VAT: Rozliczenie z niedoszłym nabywcą przy cesji praw i obowiązków z umowy sprzedaży

Z uzasadnienia: W wyniku zawartej umowy cesji nabywca 2 wstąpił w miejsce nabywcy 1 we wszystkie jego zobowiązania wynikające z umowy przedwstępnej sprzedaży. Tym samym nabywca 1 nie jest już stroną umowy przedwstępnej. Wpłacona kwota zaliczki traci ten charakter w odniesieniu do nabywcy 1. Zatem korekta i nota skierowane zostały do niewłaściwego nabywcy. Nabywca 1 nie może być adresatem faktury korygującej, ponieważ przestał być stroną ww. umowy.

SENTENCJA

Dnia 5 listopada 2013 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Stanisław Grzeszek, Sędzia: WSA Grażyna Firek (spr.), Sędzia: WSA Piotr Głowacki, Protokolant: Justyna Owczarek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2013 r., sprawy ze skargi M.B., na interpretację indywidualną Ministra Finansów, z dnia 25 marca 2013 r. Nr [...], w przedmiocie podatku od towarów i usług - skargę oddala.

UZASADNIENIE

W wydanej dnia 25 marca 2013 r. interpretacji indywidualnej znak [...] Minister Finansów uznał stanowisko MB w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług za:

- nieprawidłowe - w zakresie ustalenia, czy w związku z cesją praw i obowiązków z nabywcy 1 na nabywcę 2 i zapisu w umowie warunkowej potwierdzającej, że nabywca 1 uiścił zaliczkę, korekta została skierowana do niewłaściwego nabywcy,

- nieprawidłowe - w zakresie ustalenia, czy zmianę zaliczki na odszkodowanie można ująć na fakturze korekcie, do faktury zaliczkowej, która ujmować będzie storno zaliczki i podatku oraz odszkodowanie niepodlegające podatkowi od towarów i usług,

- nieprawidłowe - w zakresie ustalenia, czy wnioskodawczyni postąpiła słusznie, że po otrzymaniu zwrotu bez akceptacji korekty od nabywcy 1 skorygowała deklarację za październik 2012 r.

W podstawie prawnej organ powołał art. 14b § 1 i § 6 o.p.

Organ omówił przedstawiony we wniosku stan faktyczny. Wskazał, że wnioskodawczyni zawarła w 2010 r. umowę przedwstępną sprzedaży prawa użytkowania wieczystego, podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Kupujący zwany dalej nabywcą 1 uiścił zaliczkę na prawach zadatku, na którą została wystawiona przez wnioskodawczynię faktura zaliczkowa: kwota netto 245.901,64 zł; podatek od towarów i usług 22% 54.098,36 zł. Następnie, 14 lutego 2012 r. w akcie notarialnym umowa sprzedaży warunkowej został zapisany fakt, że nabywca 1 dokonał cesji wszystkich praw i obowiązków wynikających z przedwstępnej umowy sprzedaży na rzecz nabywcy 2 i przedłożył do umowy wypis aktu notarialnego Umowa Cesji Praw i Obowiązków. W umowie cesji zapisano, że cesja praw i obowiązków następuje nieodpłatnie, sprzedający otrzymał od nabywcy 1 w dniu 02.04.2010 r. kwotę 300.000 zł, w tym 22% podatku od towarów i usług 54.098,36 zł; kwota netto 245.901,64 zł i kwota ta zostaje zarachowana na cenę sprzedaży, resztę ceny sprzedaży w kwocie 3.510.540,98 zł (netto 2.854.098,36 plus 23% VAT w kwocie 656.442,62 zł) nabywca 2 zobowiązuje się zapłacić w terminie 7-miu dni roboczych od dnia zawarcia umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego na rzecz nabywcy 2 i po doręczeniu wystawionej faktury. Zbycie prawa użytkowania wieczystego zawartego w powyższych umowach nie dojdzie do skutku. Wnioskodawczyni nie dokonała zwrotu zaliczki, do czego upoważnia ją umowa. W związku z tym w dniu 15 października 2012 r. na nabywcę 1 wystawiła fakturę korektę do faktury zaliczkowej "do zera" o treści "zaliczka ze skutkiem zadatku - zatrzymanie zadatku tytułem odszkodowania w związku z nie zawarciem umowy" (sugestia treści prawnika prowadzącego jej sprawę) - sposób zapłaty kompensata z notą obciążeniową na odszkodowanie. Potwierdzenie otrzymania korekty otrzymała przed złożeniem deklaracji za m-c październik 2012 r.; związku z tym korektę ujęła w deklaracji za październik 2012 r. Nabywca 1 zwrócił korektę i notę i wskazał, że nie jest stroną umowy przedwstępnej w związku z rzekomym nie przystąpieniem do umowy przedwstępnej nabywcy 2, a nota obciążeniowa została skierowana do niewłaściwego nabywcy. W związku ze zwrotem - brakiem akceptacji korekty przez nabywcę 1 faktury korekty zaliczki M.B. sporządziła korektę deklaracji za październik 2012 r.

W związku z powyższym wnioskodawczyni zadała pytania, czy w związku z cesją praw i obowiązków i zapisu w umowie warunkowej potwierdzającej, że nabywca 1 uiścił zaliczkę, korekta została skierowana do niewłaściwego nabywcy, czy zmianę zaliczki na odszkodowanie można ująć na fakturze korekcie, do faktury zaliczkowej, która ujmować będzie storno zaliczki i podatku oraz odszkodowanie niepodlegające podatkowi od towarów i usług oraz czy postąpiła słusznie, że po otrzymaniu zwrotu bez akceptacji korekty od nabywcy 1 skorygowała deklarację za październik 2012 r. Jej zdaniem, skoro nabywca 1 w umowie warunkowej zawierającej informacje o cesji potwierdza fakt, że to on uiścił zaliczkę i o nią ma być pomniejszona cena sprzedaży dla nabywcy 2, nabywca 1 jest nadal stroną umowy przedwstępnej. Korekta i nota skierowane były do właściwego odbiorcy. Korekta faktury zaliczkowej również będzie prawidłowa, zaś korekta deklaracji październikowej 2012 r. winna być dokonana, pomimo otrzymania pocztowego potwierdzenia odbioru korekty przed złożeniem deklaracji, ponieważ wnioskodawczyni uzyskała informację, że nabywca 1 nie akceptuje korekty. Skorygowanie deklaracji zwiększa podatek należny.

Po przedstawieniu w powyższy sposób treści wniosku, Minister Finansów omówił zasady opodatkowania usług. Zaznaczył, że czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Dalej Minister wskazał, że w myśl art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Szczegółowe zasady wystawiania faktur uregulowane zostały w przepisach kolejnych rozporządzeń Ministra Finansów w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W świetle jego przepisów, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. 3.

Organ wskazał też, że zdarzają się sytuacje, w których należy skorygować uprzednio wystawiony i wprowadzony do obrotu prawnego dokument. Na mocy § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. ...