ABC eksportu

Eksport, w rozumieniu potocznym, oznacza sytuację, w której towar lub usługa jest sprzedawana odbiorcy znajdującemu się za granicą. Dawniej istotnie tak właśnie eksport był definiowany. Obecnie sytuacja jest jednak inna - dostawy, realizowane w obrębie terytorium Unii Europejskiej kwalifikowane są w ramach sprzedaży wysyłkowej lub tzw. WDT - wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Pojęcie eksportu rezerwujemy natomiast dla sytuacji, w której, mówiąc w pewnym uproszczeniu - towar po jego sprzedaży opuszcza terytorium Unii Europejskiej.

Cały proces eksportu jest dość złożony, i składają się na niego czynności, które muszą wystąpić po sobie, aby wypełnić wszystkie wymogi nałożone przepisami. A ponieważ wszystko co robimy w przedsiębiorstwie zmierza do opodatkowania, należy postawić tezę, która brzmi: „eksport powinien spełniać wszystkie określone przepisami wymogi, aby móc prawidłowo rozliczyć się z podatków”.

Dodajmy, że określenie prawidłowo w tym przypadku nie oznacza wyłącznie zgodności z prawem, ale również skorzystanie z obniżonej stawki stosowanej dla eksportu, a wskazanej w przepisach podatkowych (np. zerowa stawka podatku VAT).

Podstawowe pojęcia - sprzedaż, eksporter, warunki dostawy

Mówiąc o eksporcie towarów musimy mówić o ich sprzedaży.

Zgodnie z kodeksem cywilnym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Pamiętać należy, że w kontekście międzynarodowym należy również uwzględniać międzynarodową konwencję o sprzedaży.


Wskazówka

Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów (ang. CISG, Convention on Contracts for the International Sale of Goods) – to wielostronna umowa międzynarodowa, podpisana w Wiedniu 11 kwietnia 1980 r., ratyfikowana przez prawie 80 państw.

Pamiętaj, iż w przypadku, gdy nie jest to wyraźnie ujęte w umowie, przepisy CISG uznaje się za obowiązujące w prawodawstwie krajowym odnoszącym się do transakcji sprzedaży towarów pomiędzy kontrahentami z krajów, które ratyfikowały konwencję.

Tekst konwencji można znaleźć na stronach Sejmu RP, w dziale aktów prawnych:

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970450286


Podstawowym i ważnym elementem przy zawieraniu umowy sprzedaży towarów jest ustalenie jej warunków. Na tym etapie określone zostanie, która ze stron (sprzedawca czy nabywca) będzie zobowiązana do zapłacenia danin publiczno-prawnych (cło oraz podatki), oraz jakie koszty i ryzyka będzie ponosić każda ze stron. Jest to bardzo istotne, ponieważ warunkuje kolejne kroki, a co za tym idzie, definiuje odpowiedzialność stron w łańcuchu dostaw.

Warunki sprzedaży dookreślają, kto spełnia definicję prawną nadawcy oraz kto spełnia definicję prawną eksportera na gruncie prawa międzynarodowego.

„Nadawcą” jest osoba, która zawarła umowę przewozu z przewoźnikiem – takie określenie znajdziemy zarówno w Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), jak i w ustawie Prawo przewozowe.

Pojęcie eksportera reguluje natomiast prawo unijne, i jest to osoba mająca siedzibę na obszarze celnym Unii Europejskiej, która jest uprawniona do decydowania i zdecydowała o wysłaniu towarów do miejsca przeznaczenia poza obszarem celnym UE.

Dodatkowo, instrukcja do zgłoszeń celnych określa, iż nadawca/eksporter jest to osoba dokonująca zgłoszenia wywozowego lub osoba, na rzecz której takie zgłoszenie jest dokonywane, która jest właścicielem towarów lub posiada podobne do prawa własności prawo do dysponowania towarem w chwili przyjęcia zgłoszenia.

Warunki Dostawy Incoterms

Warunki Dostawy Incoterms (ang. International Commercial Terms) to Międzynarodowe Reguły Handlu - zbiór reguł międzynarodowych, określających warunki sprzedaży. Reguły te są stosowane powszechnie na całym świecie, zarówno w umowach międzynarodowych jak i krajowych.

Po raz pierwszy opublikowano je w 1936 roku, i od tego czasu były już wielokrotnie nowelizowane. Aktualny, datowany na rok 2020 zbiór reguł liczy 11 reguł handlowych – trzyliterowych warunków handlowych – np. EXW, CPT, DAP. Każda z tych reguł opisuje obowiązki, ryzyka czy podział kosztów pomiędzy sprzedającym a kupującym.

