Brak faktury a prawo odliczenia VAT

Z uzasadnienia: Podatnik dla wykazania podatku naliczonego musi posiadać fakturę z której podatek ten wynika i to aż przez cały okres do przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jest on zobowiązany okazać ją organom podatkowym i nie są one zobowiązane do zastępowania go w tym obowiązku przez poszukiwanie faktury, której podatnik nie posiada w czasie kontroli. Żaden przepis prawa podatkowego nie uprawnia organów podatkowych do żądania od kontrahentów kontrolowanych podmiotów wystawienia dla tych podmiotów duplikatów faktur VAT pomiędzy zbywcą a kontrolowanym. Obowiązek uzyskania duplikatów w przypadku utraty oryginałów faktur ciąży na podatniku.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. NSA Jacek Surmacz Sędziowie WSA Grzegorz Panek WSA Jarosław Szaro /spr./ Protokolant sekr. sąd. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2014 r. spraw ze skarg J. J. na decyzje Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] lutego 2014 r. - nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za maj 2009 roku, - nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za czerwiec 2009 roku, - nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad 2009 roku - oddala skargi.

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi J. J. są decyzje Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] lutego 2014 r., nr [...], [...], [...] w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za maj, czerwiec i listopad 2009 r.

Jak wynika z akt sprawy, na podstawie postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego z dnia 20.04.2012 r. wobec J. J. przeprowadzono postępowanie kontrolne w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za 2009 r.

Na podstawie materiału dowodowego przekazanego przez Urząd Skarbowy w D. organ I instancji ustalił, że w maju 2009 r. "A" K. J. wystawiła faktury dokumentujące nabycie od nich palet drewnianych przez J. J. Organ I instancji uznał, że o fikcyjności tych faktur świadczą między innymi ustalenia poczynione w toku postępowania w sprawie zobowiązań podatkowych J. J. w podatku VAT za 2008 r. W trakcie tego postępowania stwierdzono bowiem, że z ilościowego rozliczenia palet za 2008 r. wynika, że J. J. pozyskał je od firmy "B" J. T. Z kolei z protokołu kontroli podatkowej przeprowadzonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w D. wobec J. T. za 2007 r., wynika, że kontrolowana nabyła palety drewniane w 2007 r. od "C" D. B. (z wyjątkiem 16 sztuk nabytych od "D" J. J.). Zeznania złożone przez D. B. oraz informacje przekazane przez Naczelnika II Urzędu Skarbowego w K. świadczyły o tym, że wystawione przez "C" faktury VAT były "fakturami pustymi", które nie dokumentowały rzeczywistych transakcji gospodarczych.

Ww. palety drewniane zostały zakupione najpierw przez firmę "A" K. J. od J. J. w dniu 31.12.2008 r. oraz w 2009 r. na podstawie faktur VAT z dnia 22.01.2009 r., 19.03.2009 r. i 30.04.2009 r. Następnie w maju 2009 r. zostały w takiej samej ilości z powrotem zafakturowane firmie J.J. przy zastosowaniu minimalnej marży wynoszącej 0,05 zł na palecie. Przesłuchani w toku postępowania świadkowie: H. J., M.J., K.J. i A.J., składali sprzeczne zeznania odnośnie rodzaju i ilości zakupywanych materiałów budowlanych (w tym palet drewnianych), miejsca i czasu ich składowania. Organ I instancji uznał więc, że powyższe okoliczności świadczą o fikcyjności transakcji udokumentowanych fakturami wystawionymi w maju 2009 r., w których jako nabywca widnieje "D" J. J. a jako zbywca "A" zaś jako przedmiot wskazano palety drewniane. W związku z powyższym organ I instancji zakwestionował rozliczenie strony z podatku VAT za maj 2009 r. i zastosował art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) - dalej ustawa o VAT.

W toku postępowania organ I instancji ustalił również, że podatnik nie posiadał oryginałów lub duplikatów faktur wykazanych w rejestrze nabyć za maj 2009 r. na kwotę 41.773,88 zł, (VAT wynosił 7.533 zł), za czerwiec 2009 r. na kwotę 37.872,19 zł, (w tym VAT 6.826,07 zł) a za listopad na kwotę 2009 r. na kwotę 63.899,71 zł (w tym VAT - 11.522,90 zł). Brak oryginałów lub duplikatów tych faktur spowodował zdaniem organu podatkowego, że podatnik, w świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, nie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy nabyciu towarów i usług.

W związku z powyższym Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej, decyzjami z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...], [...], [...] określił zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za maj, czerwiec i listopad 2009 r. w wysokości odpowiednio 8.216 zł, 20.991 zł i 18.834 zł.

