Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich

Zasadą jest, że odpowiedzialność za zaległości podatkowe ponosi podatnik. Jednakże w pewnych (dość licznych) okolicznościach odpowiedzialność podatkową mogą również ponosić osoby trzecie.

Jak wynika z treści art. 107 Ordynacji podatkowej w przypadkach i w zakresie przewidzianych w dziale III rozdziale 15 Ordynacji, za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.

W myśl art. 108 § 1 Ordynacji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Decyzja o odpowiedzialności osoby trzeciej ma charakter konstytutywny, co oznacza, że jest ona źródłem powstania po stronie osoby trzeciej odpowiedzialności za cudzy dług.

Należy jednak podkreslić, że odpowiedzialność osób trzecich dotyczy wyłącznie zaległości podatkowych, czyli tych zobowiązań podatkowych których termin płatności już upłynął.

Ponadto odpowiedzialność osoby trzeciej ma charakter posiłkowy - co oznacza, że taka odpowiedzialność może zostać orzeczona jeżeli nie jest możliwe egzekwowanie należności od podatnika.

Reguła ta wynika wprost z treści art. 108 §  4 Ordynacji podatkowej, gdzie wskazano, że egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna, odstąpiono od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych albo nie przystąpiono do egzekucji administracyjnej w wyniku uprawdopodobnienia przez organ egzekucyjny braku możliwości uzyskania w toku egzekucji administracyjnej kwoty przewyższającej koszty egzekucyjne.

Możemy zatem stwierdzić, że przez wzgląd na posiłkowy (subsydiarny) charakter odpowiedzialności osoby trzeciej, organ podatkowy może się do niej odwołać "w drugiej kolejności", tzn. dopiero wtedy, gdy egzekucja prowadzona z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Co więcej także postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed zaistnieniem zdarzeń wskazanych w tym przepisie (m.in. przed doręczeniem decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego, a także przed dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego - jeśli ta procedura jest prowadzona na podstawie deklaracji podatkowej złożonej przez podatnika).

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe