Wspólne rozliczenie z dzieckiem nie zawsze możliwe - MF wyjaśnia

Niezmiennie od lat osoby, które samotnie wychowują dzieci są, na gruncie ustawy PIT, traktowane w sposób uwzględniający sytuację wiążącą się z trudami i wyzwaniami wynikającymi z samodzielnego rodzicielstwa. Ubiegłoroczna reforma nie zmieniła rozumienia pojęcia „osoby samotnie wychowujących dzieci” oraz nie pogorszyła sytuacji tych osób. Wręcz przeciwnie, wprowadziła rozwiązania, które zwiększyły wysokość korzyści finansowej przysługującej osobom znajdujących się w omawianej sytuacji życiowej - czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską.

Interpelacja nr 40940 do ministra finansów w sprawie odrzucania przez urzędy skarbowe zeznań osób korzystających ze wspólnego rozliczenia z dzieckiem, gdy drugiemu z rodziców nie zostały odebrane prawa rodzicielskie

Szanowna Pani Minister!

Zwracają się do mnie rodzice samodzielnie wychowujący dzieci, informując, że urzędy skarbowe odrzucają zeznania podatkowe osób korzystających z rozliczenia z dzieckiem, gdy drugiemu z rodziców nie zostały odebrane prawa rodzicielskie, powołując się przy tym na art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który brzmi:

„Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. Z 2022 r. poz. 1577 i 2140”.

Zgłaszający temat komentują, że dla niektórych urzędów skarbowych sytuacja, kiedy drugie z rodziców widuje dziecko dwa razy w miesiącu, uznana zostaje za „wspólne” wychowywanie. To znaczy, że oczekiwaniem co do statusu samodzielnego rodzicielstwa jest śmierć drugiego z rodziców lub zadbanie o maksymalne odseparowanie dziecka od drugiego z rodziców poświadczone orzeczeniem sądu o odebraniu drugiemu rodzicowi władzy rodzicielskiej.

W 2018 r. składana była poselska interpelacja do Ministerstwa Finansów w sprawie interpretacji kwestii samodzielnego rodzicielstwa w kontekście ustawy o podatku od osób fizycznych.

W odpowiedzi na interpelację zapisano: „Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim rodzicem nie pozbawia pierwszego rodzica (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak podkreśla się bowiem w doktrynie i orzecznictwie, »doskonale samotne wychowywanie dzieci nie jest możliwe«. Żyjący w pojedynkę rodzic nie jest w stanie nie korzystać z pomocy członków rodziny (niebędących partnerami) przy wychowywaniu swoich dzieci. Wydaje się w związku z tym, że pod pojęciem osoby, która samotnie wychowuje dziecko, należy rozumieć osobę, która nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą, którą można by określić jako jej partnera życiowego”.

Wspomniana interpelacja poselska dotyczyła ustawy o podatku dochodowym obowiązującej w 2018 roku. Wprowadzony nowy Polski Ład poprawiano wielokrotnie; do art. 6 ustawy o podatku dochodowym dodano m.in. wyżej wspomniany ust. 4f, na który powołują się urzędy skarbowe, odrzucając zeznania podatkowe samodzielnych rodziców. Rodzice ci wskazują, że w 2018 roku Ministerstwo Finansów nie miało wątpliwości, że w sytuacji gdy dziecko, zamieszkując wraz z jednym z rodziców, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, podczas gdy drugie z rodziców jest zobowiązane jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie, status samotnego rodzica ma to z nich, przy którym dziecko zamieszkuje i które wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Fakt utrzymywania kontaktów pomiędzy dzieckiem i drugim z rodziców nie pozbawia pierwszego z nich (przy którym dziecko mieszka) prawa do opodatkowania swoich dochodów wspólnie z dzieckiem.

1. Czy w 2022 roku rząd zmienił obowiązującą interpretację samodzielnego rodzicielstwa, aby jak najmniej rodziców solo mogło skorzystać z preferencyjnego rozliczenia podatku?
2. Czy przytoczona powyżej interpretacja samodzielnego ...