Nie zgadzając się z podjętymi rozstrzygnięciami, J. J. złożył odwołania od tych decyzji, wnosząc o ich uchylenie i przekazanie spraw do ponownego rozpatrzenia. W odwołaniach zarzucił naruszenie przepisów ustawy o VAT, w szczególności art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a i art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a, w związku z art. 2 pkt 22 i art. 7 ust. 1. Zdaniem odwołującego organ uchybił również przepisom postępowania podatkowego tj. art. 120, art. 121 § 1, art. 122, art. 187 § 1, art. 188 i art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012r, nr 749 ze zm.), gdyż nie zebrał w sposób pełny materiału dowodowego. Ponadto odwołujący podniósł, że zaskarżone decyzje są niezgodne z art. 193 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, gdyż niesłusznie uznano, że księgi podatkowe prowadzone były nierzetelnie.

Dyrektor Izby Skarbowej po rozpatrzeniu odwołań:

1. uchylił decyzję organu I instancji za maj 2009 r. i określił nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w wysokości 6.753 zł,

2. uchylił decyzję organu I instancji za czerwiec 2009 r. w części dotyczącej określenia zobowiązania podatkowego, określając jego wysokość na kwotę 14.238 zł a w pozostałej części utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy,

3. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję dotyczącą podatku VAT za listopad 2009 r.

Dyrektor Izby Skarbowej uzasadniając uchylenie zaskarżonych decyzji w wyżej opisanym zakresie wyjaśnił, że zebrany materiał dowodowy nie potwierdził zasadności zajętego przez organ I instancji stanowiska, podważającego rzetelność transakcji odwołującego z K. J. ("A") Organ odwoławczy uznał, że błędne jest twierdzenie organu I instancji zgodnie z którym, skoro firma "B" J. T. nie nabyła palet drewnianych od firmy D. B. "C", to tym samym nie mogła ich sprzedać J.J. Zdaniem organu odwoławczego fakt, że podatnik nie nabył towarów od wskazanego kontrahenta oznacza tylko tyle, że towarów tych nie nabył od tego właśnie podmiotu. Nie oznacza to jednak, że towarów tych nie nabył wcale.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej brak jest materiału dowodowego wskazującego na fikcyjność sprzedaży przez firmę "B" J. T. palet drewnianych J. J., który później sprzedał je firmie "A" K. J., by w maju 2009 r. z powrotem je odkupić. W ocenie organu odwoławczego taki ciąg transakcji nie przesądza o ich nierzetelności. Dyrektor Izby Skarbowej wziął pod uwagę, że czynności sprawdzające, prowadzone w "A" K. J. potwierdziły, że w prowadzonym rejestrze zakupu VAT za 2009 r. ujęto faktury VAT w zakresie obrotu paletami drewnianymi, wystawione przez firmę J. J. w rejestrze sprzedaży VAT za 2009 r. ujęto sporne faktury sprzedaży tych palet przez K. J. na rzecz J. J.

Dyrektor Izby Skarbowej podzielił natomiast stanowisko Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej dotyczące zawyżenia podatku naliczonego w rozliczeniu za maj 2009 r. o kwotę 7.533 zł, w rozliczeniu za czerwiec 2009 r. o kwotę 6.826 zł a w rozliczeniu za listopad 2009 r. o kwotę 11.523 zł. Organ odwoławczy wskazał, że podstawą do odliczenia określonej kwoty podatku naliczonego jest prawidłowo wystawiony i będący w posiadaniu podatnika oryginał faktury, a w przypadku zaginięcia bądź zniszczenia go - duplikat faktury wystawionej przez sprzedawcę. Brak w postępowaniu kontrolnym oryginałów lub duplikatów faktur nie pozwala organowi na stwierdzenie, czy podatnik w momencie składnia deklaracji faktycznie dysponował prawidłowym dokumentem faktury, dającym mu uprawnienie do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wykazany w tym dokumencie.

W razie braku takiego dokumentu, ciężar wykazania prawidłowości dokonanego rozliczenia spoczywa na podatniku, poprzez pozyskanie przede wszystkim duplikatu takiej faktury. Obowiązki podatnika w tym zakresie w sposób jednoznaczny formułują przepisy ustawy o VAT (art. 112) i przepisy wykonawcze do tej ustawy - § 20 ust. 1 i § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 ze zm.), które ulegały zmianie na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. (Dz. U. Nr 68, poz. 360 ze zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 1428).

W dalszej kolejności organ odwoławczy podniósł, że podatnik...