Dodatek elektryczny dla ogrzewających dom prądem

17 października br. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, która m.in. określa ceny energii elektrycznej i stawki opłat dystrybucyjnych dla odbiorców uprawnionych, a także wprowadza dodatek elektryczny dla odbiorców energii w gospodarstwie domowym, w przypadku gdy główne źródło ogrzewania jest zasilane energią elektryczną.

Przez gospodarstwo domowe należy tu rozumieć:

1. osobę fizyczną samotnie zamieszkującą i gospodarującą (gospodarstwo domowe jednoosobowe) albo
2. osobę fizyczną oraz osoby z nią spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące (gospodarstwo domowe wieloosobowe).

Ważna data wpisu do CEEB

Dodatek elektryczny będzie przysługiwał odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, tj. odbiorcy końcowego dokonującego zakupu energii wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwie domowym, w przypadku gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną, i źródło to zostało zgłoszone lub wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków:

• do dnia 11 sierpnia 2022 r., albo
• po 11 sierpnia 2022 r. - w przypadku głównych źródeł ogrzewania zgłoszonych lub wpisanych po raz pierwszy do centralnej ewidencji emisyjności budynków; w praktyce warunek ten spełnią osoby, które ukończyły budowę domu po 11 sierpnia 2022 r. i w związku z tym dopiero po tym dniu dokonały odpowiednich zgłoszeń do CEEB.

Jeden adres = jeden dodatek

W przypadku gdy:

1. pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe, jeden dodatek elektryczny będzie przysługiwał dla wszystkich gospodarstw domowych zamieszkujących pod tym adresem,
2. wniosek o wypłatę dodatku elektrycznego będzie złożony dla więcej niż jednego gospodarstwa domowego mających ten sam adres miejsca zamieszkania, to dodatek ten będzie wypłacany wnioskodawcy, który złożył wniosek jako pierwszy. Pozostałe wnioski będą pozostawione bez rozpoznania,
3. wniosek o wypłatę dodatku elektrycznego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złoży więcej niż jedna osoba, dodatek ten będzie przyznawany wnioskodawcy, który złożył taki wniosek jako pierwszy.

Na potrzeby składania wniosków o wypłatę dodatku elektrycznego będzie przyjmowało się, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego.

Dodatek nie dla gospodarstw domowych z fotowoltaiką

Dodatek elektryczny nie będzie przysługiwał w przypadku gdy gospodarstwo domowe zamieszkuje pod adresem zamieszkania, w którym jest wykorzystywana energia elektryczna pochodząca z mikroinstalacji, która jest rozliczana zgodnie z zasadami określonymi w art. 4 tej ustawy o odnawialnych źródłach energii (przepis ten dot. rozliczania energii elektrycznej wprowadzonej i pobranej z sieci przez prosumenta).

Otrzymanie innego dodatku również wyklucza

Dodatek elektryczny nie będzie przysługiwał:

1. osobie w gospodarstwie domowym, na potrzeby którego zostało zakupione paliwo stałe: węgiel kamienny, brykiet lub pelet zawierające co najmniej 85% węgla kamiennego, po cenie nie wyższej niż 996,60 zł brutto za tonę i od przedsiębiorcy wykonującemu działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu paliw, wpisanemu do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych,
2. gospodarstwom domowym, objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku węglowego,
3. gospodarstwom domowym, objętym pozytywnie rozpatrzonym wnioskiem o wypłatę dodatku do peletu drzewnego, drewna kawałkowego lub innego rodzaju biomasy, skroplonego gazu LPG czy oleju.

Także dla cudzoziemca

Jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, dodatek elektryczny będzie przysługiwał:

1. osobie posiadającej obywatelstwo polskie mającej miejsce zamieszkania i przebywającej na terytorium Polski,
2. cudzoziemcowi mającemu miejsce zamieszkania i przebywającemu na terytorium Polski:
   1. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego mu w celu:
      • połączenia się z rodziną, ponieważ jest członkiem rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Polski w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub w związku z udzieleniem mu ochrony uzupełniającej,
      • wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, podjęcia lub kontynuowania na terytorium Polski studiów lub szkolenia zawodowego, lub jeżeli zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Polski, a jednocześnie posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej,

      lub w związku z uzyskaniem w Polsce statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,

   2. w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany,
3. mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Polski obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Polski.

Wysokość dodatku

Dodatek elektryczny dla gospodarstwa domowego wynosi 1000 złotych, a w przypadku gdy zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym w tym samym miejscu zamieszkania w 2021 r. wyniosło więcej niż 5 MWh, dodatek elektryczny, wynosi 1500 zł.