Obecnie obowiązują następujące reguły Incoterms (uszeregowano alfabetycznie):

CFR (Cost and Freight) – Koszt i fracht … (oznaczony port przeznaczenia)

CIF (Cost Insurance and Freight) – Koszt, ubezpieczenie i fracht .. (oznaczony port przeznaczenia)

CIP (Carriage and Insurance Paid To) – Przewóz i ubezpieczenie opłacone do … (oznaczone miejsce przeznaczenia)

CPT ( Carriage Paid To) – Przewóz opłacony do … (oznaczone miejsce przeznaczenia)

DAP (Delivered at Place) – Dostarczone do miejsca … (oznaczone miejsce przeznaczenia)

DDP (Delivered Duty Paid) – Dostarczone, cło opłacone … (oznaczone miejsce przeznaczenia)

DPU (Delivered at Place Unloaded) – Dostarczone do miejsca wyładowane … (oznaczone miejsce przeznaczenia)

EXW (EX Works) – Z zakładu … (oznaczone miejsce dostawy)

FAS (Free Alongside Ship) – Dostarczone wzdłuż burty statku … (oznaczony port załadunku)

FCA (Free Carrier) – Dostarczone do przewoźnika … (oznaczone miejsce dostawy)

FOB (Free On Board) – Dostarczone na statek … (oznaczony port załadunku)

Organizacja transportu

Organizacja transportu jest jednym z elementów, którego określenie jest najczęściej niezbędne do prawidłowego rozliczenia transakcji eksportowej.

Rozstrzygnięcia dotyczące tej kwestii możemy odnaleźć w wytycznych Komisji Europejskiej, uchwale Sądu Najwyższego, czy w wielu publikacjach poradnikowych. Pomocnym przy rozstrzygnięciu tej kwestii będzie analiza, jak sprzedajemy towar.

Sprzedając towar poza UE wymagane jest, aby sprzedać go z gestią transportową (czyli na INCOTERMSACH CFR, CIF, CPT, CIP i DPU, DAP, DDP), zapewniając sobie tym samym bezpieczeństwo transakcji eksportowej. Gestia transportowa to zastrzeżone w kontrakcie transportowym prawo i obowiązek zorganizowania transportu i pokrycia jego kosztów.

Weryfikacja ograniczeń na rynku nabywcy

Sprzedając towar poza UE musimy również znać obostrzenia w polityce handlowej kraju przeznaczenia, oraz mieć wiedzę, czy przy wywozie towarów my nie musimy spełniać dodatkowych wymogów. Obrót niektórymi wyrobami może być dodatkowo regulowany, może podlegać dodatkowym obostrzeniom i kontrolom. Także towary, które wiążą się z ryzykiem dotyczącym bezpieczeństwa konsumentów, czy nieuczciwej konkurencji będą podlegać dodatkowym obostrzeniom, czyli środkom polityki handlowej. Są to ograniczenia i zakazy nałożone na specyficzne towary lub ich grupy, np. azbest, zagrożone wyginięciem gatunki roślin czy zwierząt, diamenty, czy narkotyki. Listę ograniczeń na rynku nabywcy z punktu widzenia formalnoprawnego można znaleźć na stronie Komisji Europejskiej w zakładce handel:

(https://madb.europa.eu/madb/datasetPreviewFormIFpubli.htm?datacat_id=IF&from=publi).

Dokumenty niezbędne do dokonania zgłoszenia celnego

Dobrze przeprowadzona transakcja eksportowa wymaga posiadania właściwych dokumentów, które powinny być przechowywane przez 5 lat od daty zgłoszenia celnego. Należy przy tym pamiętać, iż faktura handlowa, list przewozowy, faktura za transport i organizację transportu oraz paking lista (instrukcja, jak zapakowany jest towar na czas transportu), jak również wszystkie inne które będą wymagane ze względu na rodzaj towaru, należy uznać za dokumentację podstawową. Ta dokumentacja musi być powiązana z zapisami dokumentów otrzymanymi od organów celnych w UE jako dokument potwierdzający „wyprowadzenie towaru”.

Zgłoszenie celne

Przy eksporcie towaru niezbędne będzie zgłoszenie towaru do procedury celnej, które stanowi nierozerwalną całość z fakturą handlową i listem przewozowym. Zgłoszenie celne to czynność, w której osoba wyraża w wymaganej formie i w określony sposób wolę umieszczenia towarów pod określoną procedurą celną. W ramach procedur celnych w eksporcie w praktyce istnieje możliwość dokonania wyboru pomiędzy zwykłą procedurą wywozu oraz jedną z tzw. procedur specjalnych (taką jest np. uszlachetnienie bierne).

Procedura celna – uszlachetnianie bierne to pozwolenie na wywóz powierzonego towaru w celu poddania go jednemu z procesów: obróbki, przetworzenia, naprawy, montażu oraz z jednoczesnym cofnięciem tego towaru z powrotem do UE.

Dokumentami niezbędnymi do zrealizowania zgłoszenia celnego o objęcie towarów procedurą wywozu będzie faktura albo w przypadku braku faktury – faktura prowizoryczna lub faktura pro forma (w przypadku uszlachetniania biernego), która dotyczy zadeklarowanej wartości powierzanego towaru. Przy czym w przypadku braku dokumentów, o których mowa powyżej, za dokument służący do ustalenia wartości uznaje się umowę sprzedaży, akt darowizny, orzeczenie sądu lub innego właściwego organu o nabyciu praw spadkowych.

