Zapłata zaległych składek ZUS przez płatnika a przychód byłego pracownika

W latach 2014-2015 podatniczka była zatrudniona w firmie X, w której powstała zaległość w składkach na ubezpieczenie społeczne w stosunku do jej osoby. W 2020 r. zaległość ta została uregulowana i został wystawiony PIT-11 z którego wynika, że podatniczka powinna zapłacić podatek dochodowy od wpłaconych przez płatnika składek. Czy zapłacone przez płatnika zaległe składki stanowią świadczenie generujące przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

W momencie zapłaty przez płatnika ww. zaległych składek podatniczka nie była już zatrudniona w tej firmie. Podatniczka nie dokonała na rzecz płatnika zwrotu zapłaconych zaległych składek na ubezpieczenie społeczne.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są m. in.:

• pkt 1 - stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
• pkt 9 - inne źródła.

Przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Oznacza to, że przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne czy częściowo odpłatne.

Kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła zależy od tego czy beneficjentem przychodu jest osoba, którą w chwili opłacenia ww. składek łączy ze świadczeniodawcą stosunek prawny czy też nie. Podatniczka była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w latach 2014-2015. Zatem w momencie zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie łączył podatniczkę ze świadczeniodawcą żaden stosunek prawny.

W związku z powyższym, przychód powstały w związku z zapłatą przez płatnika tych składek, które zgodnie z odrębnymi przepisami powinny być opłacone ze środków podatniczki (byłej pracownicy), należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uiszczając bowiem za byłą pracownicę zaległe składki na ubezpieczenie społeczne (należne z tytułu umowy o pracę) płatnik reguluje zobowiązanie byłej pracownicy należne wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przychód ten powstaje w dniu opłacenia przedmiotowych składek.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że uiszczenie przez byłego pracodawcę zaległych składek na ubezpieczenie społeczne w celu wywiązania się z obowiązków płatnika składek - w części, w której powinny być sfinansowane przez podatniczkę i które nie zostały przez nią zwrócone (płatnikowi), stanowi to dla podatniczki nieodpłatne świadczenie generujące przychód podatkowy. Uzyskała ona bowiem wymierną korzyść majątkową, gdyż inny podmiot, tj. były pracodawca, poniósł kosztem swojego majątku wydatek, który winien być sfinansowany jej majątkiem (dochodami).

W konsekwencji w 2020 r. u podatniczki w momencie zapłaty przez płatnika, z którym nie łączy ją już żaden stosunek prawny, zaległych składek na ubezpieczenie społeczne w części, w której powinny być one pokryte z dochodu podatniczki, powstał przychód z innych źródeł określony w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym uzyskany przychód podatniczka zobowiązana jest wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym doszło do otrzymania ww. świadczenia i opodatkować na zasadach ogólnych według skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wraz z innymi uzyskanymi dochodami.

Interpretacja indywidualna z 6 lipca 2021 r., sygn. 0113-KDWPT.4011.71.2021.2.MG - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz