Podatki 2020: Dokumentowanie WDT

Kwestia ta była regulowana przez normy dotyczące VAT w poszczególnych krajach unijnych z osobna. W celu zmiany tego stanu rzeczy przed kilku laty rozpoczęły się zabiegi mające na celu ujednolicenie na obszarze całej UE sposobu dokumentowania omawianych transakcji. W ich rezultacie doszło do uchwalenia Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 2018/1912 z 4 grudnia 2018 r. zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do niektórych zwolnień związanych z transakcjami wewnątrzwspólnotowymi (Dz.Urz. UE L 311/10). Dokument ten wprowadził jednolite zasady dokumentowania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Wszedł on w życie 27 grudnia 2018 r., a ma zastosowanie do transakcji, które mają miejsce od 1 stycznia 2020 r.

Zmiana polegająca na ujednoliceniu dokumentów i procedur, które dowodzą realizację WDT jest działaniem słusznym z punktu widzenia organów skarbowych a szerzej interesu publicznego.
Rozporządzenie nie musiało i nie musi zostać implementowane do polskiego systemu prawnego. Jest ono bowiem stosowane bezpośrednio.

Domniemanie wywozu towarów

Ustawodawca unijny w dodanym, ww. rozporządzeniem zmieniającym, art. 45a wprowadza szczególnego rodzaju domniemanie. Domniemanie wysłania lub przetransportowania towarów z państwa członkowskiego wysyłki do miejsca przeznaczenia poza jego terytorium ale na obszarze innego państwa unijnego. Przepis ten nakazuje tego rodzaju domniemanie wywodzić na podstawie określonych dowodów. Uznaje się za nie:

  1. dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, fakturę za towarowy przewóz lotniczy lub fakturę od przewoźnika towarów,
  2. inne dokumenty:
    1. polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów,
    2. dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia,
    3. poświadczenia odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.

Wśród wymienionych dokumentów na pierwszym miejscu znalazł się list przewozowy CMR. Międzynarodowy list przewozowy CMR jest podstawowym dokumentem, na podstawie którego następuje przewóz ładunku. Konosament jest morskim listem przewozowym, świadectwem ładunkowym potwierdzającym odbiór danego ładunku na statek i zobowiązanie przewoźnika do wydania ładunku w porcie przeznaczenia posiadaczowi konosamentu.

Ponieważ w rozporządzeniu użyto sformułowania „…takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament…” itd., wynika z tego, że dopuszczone są inne dokumenty przewozowe, którymi podatnik może się posłużyć dla wykazania WDT. Muszą one spełnić warunek potwierdzenia faktu realizacji transportu do innego państwa unijnego. Informacje w nich zawarte muszą być na takim poziomie jak te zawarte w liście przewozowym CMR, czy konosamencie. Zatem musi z nich wprost wynikać, że dany towar w rzeczywistości został przez danego podatnika dostarczony do państwa unijnego innego niż państwo UE wysyłki.

Liczy się nie forma a autentyczność dokumentu

Regulacje omawianego rozporządzenia nie określają formy dokumentów mających dowieść WDT. Oznacza to, że dopuszczalna jest każda ich forma. Warunkiem uznania ich mocy dowodowej jest tylko ich autentyczność.

W dobie digitalizacji obrotu dokumentami winno być oczywiste, że list przewozowy, konosament czy faktura od przewoźnika występować mogą wyłącznie w formie elektronicznej. Nie można jednak wykluczyć, że organy skarbowe będą żądać od podatnika listu przewozowego CMR w formie papierowej skoro w rozporządzeniu używa się sformułowania „podpisany list przewozowy CMR”. Skan podpisu może nie być uznany za podpis. Należy tu jednak zwrócić uwagę na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach IBPP2/4512-379/16-1/WN z 17 sierpnia 2016 r. Organ skarbowy uznał w niej, że skan oryginalnego listu przewozowego CMR, zawierający m.in. podpis nabywcy potwierdzający odbiór towaru, faktura, dokument WDT uprawniają do zastosowania stawki 0% VAT dla realizowanych wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, pod warunkiem uprawdopodobnienia autentyczności tych dokumentów. Interpretacja ta wydana co prawda została przed laty, gdy stwierdzenie dokonania WDT oparte było na innej niż aktualna podstawie (ustawie o VAT) lecz nie wydaje się aby mógł istnieć jakikolwiek racjonalny powód dla odmawiania jej aktualności w dzisiejszym stanie prawnym.

