Czym kryptowaluty nie są

Kryptowaluty mogą być przedmiotem obrotu - wirtualną walutę można bowiem kupić, sprzedać lub wymienić, zarówno na inną walutę wirtualną, jak i na pieniądz będący oficjalnym środkiem płatniczym. Spróbujemy się dzisiaj zastanowić, jak traktowana jest kryptowaluta w świetle przepisów prawa? 

Kryptowaluta w świetle przepisów prawa

Wskazać należy, że w aktualnym stanie prawnym mamy do czynienia z pewnym deficytem legalnej definicji wirtualnej waluty. Niestety polskie prawo nie jest na tyle dynamiczne, aby nadążać za wszystkimi najnowszymi technologiami. W rezultacie przez długie lata żadne obowiązujące w kraju konstrukcje prawne nie przystawały do charakteru wirtualnej waluty. Choć funkcjonują one na światowym i krajowym rynku już od lat, dopiero od połowy 2018 r. obowiązują przepisy, które można uznać za pierwszą definicję, implementowaną w polskim prawie.

Z początkiem 2019 r. w polskim porządku prawnym pojawiają się przepisy, regulujące kwestie obrotu kryptowalutami.

Kryptowaluty – podatki i rachunkowość

Czytasz fragment pierwszej lekcji e-kursu: Kryptowaluty – podatki i rachunkowość.

Szczegółowe informacje i formularz zamówienia

Poniżej przedstawiamy analizę, w jaki sposób wirtualne waluty były rozumiane i kwalifikowane, zanim wprowadzono oficjalną definicję. Zastanowimy się również w jaki sposób rozważania teoretyczne wpłynęły na kształt definicji obecnie obowiązującej.

Wirtualna waluta nie jest pieniądzem elektronicznym. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 21a ustawy o usługach płatniczych pieniądz elektroniczny to wartość pieniężna przechowywana elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawana, z obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji płatniczych, akceptowana przez podmioty inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego. Kryptowaluta nie spełnia tej definicji, ponieważ może być emitowana przez dowolną osobę, a ponadto nie musi ona być akceptowana przez inne podmioty.

Wirtualna waluta nie jest również instrumentem finansowym. Kryptowaluta nie może być bowiem uznana za papier wartościowy, ani też za instrumenty inne niż papiery wartościowe, o których mowa w art. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

Wirtualna waluta nie jest znakiem pieniężnym. W art. 31 ustawy o Narodowym Banku Polskim odnajdziemy regulację, zgodnie z którą znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze. W myśl natomiast art. 32 ustawy znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Podkreślenia wymaga, że kryptowaluty nie są bezpośrednio wyrażone w złotówkach lub groszach, jak również nie są emitowane przez Narodowy Bank Polski.

Wirtualna waluta nie jest także walutą obcą. Jak bowiem wynika z art. 2 pkt 1 ust. 7 ustawy Prawo dewizowe walutą polską są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące w kraju prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie. Natomiast zgodnie z pkt 10 ww. regulacji walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie; na równi z walutami obcymi traktuje się wymienialne rozrachunkowe jednostki pieniężne stosowane w rozliczeniach międzynarodowych, w szczególności jednostkę rozrachunkową Międzynarodowego Funduszu Walutowego (SDR). Podkreślić należy, że wirtualne waluty, jak sama nazwa wskazuje, mają postać zdematerializowaną. Oznacza to, że nie mogą przybrać fizycznej postaci banknotu lub monety, co automatycznie wyklucza je z definicji waluty zawartej w ustawie Prawo dewizowe.

WAŻNE

Kryptowaluty, poza jednym przepisem, który można uznać za próbę definicji, nie posiadają innej ścisłej oficjalnej i legalnej definicji na gruncie prawa polskiego. Kryptowaluty nie spełniają przesłanek do uznania ich za pieniądz elektroniczny, instrument finansowy, znak pieniężny czy też walutę krajową lub zagraniczną.

Należy podkreślić, że wirtualne waluty zwane kryptowalutami pełnią funkcję elektronicznej waluty, a system płatności umożliwia wysyłanie i odbieranie jednostek tejże waluty. Zarówno sama jednostka waluty, jak i cały system, występują pod różnymi nazwami takimi jak: Bitcoin, Lisk. Niemniej jednak Bitcoin, Lisk jako systemy wirtualnej waluty, nie posiadają uregulowania w przepisach prawa. Waluty te nie mają żadnego centralnego organu, ani jakiejkolwiek instytucji sprawującej nad nimi nadzór. Na gruncie polskiego prawa kryptowalut nie można traktować na równi z prawnym środkiem płatniczym, bowiem nie funkcjonują one jako instrument rynku pieniężnego w rozumieniu odrębnych przepisów.

Podobne wnioski prezentuje resort finansów. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11.06.2018r., nr 0114-KDIP3-1.4011.216.2018.1.EC stwierdzono, że:

Kryptowaluty nie są pieniądzem elektronicznym, nie mieszczą się w zakresie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (…) oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi(…).

W świetle obowiązujących przepisów prawa ww. kryptowaluty nie są walutami uznawanymi jako prawny środek płatniczy. Nie są również stosowane w rozliczeniach międzynarodowych w sensie prawnym, ponieważ nie posługują się nimi żadne instytucje publiczne. Nie funkcjonują jako instrument rynku pieniężnego w rozumieniu odrębnych przepisów. W konsekwencji, w zakresie zagadnień dotyczących obrotu kryptowalutami nie można automatycznie stosować rozwiązań, jakie mają zastosowanie do tzw. waluty tradycyjnej.

O tym jakie rozwiązania stosuje się w odniesienie do kryptowalut w jutrzejszym artykule.

Marcin Sądej, Redakcja podatki.biz

Hasła tematyczne: kryptowaluty, kryptowaluty i podatki