Rozliczenie PIT jako samotny rodzic: Po rozwodzie, ale w konkubinacie

Podatniczka od 2018 r. jest osobą rozwiedzioną. Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania przy matce, bez opieki naprzemiennej. Cały trud wychowywania i opieki nad dziećmi spoczął na podatniczce. Ojciec dzieci jedynie płaci alimenty i widuje je 1-2 razy w miesiącu. Obecnie podatniczka jest w nieformalnym związku partnerskim. Czy przy rozliczaniu PIT za rok 2023 ma prawo rozliczyć się jako samotnie wychowujący rodzic?

Partner podatniczki nie jest ojcem żadnego z jej dzieci, nie uczestniczy w ich procesie wychowawczym, ani też nie łoży na ich utrzymanie. Na co dzień samodzielnie podatniczka podejmuje decyzje dotyczące edukacji, zdrowia i innych kwestii związanych z ich opieką.

Odpowiedź:

Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych (por. wyrok NSA z dnia 3...