Ulga rehabilitacyjna. Adaptacja mieszkania a prawo do odliczenia

Przypomnijmy, kto, kiedy i według jakich zasad może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej w ramach podatku dochodowego od osób fizycznych. Czy wydatki na adaptację mieszkania lub tylko łazienki osoby niepełnosprawnej można odliczyć w ramach ulgi?

O uldze rehabilitacyjnej warto pamiętać cały czas, nie tylko w kwietniu przy okazji składania rocznego zeznania podatkowego. Dokumenty, dzięki którym można skorzystać z przysługującego odliczenia, trzeba bowiem zbierać przez cały rok.

Zaznaczmy na początek, że możliwość skorzystania z tzw. ulgi rehabilitacyjnej wprowadza art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012, poz. 361, z późn. zm.).

Co można odliczyć?

Do wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, zalicza się kwoty poniesione na:

  • adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  • przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  • zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
  • zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  • odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
  • odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
  • opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, a także utrzymanie przez te osoby psa przewodnika (w tym przypadku kwota odliczenia nie może przekroczyć 2280 zł rocznie),
  • opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
  • opłacenie tłumacza języka migowego,
  • kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia,
  • leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
  • odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
    • osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
    • osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż karetką transportu sanitarnego,
  • używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,
  • odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    • na turnusie rehabilitacyjnym,
    • w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
    • na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.

Podkreślmy jednak, że wydatki, o których mowa powyżej, można odliczyć, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek innej formie. Ważne jest zatem, aby podatnik ponosił te wydatki samodzielnie.

Dodajmy, że w przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane z ww. funduszy, odliczeniu podlega tylko różnica między poniesionymi wydatkami a kwotą dofinansowania.

Dokumentowanie wydatków

Zwróćmy uwagę, że wysokość wydatków, które można odliczyć, ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokumentem takim może być faktura lub rachunek.

Od tej zasady jest wyjątek. Wydatków ponoszonych na przewodników osób niewidomych, psa przewodnika czy też kwot ponoszonych w tytułu używania samochodu osobowego osoby niepełnosprawnej dokumentować nie trzeba. Trzeba tylko pamiętać, że maksymalna kwota odliczenia w tym przypadku wynosi 2280 zł.

W razie kontroli organ podatkowy może jednak zażądać przedstawienia dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do obliczenia, np. wskazanie z imienia i nazwiska osoby pełniącej rolę przewodnika czy okazanie certyfikatu psa asystującego.

Orzeczenie niepełnosprawności

Warunkiem skorzystania z tzw. ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

  1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
  2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
  3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Grupy inwalidztwa

Wyjaśnijmy w tym miejscu, że zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w przepisach jest mowa o osobach zaliczonych do:

  • I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:
    • całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
    • znaczny stopień niepełnosprawności;
  • II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:
    • całkowitą niezdolność do pracy albo
    • umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Trzeciej grupy inwalidztwa ww. ustawa nie definiuje.

Odliczenie tylko wymienionych wydatków

Warto dodać, że z powołanych wyżej przepisów jasno wynika, które wydatki uznaje się za te, które zostały poniesione na cele rehabilitacyjne związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, uprawniające do skorzystania z ulgi.

Zaznaczmy, że katalog wydatków, które można odliczyć, jest katalogiem zamkniętym, tzn. odliczeniu podlegają tylko wydatki, które zostały w tym katalogu wymienione. Rozszerzająca interpretacja tego przepisu jest niedozwolona. Jednym z wydatków uprawniających do skorzystania z ulgi są wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Czym jest adaptacja?

Jak tłumaczy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 16 czerwca 2015 r., nr IBPBII/1/4511-240/15/MZ, analizę, czy wskazane we wniosku wydatki mieszczą się w pojęciu adaptacji i wyposażenia mieszkań (budynków mieszkalnych) stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, należy rozpocząć od ustalenia znaczenia użytych w przepisie pojęć „adaptacja” i wyposażenie”.

Zgodnie z językowym znaczeniem terminu, „adaptacja” to „przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru, np. w budownictwie przeróbka budynku” (Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1994). Natomiast „wyposażenie” to urządzenia potrzebne do prawidłowego funkcjonowania czegoś.

Jak podkreśla organ podatkowy, adaptacją mieszkania jest zatem przeróbka mająca mu nadać inny charakter, przystosować do innego użytku, a wyposażenie mieszkania (domu) – to przydanie mu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. Zatem adaptacja i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego muszą ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym lokalu (budynku), biorąc pod uwagę rodzaj niepełnosprawności. Stąd też w przypadku każdego niepełnosprawnego wydatki na adaptację i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego mogą być inne, gdyż powinny odzwierciedlać potrzeby wynikające z niepełnosprawności.

Krzysztof Koślicki

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...