Odliczenie VAT od wydatków na użytkowanie samochodów wynajętych pracownikom

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy z 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221) podatnikowi służy prawo do odliczenia wydatków na pojazdy samochodowe w wysokości 50% kwoty VAT z faktury dokumentującej wydatki związane z takimi pojazdami.

Ograniczenie to dotyczy w szczególności pojazdów, które mogą być używane w sposób mieszany, zarówno do działalności gospodarczej oraz np. do celów prywatnych pracowników. Limit odliczenia nie dotyczy m.in. pojazdów wykorzystywanych w działalności gospodarczej podatnika jeżeli:

  1. sposób ich wykorzystywania, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, potwierdzony prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu, uniemożliwia ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
  2. konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą bądź powoduje, że ich użycie do tych celów jest nieistotne.

Sprawa wydaje się klarowna gdy udostępnianie pracownikom firmowego pojazdu za wynagrodzeniem potraktować jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jest to usługa opodatkowana zobowiązuje do wykazania VAT należnego z drugiej strony dając prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupach związanych z taką czynnością.

Fiskus przeciwny 100% odliczeniu VAT

Organy skarbowe z reguły stoją jednak na stanowisku, że w przypadku gdy samochody wykorzystywane są przez podatnika zarówno do celów służbowych jak i prywatnych nie można stworzyć jasnych i przejrzystych zasad, które uniemożliwiłyby użycie samochodów do celów prywatnych w czasie korzystania z nich do wykonywania obowiązków służbowych.

I tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej ILPP1/4512-1-760/15/NS z 4 stycznia 2016 r. podnosi argument braku możliwości eliminacji przez podatnika VAT wykorzystywania samochodów do celów innych niż działalność gospodarcza firmy. W związku z tym zdaniem organu skarbowego jest niemożliwe dokładne określenie z góry w jakim czasie samochód używany będzie na potrzeby firmy i czy nie zostanie wykorzystany do celów prywatnych podczas wynajmowania przez pracownika. W sytuacji gdy pracownik będzie korzystał odpłatnie z samochodu służbowego w celach innych niż wykonywanie obowiązków służbowych, pomimo możliwości kontrolowania przez pracodawcę sposobu korzystania pojazdu oraz prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu istnieć będzie przynajmniej teoretyczna możliwość użycia pojazdu na użytek prywatny.

Stanowisko takie nie znajduje jednak potwierdzenia w przepisach. Zgodnie z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT samochód można uznać za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika jeżeli znajduje to potwierdzenie w:

  • ustalonych przez podatnika zasadach używania pojazdów samochodowych wykorzystywanych w działalności podatnika,
  • prowadzonej przez niego ewidencji przebiegu pojazdu.

Jeżeli więc pracodawca kontroluje sposób wykorzystywania samochodu podczas pełnienia obowiązków służbowych przez pracowników, brak podstaw do uznania że w tym czasie pojazd jest wykorzystywany do ich celów prywatnych.

Duże szanse na wygraną w sądzie

W związku z takim stanowiskiem organów skarbowych, pracodawcy wynajmujący służbowe samochody pracownikom i odliczający od wydatków na te pojazdy pełną kwotę VAT naliczonego powinni być przygotowani na spór z fiskusem. Jednak gdy sprawa znajdzie finał w sądzie administracyjnym mają oni duże szanse na wygraną. Sądy bowiem z reguły stają na stanowisku, że stosowane przez podatnika procedury kontrolne wykluczają możliwość wykorzystywania przez pracowników samochodów do prywatnych celów. Pozbawianie podatników prawa do odliczenia 100% kwoty VAT na takie pojazdy – o ile pozostałe warunki do pełnego odliczenia są spełnione – jest sprzeczne z ustawą o VAT.

Przykładem takiego rozstrzygnięcia sądowego jest wyrok WSA w Łodzi z 25 maja 2015 r. ISA/ŁD 435/15 kwestionujący stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi wyrażone w interpretacji indywidualnej z 23 grudnia 2014 r. IPTPP4/443-672/14-5/BM i podzielający tym samym stanowisko skarżącego podatnika.

Spółka we wniosku o interpretację podniosła, że ma prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków na samochody udostępnione pracownikom na cele prywatne poza godzinami pracy. Spełniony zostaje tu warunek art. 86 ust. 4 ustawy o VAT i samochody używane są wyłącznie do działalności gospodarczej, którą jest świadczenie usług wynajmu samochodów pracownikom na cele prywatne. Dyrektor przyznał podatnikowi rację uznając, że zarówno wykorzystywanie samochodów przez pracowników do świadczenia pracy jak i ich najem stanowią elementy działalności gospodarczej. Podatnik przedstawił organowi skarbowemu zasady udostępniania pojazdów pracownikom. Mimo to organ uznał, że istnieje możliwość wykorzystania samochodów do prywatnych celów pracowników także w czasie gdy powinny być wykorzystywane do działalności gospodarczej spółki. Ta zaś nie jest w stanie sprawować nad pracownikami należytej kontroli, co uniemożliwia stworzenie jasnych i przejrzystych zasad, które uniemożliwiłyby użycie pojazdów do celów prywatnych w czasie świadczenia pracy.

WSA nie zgadzając się ze stanowiskiem Dyrektora łódzkiej Izby Skarbowej uznał, że w celu dokonania pełnego odliczenia VAT muszą łącznie zostać spełnione dwa warunki:

  1. sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania wyklucza ich wykorzystanie dla celów prywatnych,
  2. wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone przez podatnika prowadzoną dla tych pojazdów ewidencją przebiegu.

Zdaniem Sądu interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej skutkowałaby niemożliwością zastosowania art. 86 ust. 4 ustawy o VAT. Zawsze istnieje bowiem potencjalne zagrożenie wykorzystywaniem samochodu osobowego do innych celów niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla skorzystania z prawa do pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodami osobowymi podatnik powinien jedynie wykazać zastosowanie odpowiednich procedur i zasad gwarantujących wykorzystanie takich pojazdów wyłącznie do działalności gospodarczej.

Sposobami tymi są:

  • sporządzanie umów z pracownikami określających warunki, zasady i opłaty dotyczące korzystania z pojazdów,
  • wprowadzenie zasad używania samochodów do celów służbowych obowiązujących pracowników,
  • nałożenie na pracowników obowiązku dokonywania wpisów w ewidencji przebiegu pojazdu, zawierającej dane wymagane ustawą o VAT,
  • monitorowanie przez pracodawcę ilości zużytego paliwa.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...