Parkowanie służbowego samochodu poza siedzibą firmy a prawo do pełnego odliczenia VAT

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego do odliczenia stanowi 50% kwoty podatku naliczonego w fakturach związanych z takimi pojazdami. Wyjątkiem są samochody wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej – art. 86a ust. 3 niniejszej ustawy. Artykuł 86a ust. 4 pkt 1 uznaje za nie takie, których sposób wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez niego ewidencją przebiegu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Prawo do odliczenia VAT zależy od miejsca parkowania?

Ustawa o VAT wymaga więc sporządzania przez podatników wewnętrznych zasad korzystania z samochodów w firmie, tzn. ogólnodostępnych regulaminów. Dobrze, gdy wynika z nich obowiązek prowadzenia przez pracowników korzystających z pojazdów służbowych szczegółowej ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli ponadto podatnik określi tam obowiązek pozostawiania samochodów służbowych zaraz po zakończeniu pracy na parkingu firmy, fiskus nie będzie sprzeciwiał się pełnemu odliczeniu VAT. Organy skarbowe stoją bowiem na stanowisku, że prawo do 100% odliczenia VAT służy jedynie wówczas, gdy pracownik pozostawia samochód na parkingu podatnika. To w ich opinii gwarantuje, że pracownicy nie będą mogli korzystać z samochodów służbowych poza godzinami pracy i w dni wolne, co stanowić ma warunek niezbędny do nieograniczonego odliczenia VAT od zakupów związanych z pojazdami służbowymi.

Takie stanowisko przedstawiło Ministerstwo Finansów w broszurze Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi.

Innym przykładem uzależniania prawa do odliczenia VAT od miejsca parkowania samochodu jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 lipca 2015 r., nr IBPP2/4512-369/15/JJ. Dyrektor uznał w niej, że w razie parkowania pojazdu w miejscu zamieszkania pracownika nie można stwierdzić, że samochód wykorzystywany jest wyłącznie w działalności gospodarczej. Teoretycznie umożliwia to jego użycie w czasie wolnym od prowadzonej działalności do celów prywatnych.

Za błędnością takiego stanowiska przemawia wiele, najistotniejsza jest jego niezgodność z prawem. Artykuł 86 ust. 3 pkt 1a ustawy o VAT uzależnia przecież prawo do pełnego odliczenia tego podatku od sposobu wykorzystania pojazdu, a nie miejsca jego parkowania. Występują sytuacje, gdy samochody firmowe nie mogą być co dzień rano odbierane z firmowego parkingu i każdego dnia po zakończeniu pracy zostawiane tam przez pracowników. Pojazdy te stanowią dla pracowników narzędzie pracy, która świadczona jest nie w siedzibie podatnika, lecz w miejscach, do których docierają dzięki samochodom.

Zdaniem sądów

Podejście sądów do takich sytuacji już od dawna jest odmienne od stanowiska organów skarbowych. Przykładem może być wyrok WSA w Krakowie z 20 stycznia 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1834/14. Zdaniem sądu parkowanie samochodu poza siedzibą firmy nie oznacza automatycznie, że nie jest on wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Możliwość parkowania poza parkingiem firmowym powinna być uzasadniona specyfiką prowadzonej przez podatnika działalności, np. pracą terenowych przedstawicieli handlowych. Musi to być określone w wewnętrznych regulacjach obowiązujących podatnika, który powinien zapewnić odpowiednie mechanizmy kontroli przestrzegania wykorzystania postawionych do dyspozycji pracowników pojazdów wyłącznie do wypełniania obowiązków służbowych będących przejawem działalności gospodarczej podatnika.

Sąd zauważył, że potencjalnego zagrożenia wykorzystania pojazdu do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą nie da się całkowicie wyeliminować. Jednak sporządzenie przez podatnika regulaminu obwarowanego sankcjami za nieprzestrzeganie jego postanowień, zapoznanie z nim użytkowników pojazdów, kontrola okresowa oraz w czasie rzeczywistym za pomocą odpowiednich urządzeń technicznych są wystarczającymi środkami dającymi odpowiednie zabezpieczenie przed wykorzystaniem pojazdów do celów innych niż działalność gospodarcza.

Możliwość pełnego odliczenia VAT w sytuacji parkowania samochodu firmowego w miejscu zamieszkania pracownika była też przedmiotem wyroku NSA z 9 listopada 2017 r., sygn. akt I FSK 234/16. Sąd uznał w nim, że gdy charakter pracy przemawia za tym, że czas przejazdu do klientów oraz powrotu jest ściśle powiązany z wykonywaniem obowiązków służbowych, podatnik nie może zostać pozbawiony prawa do pełnego odliczenia VAT od samochodów powierzonych pracownikom, gdy są one parkowane w ich miejscach zamieszkania. Podatnik miał regulamin zobowiązujący pracowników do korzystania z pojazdów służbowych w dniach pracy, a w innych tylko dla odbycia podróży służbowej. Każdy pracownik był zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu z wykorzystaniem wskazań GPS. Korzystanie z takich pojazdów było zatem kontrolowane i monitorowane. Pojazdy były parkowane w miejscach zamieszkania pracowników, którym zostały powierzone, gdyż mieszkali oni daleko od firmy i ich odstawianie i odbieranie rano generowałoby koszty i skracałoby dzień ich pracy. Sąd podkreślił, że obowiązki służbowe pracownika mobilnego (przedstawiciela handlowego) nie zaczynają się z chwilą rozpoczęcia wizyty u pierwszego klienta i nie kończą wizytą u ostatniego. Czas ich przejazdów do klientów i z powrotem, będąc ściśle związanym z charakterem ich pracy, pozostaje w korelacji z działalnością gospodarczą podatnika, na którego rzecz świadczą pracę.

Podobne rozstrzygnięcie podjął NSA we wcześniejszym wyroku z 21 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 1200/15. Sąd podkreślił w nim ponadto, że fiskus nie może wymagać od podatników, aby podejmowali decyzje nieracjonalne biznesowo, które obciążałyby ich zbędnymi kosztami czasu pracy i paliwa zużytego na dojazdy.

Fiskus zmienia stanowisko

Pod wpływem tego i podobnych rozstrzygnięć sądów administracyjnych fiskus zaczął zmieniać swoje podejście do kwestii możliwości pełnego odliczenia VAT dotyczącego samochodów firmowych parkowanych poza parkingiem podatnika. Interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 8 lutego 2018 r., nr ITPP2/443-1440/14-S/18/AP, oraz z 22 maja 2018 r., nr ITPP2/4512-289/15-2/PS, są tego ilustracją.

Dyrektor KIS zauważył w nich, że określone przez podatnika zasady używania samochodów muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej i brak jest możliwości jego prywatnego użytkowania. Tytułem przykładu takich zabezpieczeń Dyrektor KIS podał wprowadzenie stosownych regulaminów, zarządzeń czy umów wraz z podjęciem odpowiednich działań zabezpieczających ich wykonanie.

Jest to zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych uznających działania podatników polegające na umożliwieniu pracownikom korzystającym ze służbowych pojazdów parkowania ich w miejscu zamieszkania za racjonalnie uzasadnione i niesprzeczne z normami VAT zapewniającymi im prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...