Dodatek elektryczny będzie wypłacany do dnia 31 marca 2023 r.

Dodatek nie będzie podlegał egzekucji (art. 833 § 6 Kodeksu postępowania cywilnego, art. 10 § 4 i art. 80 § 2a pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji), a także będzie zwolniony z PIT (art. 52jc ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Nie będzie również wliczany, w przypadku ulgi rehabilitacyjnej, do dochodów podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Od marca 2022 r. kwota renty socjalnej wynosi 1338,44 zł, zatem jej dwunastokrotność to kwota 16 061,28 zł.

Ponadto, dodatek nie będzie wliczany do dochodu uprawniającego do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (art. 8 ust. 4 pkt 20 ustawy o pomocy społecznej) oraz nie spowoduje utraty prawa do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (art. 2 w ust. 2 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji).

Termin i miejsce złożenia wniosku

Wniosek o wypłatę dodatku elektrycznego będzie można złożyć w terminie od dnia 1 grudnia 2022 r. do dnia 1 lutego 2023 r. Wnioski złożone po dniu 1 lutego 2023 r. nie będą rozpatrywane.

Wniosek o wypłatę dodatku składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej ten wniosek.

Wniosek będzie można złożyć na piśmie lub przez Internet.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało 12 października br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku elektrycznego. 

Weryfikacja wniosku

Weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku elektrycznego, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ogrzewania w centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB), będzie dokonywał wójt, burmistrz albo prezydent miasta.

Jeżeli podczas weryfikacji wniosku o wypłatę dodatku elektrycznego wystąpią wątpliwości dotyczące gospodarstwa domowego wnioskodawcy, wójt, burmistrz albo prezydent miasta będzie mógł przeprowadzić wywiad środowiskowy, który będzie miał na celu ustalenie faktycznego stanu danego gospodarstwa domowego.

Wywiad środowiskowy przeprowadzany będzie w miejscu zamieszkania wnioskodawcy. W toku wywiadu będzie ustalać się czy stan faktyczny danego gospodarstwa domowego jest zgodny z informacjami podanymi we wniosku o wypłatę dodatku elektrycznego. Co ważne, niewyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, lub uniemożliwienie jego przeprowadzenia, będzie stanowiło podstawę do odmowy przyznania dodatku elektrycznego.

Skąd pieniądze na dodatki?

Gminy otrzymają środki na realizację wypłat dodatku elektrycznego z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w granicach kwot określonych na ten cel w planie tego Funduszu. Przy czym, przy ustalaniu wysokości środków na realizację wypłat dodatku elektrycznego będzie uwzględniać się koszty wypłacania odbiorcom dodatku elektrycznego, w wysokości 2% łącznej kwoty dotacji wypłaconych w gminie.

Jak czytamy w ocenach skutków projektu:

"Zakłada się, iż wolumen energii elektrycznej zużytej przez około 17 mln odbiorców w grupie G w 2022 jak i 2023 r. wyniesie ok. 35 mln MWh. Koszt zastosowania w roku 2023 cen taryfowych dla odbiorców w grupie G z roku 2022, uwzględniający także dodatkowe wsparcie dla 0,5 mln gospodarstw rolnych (0,46 mld zł), 1,2 mln rodzin z Kartą Dużej Rodziny (1,15 mld zł) oraz 2,56 mln osób niepełnosprawnych (1,02 mld zł), szacuje się na kwotę maksymalnie do około 23,005 mld zł. W przypadku gospodarstw domowych zużywających energię elektryczną do ogrzewania (w tym posiadających pompy ciepła), szacuje się koszt wypłaty dla tych odbiorców dodatku na ogrzewanie energią elektryczną, przy założeniu 1500 zł na 1 gospodarstwo wyniesie 1 mld zł. Obsługa wypłaty dodatku elektrycznego będzie dokonana przez jednostki samorządu terytorialnego i założono, że jej koszt wyniesie 2% całościowych kosztów dodatku tj. ok. 20 mln zł. Kwota ta powinna też pokryć koszty nakładów pracy związanych z wydaniem ewentualnych decyzji administracyjnych dotyczących odmowy wypłaty dodatku lub dokonania rozliczeń wypłaconych kwot.".

W konsekwencji całkowity koszt wsparcia odbiorców z grupy G wyniesie 24,025 mld zł. Uwzględniając dodatkowo koszt zastosowania upustu dla oszczędzających energię elektryczną w 2024-2025 r. w kwocie 2,8125 mld zł sumaryczny koszt wsparcia wyniesie 26,8375 mld zł.

Ewa Iwan

(Photo by Dora Pete from freeImages.com)