PIT: Zakup samochodu od osoby fizycznej, PCC i ustalenie wartości początkowej

Art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy PIT wskazuje, iż w razie odpłatnego nabycia wartość początkową środka trwałego stanowi cena nabycia, a jeżeli były używane przez podatnika przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych i nie były wcześniej amortyzowane - cena nabycia, nie wyższa jednak od wartości rynkowej.

Doprecyzowanie co należy rozumieć poprzez cenę nabycia odnajdziemy w art. 22g ust. 3 ustawy PIT, gdzie ustawodawca wskazał, że za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Warto wskazać, że w przypadku gdy przedsiębiorca nabywa samochód od osoby fizycznej to jest jako kupujący zobligowany do odprowadzenia podatku PCC. Należy pamiętać, że podatkowi PCC nie podlegają te czynności które są objęte zakresem podatku VAT (art. 2 pkt 4 ustawy PCC).

Tymczasem osoba fizyczna dokonująca sprzedaży swojego prywatnego majątku nie działa jako podatnik podatku VAT, co z kolei oznacza, że transakcja sprzedaży objęta jest podatkiem PCC, a obowiązek podatkowy spoczywa na podmiocie kupującym.

Stawka podatku wynosi 2% wartości rynkowej przedmiotu umowy.

Co istotne, wartość zapłaconego przez przedsiębiorcę podatku PCC będzie zwiększać wartość początkową środka trwałego podlegającą amortyzacji.

Jest to bowiem ewidentnie koszt związany z zakupem środka trwałego, który na mocy art. 22g ust. 3 ustawy PIT stanowi element składowy wartości początkowej.

Od redakcji

W związku z zapisem w art. 22g ust. 3 ustawy o pdof, stanowiącym, iż za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, toczy się od lat dyskusja, czy PCC zapłacony już po oddaniu samochodu do używania powinien zwiększać wartość początkową. Część dyskutantów prezentuje inną opinię - mówiącą, iż taki wydatek będzie stanowił koszt uzyskania przychodu. 

Podobnie jak Autor, nie zgadzamy się z tym stanowiskiem. Dlaczego?

Otóż artykuł 23 ustawy o pdof zawiera katalog wydatków, które nie mogą być kosztem uzyskania lub mogą nim być, lecz dopiero po ich faktycznej zapłacie (albo spełnieniu innych, dodatkowych warunków).

W ust. 1 pkt 12 tego znajdziemy informację, że za koszt uzyskania przychodów nie mogą być uznane podatek dochodowy oraz podatek od spadków i darowizn. W pkt 43 natomiast wymienione są sytuacje kiedy za koszt może zostać uznany podatek VAT.

W art. 22 możemy przeczytać o różnych przypadkach wyłączających z kosztów uzyskania przychodów wydatki faktycznie nieopłacone (lub niepostawione do dyspozycji odbiorcy). Podatek od czynności cywilnoprawnych wśród tych wyjątków jednak nie występuje. Oznacza to, że do PCC stosujemy ogólne zasady uznawania go za koszt podatkowy i ogólne zasady określenia momentu powstania tego kosztu.

Obowiązek podatkowy zgodnie z ustawą o PCC powstaje z chwilą dokonania czynności prawnej, czyli z chwilą zawarcia umowy sprzedaży. Co prawda deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych należy złożyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, ale nie ma to znaczenia – koszt powstaje w momencie zawarcia umowy, czyli jeszcze przed przekazaniem środka trwałego do używania.

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: podatek od czynności cywilnoprawnych (pcc), wartość początkowa