PIT dla młodych - z limitami i nie dla wszystkich

Aktualna treść przepisów ustawy PIT zawiera bardzo istotne regulacje dotyczące zwolnienia z podatku dochodowego osób do ukończenia 26 roku życia potocznie nazywane ulgą dla młodych lub PIT dla młodych. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są przychody:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,

- otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

W kontekście powyższego zwolnienia należy zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów.

Po pierwsze zwolnienie to ma charakter limitowany, bowiem z preferencji korzysta kwota przychodu do 85 528 zł rocznie. Nadwyżka ponad tą kwotę podlega już opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Po drugie podkreślmy, że ze zwolnienia korzystają wyłącznie przychody z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT. Jest to katalog zamknięty i nie jest w tym przypadku możliwe rozszerzenie zwolnienia na inne przychody.

W konsekwencji zwolnienie nie obejmuje przykładowo przychodów z działalności gospodarczej, z kapitałów pieniężnych, z odpłatnego zbycia rzeczy czy z umowy o dzieło. W tych przypadkach, nawet jeżeli podatnik nie ukończył 26. roku życia, ma obowiązek rozliczenia podatku na zasadach ogólnych.

Przychody ze stosunku pracy

Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz nieodpłatne świadczenia w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło ich finansowania - w szczególności:

• wynagrodzenia zasadnicze
• wynagrodzenia za godziny nadliczbowe
• różnego rodzaju dodatki, nagrody
• ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona
• świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika
• wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Do przychodów ze stosunku pracy nie zalicza się np. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego i rehabilitacyjnego, wypłacanego przez płatnika na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zalicza się natomiast wynagrodzenie chorobowe finansowane ze środków pracodawcy.

Z perspektywy pracodawcy istotne znaczenia ma art. 39 ust. 1 ustawy PIT, który wskazuje, iż płatnik podatku ma obowiązek przesłania imiennych informacji (PIT-11) również pracownikowi korzystającemu ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT.

Oznacza to, że chociaż przychody takich osób są zwolnione od podatku to płatnik ma obowiązek po zakończeniu roku sporządzenia i przesłania, zarówno do podatnika jak i urzędu skarbowego informacji PIT-11.

Z wyjaśnień organów podatkowych

Prezes Zarządu na umowie zlecenia bez PIT?

(...)

Wolne od podatku dochodowego są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Z analizy ww. przepisu wynika, że zwolnienie to nie ma charakteru jedynie podmiotowego, ale ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Podmiotowy, bowiem jest adresowane do podatników podatku dochodowego, którzy nie ukończyli 26. roku życia. Przedmiotowy, bo nie wszystkie osiągnięte przychody mogą korzystać z tego zwolnienia. Dotyczy ono bowiem jedynie przychodów enumeratywnie wymienionych w cyt. art. 21 ust. 1 pkt 148, którymi są: przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8.

Możliwość zastosowania tego zwolnienia ustawodawca uzależnił od łącznego spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w analizowanym przepisie.

Państwa wątpliwości wzbudza fakt, czy wypełniając obowiązki płatnika prawidłowo zastosowaliście ulgę dla młodych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do dochodów z umowy zlecenia zawartej z Prezesem Zarządu poniżej 26. roku życia.

Pierwsza przesłanka o charakterze podmiotowym zastosowania omawianego zwolnienia została spełniona, bowiem Prezes Zarządu jest podatnikiem, który nie ukończył 26 roku życia.

W odniesieniu do drugiej przesłanki należy wskazać, że omawiane zwolnienie ma zastosowanie jedynie do przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8.

Katalog źródeł przychodów został określony przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 tej ustawy, wśród których w pkt 2 wymienił działalność wykonywaną osobiście.

Na podstawie art. 13 pkt 8 lit. a) cyt. ustawy:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Według art. 13 pkt 7 ustawy:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Natomiast stosownie do art. 13 pkt 9 ustawy:

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Należy zauważyć, że wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów zawsze jest działalność wykonywana osobiście.

Czynności zarządcze dotyczą określonej osoby, tym samym mogą być dokonywane bezpośrednio przez tę osobę. Jednocześnie, w przypadku zawarcia umowy powierzającej zarząd przedsiębiorstwem, występuje duża dowolność nazewnictwa. Przepis art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy nie tylko przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie, kontraktu menedżerskiego, lecz wszelkich umów o podobnym charakterze, z których wynika, że podatnikowi, w drodze umowy cywilnoprawnej, zostało zlecone sprawowanie zarządu przedsiębiorstwem, spółką czy instytucją.

Istotą kontraktu menedżerskiego, czy umów o zarządzanie przedsiębiorstwem lub umów o podobnym charakterze, zawieranych między przedsiębiorcą zlecającym zarząd a samodzielnym podmiotem – zarządcą, jest zarządzanie przez ten ostatni podmiot tymże (cudzym) przedsiębiorstwem, na rzecz i w interesie przedsiębiorcy, na jego rachunek i ryzyko.

W przepisie art. 13 pkt 9 ustawy, wskazano na wyjątek. Dotyczy on sytuacji, gdy podatnik powołany został np. do składu zarządu (prezes), rady nadzorczej, komisji lub innych organów stanowiących osoby prawnej. W takiej sytuacji uzyskane przez niego przychody będą przychodami w rozumieniu art. 13 pkt 7, a nie art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powołanie bowiem podatnika np. do składu zarządu, bez względu na sposób jego powołania, stanowi okoliczność, która powoduje zmianę kwalifikacji przychodu, jednakże nie wpływa na zmianę źródła przychodu, są to również przychody z działalności wykonywanej osobiście.

O kwalifikacji do danego źródła przychodu przesądza treść danej umowy, a nie forma zobowiązania stosunku prawnego (umowa o dzieło, czy umowa zlecenia.

We wniosku wskazaliście Państwo, że zawarta z Prezesem Zarządu umowa zlecenia ma charakter umowy o zarządzaniu przedsiębiorstwem, albowiem pełnienie funkcji Prezesa Zarządu zawsze związane jest z zarządzaniem przedsiębiorstwem.

Zatem, przychody te należy zakwalifikować do kategorii przychodów Prezesa Spółki z tytułu zarządzania przedsiębiorstwem, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie przychody Prezesa nie mogą być zaliczone do źródła, o którym mowa w art. 13 pkt 8 ww. ustawy, jako przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło.

Do dochodów tych ma zastosowanie art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Tym samym, dochody otrzymywane przez Prezesa Zarządu z tytułu zawartej z Państwem umowy zlecenia dotyczącej zarządzania przedsiębiorstwem, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy nie mieszczą się w katalogu przychodów, do których można zastosować powyższe zwolnienie.

W związku z powyższym, Spółka jako płatnik nie może zastosować ulgi dla młodych do umowy zlecenia dotyczącej zarządzanie przedsiębiorstwem zawartej na pełnienie funkcji Prezesa Zarządu do 26. roku życia.

Prezes Zarządu poniżej 26 roku życia ma prawo do skorzystania z ulgi "Bez PIT dla młodych", ale tylko w odniesieniu do dochodów uzyskanych z umowy zlecenia, o której mowa w art. 13 pkt 8 ustawy. (Interpretacja sygn. 0114-KDIP3-2.4011.94.2022.2.JM)

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: podatek dochodowy od osób fizycznych (pit), pit dla młodych