Zgłoszenia celnego dla podmiotu gospodarczego dokonuje się na formularzu SAD i przesyła go za pomocą elektronicznego przetwarzania danych. Dokument ten wywodzi się z Konwencji o uproszczeniu formalności w obrocie towarowym (SAD) i jest formularzem składających się z 54 pól.


Wskazówka

Na oficjalnej stronie puesc.gov.pl znajdziesz wiele przydatnych informacji, formularzy i e-procedur.

Pobierzesz tam również formularz zgłoszenia celnego SAD:

https://puesc.gov.pl/documents/10180/106433017/SAD+przyw%C3%B3z+opis.xls/08371b95-7b61-405b-be33-1a36e1506d24


Na prawidłowo dokonaną transakcję sprzedaży, która ma odzwierciedlać prawo do naliczenia 0% podatku VAT, składają się elementy łącznie z pól nr 2, 24, 37, 44 oraz 46 SAD (jednolity dokument administracyjny SAD – zgłoszenie celne). W polu nr 2 SAD określa się nadawcę/eksportera. W polu nr 24 SAD określa się rodzaj realizowanej transakcji. W tym przypadku należy przyjąć transakcję „kupno – sprzedaż za zapłatą”. W polu nr 37 SAD określa się daną procedurę celną. Dwie pierwsze cyfry wpisu w to pole mają zastosowanie do procedury, która odbywa się w chwili realizowania zgłoszenia celnego (w naszym przypadku wywozu). Kolejne dwie cyfry określają procedurę wcześniej stosowaną np. procedurę tranzytu. W polu nr 44 SAD określa się załączone do zgłoszenia celnego dokumenty. Do całości prawidłowo prowadzonej transakcji potrzebny jest wpis w to pole numeru faktury handlowej. W polu nr 46 SAD określa się wartość statystyczną zgłoszenia celnego. Jest to wartość towaru na ostatniej granicy UE wyrażona w PLN. Trzeba dodatkowo nadmienić, że jednolity dokument administracyjny wypełnia się obecnie tylko w systemie elektronicznego przetwarzania danych, a potwierdzeniem wyprowadzenia towaru jest komunikat zgodny z art. 334 aktu wykonawczego do unijnego kodeksu celnego.


Wszystkie powyższe informacje zawarte są w następujących aktach prawnych:

  • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (wersja przekształcona), zwana „UKC”;

  • Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2015/2446, z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego, zwane „Rozporządzeniem Delegowanym” lub „AD”;

  • Rozporządzenie Wykonawcze Komisji  (UE) 2015/2447, z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny, zwane „Rozporządzeniem Wykonawczym” lub „AW”;

  • Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (tekst skonsolidowany), zwana „Dyrektywą VAT”;

  • Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwana „UoPoTiU”;

  • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 września 2016 r. w sprawie zgłoszeń celnych, zwane „Rozporządzeniem Ministra Finansów”;

  • Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst skonsolidowany), zwane „KSH”;

  • Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (tekst skonsolidowany), zwana „Ustawą o opłacie skarbowej”;

  • Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzona w Genewie dnia 19 maja 1956 r. (Dz. U. z 1962 r. Nr 49, poz. 238, sprost. Dz. U z 1995 r. Nr 69, poz. 352), zwana „Konwencją CMR”;

  • Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tekst skonsolidowany), zwana „Prawo przewozowe”;

  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst skonsolidowany), zwana „KC”.

  • Konwencja Narodów Zjednoczonych z dnia 11 kwietnia 1980 r. o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu, zwana „KONWENCJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH”.


O Autorze:

dr Izabella Tymińska, ekspert celny. Zajmuje się doradztwem z zakresu przepisów prawa celnego, importem i eksportem towarów i usług, analizą finansowo-ekonomiczną kontraktów międzynarodowych. Specjalizuje się w sprawach z tzw. „górnej półki trudności”, zawiłych i nietypowych. Wieloletni pracownik Urzędu Celnego. Przez wiele lat pracowała dla firm logistycznych i spedycyjnych gdzie piastowała m.in. funkcję członka zarządu. Jest wykładowcą na Akademii Sztuki Wojennej na Wydziale Zarządzania i Dowodzenia w Instytucie Logistyki w Warszawie. Wykładała w Szkole Wyższej w Warszawie ALMAMER, Wyższej Szkole Cła i Logistyki czy Uczelni Techniczno–Handlowej. Absolwentka Ekonomii, Logistyki, Stosunków Międzynarodowych, Zarządzania oraz Ekonomiki Obronności.

Linki 

https://www.linkedin.com/in/dr-izabella-tymińska-ekspert-celny/

https://www.facebook.com/Ekspert.celny.Doradztwo.celne/

www.ekspertcelny.pl

Hasła tematyczne: eksport

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...