Ujednolicenie dokumentów potwierdzających wykonanie WDT we wszystkich państwach unijnych może mieć dla podatników dobre i złe strony. Korzystna jest unifikacja zasad WDT w całej Unii stanowiącej jednolity organizm gospodarczy. Można stwierdzić, że nieprawidłowością i niedopatrzeniem ze strony unijnego prawodawcy było pozostawienie tych zasad w gestii poszczególnych państw członkowskich, skoro doniosłość transakcji dotyczyła co najmniej dwóch partnerów z różnych państw UE. Z drugiej strony ujednolicenie to skutkuje zaostrzeniem wymogów dokumentacyjnych w zakresie transakcji WDT. To zaś może być sprzeczne z utrwaloną wieloletnim stosowaniem praktyką działania przewoźników, który potwierdzając wykonane przez siebie czynności nie stosowali dokumentów wymienionych przez ww. rozporządzenie jako potwierdzające wykonanie WDT. Ponieważ jednak we wszystkich państwach UE obowiązuje taka sama dokumentacja WDT przewoźnicy i zagraniczni kontrahenci nie mają innego wyjścia niż wdrożyć jej stosowanie.

Kłopotliwy transport własny?

Na gruncie omawianego rozporządzenia mogą powstać problemy z dowiedzeniem, iż miała miejsce WDT w przypadku nieskorzystania z usług przewoźnika lub spedytora a samodzielnego przewiezienia towaru przez sprzedawcę lub nabywcę.

Gdy transportu dokonuje sprzedawca nie posiada on rzecz jasna faktury za tę czynność, dokumentu CMR wystawionego przez przewoźnika. Ma co prawda możliwość wystawienia listu przewozowego CMR samemu sobie, może to być jednak niewystarczające bo nie został on wystawiony przez niezależny podmiot.

Sytuacja wygląda jeszcze mniej korzystnie gdy nabywca dokonuje przewozu. Na pewno nie będzie posiadał poświadczenia odbioru w magazynie w państwie unijnym przeznaczenia. Dowodem wywozu nie jest potwierdzenie przelewu za nabycie towaru bo w myśl omawianego rozporządzenia WDT potwierdza zapłata, ale za wysyłkę lub transport towaru.

Względy praktyczne wskazują, iż może to być polisa ubezpieczenia na czas transportu. Potwierdzenie przybycia towaru do państwa UE przeznaczenia może zostać wydane przez organ władzy publicznej, co może być wykorzystane w przypadku samodzielnego transportu towaru podlegającego WDT.

W związku z takim sposobem transportu warto zwrócić uwagę na zapisy art. 42 ust. 3 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług określające dowody WDT. Są to:

  • dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz z terytorium Polski, jednoznacznie wskazujące na dostarczenie towaru do miejsca przeznaczenia w innym kraju UE,
  • specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

W przypadku wywozu towarów będących przedmiotem WDT przez dostawcę lub nabywcę własnym środkiem transportu oprócz specyfikacji towaru, WDT winno zostać potwierdzone poprzez wskazanie:

  • imienia i nazwiska lub nazwy oraz adresów siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego WDT oraz nabywcy towarów,
  • adresu dostawy jeżeli jest inny niż adres prowadzenia działalności lub zamieszkania,
  • określenie towarów i ich ilości,
  • potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę w innym państwie członkowskim,
  • rodzaj i numer rejestracyjny środka transportu, którym towary wywieziono,
  • numer lotu gdy przewóz nastąpił drogą lotniczą.

Stosowanie ww. normy ustawy o VAT nie zostało wykluczone przez regulacje omówionego rozporządzenia.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...