel. W ramach świadczonych usług hotelarskich zapewnia gościom hotelowym posiłki - gość hotelowy może wybrać opcję zakwaterowania z wliczonym w cenę noclegu śniadaniem lub opcję zakwaterowania bez śniadania. Ponadto, gość może wykupić inny posiłek w restauracji hotelu. W celu zapewnienia śniadań i innych posiłków podatnik zawarł umowę o świadczenie usług gastronomicznych, na mocy której nabywa od podmiotu niezależnego kompleksowe usługi gastronomiczne i cateringowe ("Operator"), co zostaje udokumentowane w wystawianych na jego rzecz fakturach. Przedmiotowe usługi prowadzone są na terenie restauracji znajdującej się w budynku hotelu. Podatnik następnie sprzedaje całościową usługę gastronomiczną gościom hotelowym. Operator prowadzi na terenie restauracji hotelu działalność gastronomiczną na zasadzie wyłączności. Zgodnie z umową operator - za świadczenie usług gastronomicznych i cateringowych - otrzymuje miesięczne ryczałtowe wynagrodzenie powiększone o należny podatek VAT w stawce obowiązującej w dniu wystawienia faktury.

Zdaniem podatnika, z uwagi na fakt, że nabywa on usługi gastronomiczne w celu świadczenia usług turystyki, a do ich opodatkowania mają zastosowanie ogólne zasady, to z tytułu nabycia takich usług gastronomicznych przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur otrzymanych od operatora. Wyłączenie prawa do odliczenia w przypadku podatnika świadczącego usługi turystyki, w ramach których refakturuje on na rzecz innych podatników usługi gastronomiczne, jest sprzeczne z przepisami prawa unijnego.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z podatnikiem. W opinii organu podatkowego, podatnik nabywa usługi gastronomiczne, a następnie odsprzedaje je w ramach świadczenia usług hotelarskich, bądź też odrębnie jako usługi gastronomiczne. Nie ma więc tu mowy o świadczeniu przez podatnika usług turystyki, które mają charakter usługi złożonej. Ponadto, charakter działalności podatnika nie pozwala na uznanie go np. za biuro podróży lub podmiot prowadzący złożoną działalność hotelową obejmującą usługi turystyki. Zatem, nabywając usługi gastronomiczne, które to usługi są przedmiotem sprzedaży dla gości hotelowych w ramach usługi hotelowej bądź też na indywidualne zamówienie przez klienta w czasie pobytu w hotelu, podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie usług gastronomicznych od operatora.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, który przyznał rację podatnikowi.

WSA przypomniał, że kwestia dotycząca pojęcia usług turystycznych oraz to, czy usługi hotelowe mieszczą się w zakresie i usług turystycznych, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT była już przedmiotem, nadal i aktualnych, wypowiedzi sądów administracyjnych. W orzeczeniach tych przyjęto, że usługi hotelarskie, w ramach których świadczone są tylko usługi gastronomiczne, bez usług dodatkowych, właściwych biurom podróży (jak np. transport, zakwaterowanie organizacja wypoczynku) są usługami turystyki, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT.

Wobec tego, zdaniem sądu, podatnik VAT świadczący usługi hotelowe, stanowiące podstawowy składnik szerszej kategorii usług turystyki, o których mowa w art. 88 pkt. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o VAT, może, o ile usługi te są opodatkowane na zasadach innych, aniżeli określone w art. 119, rozliczyć podatek naliczony od nabytych usług gastronomicznych. Do takiej kategorii podatników adresowane jest bowiem wyłączenie, wynikającej z początkowej części normy art. 88 pkt 1 pkt 4 ustawy, restrykcji (polegającej na pozbawieniu prawa do rozliczenia podatku naliczonego). Przyjęcie zaś wykładni prezentowanej przez organ interpretacyjny doprowadziłoby do wniosków, które pozostawałyby w rażącej sprzeczności z podstawową zasadą podatku od wartości dodanej, tj. zasadą neutralności. Istota podatku od wartości dodanej sprowadza się bowiem do tego, że podatek ten ma obciążać ostatecznego konsumenta a nie podmioty, które uczestniczą we wcześniejszych fazach obrotu. Oni bowiem mają prawo rozliczyć uiszczony podatek naliczony, którego to prawa pozbawić ich może tylko wyraźna regulacja ustawowa pozostająca w zgodzie z dyrektywami Unii Europejskiej.

W opinii WSA, niedopuszczalna jest sytuacja, w której podatnik prowadzący działalność hotelową, nabywając usługi gastronomiczne w celu ich odsprzedaży na rzecz swoich klientów, pozbawiony byłby prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych usług. Ciężar ekonomiczny podatku poniósłby nie ostateczny konsument, jakim jest gość hotelowy, a przedsiębiorca. Najważniejszą cechą podatku od wartości dodanej jest bowiem zasada jego neutralności, której realizacja polega na umożliwieniu podatnikowi obniżenia podatku należnego o kwoty podatku zapłaconego przy nabyciu towarów i usług, związanych z jego działalnością gospodarczą. Skoro takie uprawnienie stanowi zasadę, to ograniczenie tego prawa może wynikać tylko z konkretnego przepisu prawa unijnego. Jeśli zatem w prawie unijnym nie ma regulacji pozwalającej wprost na ograniczenie prawa podatników do odliczenia, to prawo do odliczenia powinno być w pełni respektowane.

W rezultacie stanowisko organu wyrażone w zaskarżonej interpretacji sąd uznał jako sprzeczne z zasadą neutralności VAT. Pomimo uchylenia z dniem 30 listopada 2008 r. art. 88 ust. 1 pkt. 4 lit a ustawy o VAT, w aktualnym stanie prawnym podatnik prowadzący działalność hotelową, który korzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług gastronomicznych, z uwagi na treść art. 176 Dyrektywy 112 nadal ma prawo do odliczeń określonych w uchylonym przepisie, o ile tylko w dalszym ciągu spełnia przesłanki przewidziane w tym przepisie - podsumował WSA.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 25 sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Gd 1963/19 - pełna treść wyroku

Redakcja podatki.biz