Ulga rehabilitacyjna. Odliczenie wydatków na leki i suplementy

Korzystając z ulgi rehabilitacyjnej, można odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. 

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b–7g tego artykułu. Jednym z wydatków, które można odliczyć są właśnie koszty zakupu lekarstw.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków związanych z niepełnosprawnością jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Odliczenie wydatków na leki

Zgodnie z art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o PIT za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo). Jest to bardzo ważna zasada. Nie można odliczyć zatem wydatków na wszystkie leki, które kupujemy, lecz tylko te, które zostały zlecone przez lekarza.

Definicja leku. Czy suplement diety jest lekiem?

Warto zwrócić uwagę, że przepisy podatkowe definicji leku nie zawierają. Kwestia ta może mieć istotne znaczenie, zwłaszcza w sytuacji, gdy chcemy odliczyć zakup suplementów diety. Czy suplement może być dla celów podatkowych traktowany jak lek? Pomocniczo odnieśmy się tutaj do interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 15 marca 2016 r., nr 1061-IPTPB2.4511.11.2016.1.AKu. Zdaniem organu podatkowego, ustalając, co jest lekiem, posiłkowo należy opierać się na definicjach zawartych w ustawie z 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne. Z zawartych w tej ustawie definicji wynika, że: 

• lekiem aptecznym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z recepturą farmakopealną, przeznaczony do wydania w tej aptece,
• lekiem gotowym jest produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i określonym opakowaniu,
• lekiem recepturowym jest produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej,
• produktem leczniczym zaś jest substancja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne.

Wykaz produktów leczniczych zamieszczony został w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przechodząc do kwestii ulgi rehabilitacyjnej, organ podatkowy wyjaśnił, że wydatki na leki zakupione przez podatnika, mieszczące się w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co do których lekarz specjalista stwierdził, że niepełnosprawny powinien je stosować (stale lub czasowo), można odliczyć w ramach ulgi w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł.

Definicja suplementu diety i prawo do odliczenia

W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 26 lipca 2013 r., nr IPTPB2/415-351/13-4/AK znajdziemy natomiast potwierdzenie, że wydatek poniesiony na nabycie suplementu diety może podlegać odliczeniu wyłącznie, jeśli suplement diety spełnia cechy leku i jest dopuszczony do obrotu. Podatnik ma zatem prawo odliczyć wydatki poniesione na nabycie suplementów diety zaleconych przez lekarza specjalistę tylko wtedy, gdy suplementy te spełniają cechy leku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwach członkowskich Unii Europejskiej i są dopuszczone do obrotu.

Rozliczenie ulgi

Wysokość wydatków na zakup leków i suplementów ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokument ten winien zawierać w szczególności dane identyfikujące kupującego i sprzedającego, rodzaj zakupionego towaru oraz kwotę zapłaty. Warto podkreślić, że wydatki na zakup leków i suplementów odlicza się w ramach rocznego PIT od dochodu. Wydatki poniesione na ten cel – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, należy zsumować i ująć w załączniku PIT/O do rozliczenia rocznego, jako wydatki na cele rehabilitacyjne.

Przykład

Pan Jacek - podatnik, będący osobą niepełnosprawną, wydaje co miesiąc 250 złotych na leki. Posiada zaświadczenie od lekarza specjalisty o konieczności ich przyjmowania. Czy może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Tak, będzie mógł on skorzystać z ulgi. W jego przypadku odliczeniu będzie podlegała kwota 150 złotych za miesiąc. Przepisy stanowią bowiem, że odliczyć można kwotę wydaną na leki pomniejszoną o 100 złotych. W naszym przykładzie podatnik wydaje 250 złotych miesięcznie, oznacza to zatem, że może on odliczyć właśnie 150 złotych za miesiąc.

Aby odliczenie zakupu leków było możliwe, poza zaświadczeniem lekarskim, nasz podatnik powinien również posiadać fakturę z apteki, która będzie potwierdzeniem poniesienia wydatku.

Ważna zasada

Na koniec dodajmy, że wydatki związane z niepełnosprawnością podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Red.