Zagraniczne wyjazdy szkoleniowe dla kontrahentów a koszty uzyskania przychodów

Podatnik organizuje dla wybranych kontrahentów zagraniczne wyjazdy szkoleniowe, połączone z wypoczynkiem oraz innymi atrakcjami turystycznymi (jazda na nartach, na snowboardzie), które dokumentuje planem szkolenia, listą uczestników oraz zdjęciami potwierdzającymi udział uczestników w zajęciach szkoleniowych. Podatnik powziął wątpliwość, czy wszystkie wydatki poniesione na organizację wyjazdu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) wydatki ponoszone w związku z udziałem kontrahentów w zagranicznych wyjazdach szkoleniowych należy analizować w kontekście przesłanek ich potrącalności w koszty uzyskania przychodów, uregulowanych w art. 15 ustawy o CIT. W tym zakresie kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Tym samym, aby wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, należy ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się, w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości, do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, z wyjątkiem kosztów uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT wyłączono z kosztów uzyskania przychodów koszty reprezentacji (w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych). W ustawie o CIT brak jest definicji reprezentacji, jednak w praktyce przyjmuje się, że są to wszelkie działania podejmowane w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów.

Koszty organizacji wyjazdów szkoleniowych co do zasady spełniają przesłanki uznania ich za koszty uzyskania przychodów, o ile mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika (np. szkolenia dotyczące oferowanych przez niego produktów, ich właściwości, nowoczesnych technik ich dystrybucji itp.), nie mają charakteru kosztów reprezentacji i pod warunkiem, że zostaną właściwie udokumentowane. Nie ma znaczenia w tym przypadku, w jakim miejscu odbywa się szkolenie. Dla potrącenia kosztu nie ma też znaczenia, czy wyjazd jest organizowany samodzielnie przez podatnika, czy też podatnik nabywa usługę od wyspecjalizowanego podmiotu.

Uwagę jednak należy zwrócić na to, że o ile koszt samych szkoleń może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych, to dodatkowe atrakcje podczas szkolenia, imprezy towarzyszące, stanowiące nieoficjalną część szkolenia, to wydatki na reprezentację w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, a to oznacza, że kwoty wydatkowane na tę część szkolenia nie mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Podobne stanowisko wyrazili: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 3 września 2015 r., nr IPPB5/4510-669/15-2/JC, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 11 czerwca 2014 r., nr IBPBI/1/415-324,577/14/ESZ.

Wobec powyższego, w przypadku organizowania szkoleń dla wyselekcjonowanych kontrahentów (grupy klientów o określonym „potencjale zakupowym”), gdzie wyjazd szkoleniowy połączony jest m.in. z jazdą na nartach, na snowboardzie, z wypoczynkiem w miejscach atrakcyjnych turystycznie, należy liczyć się z ryzykiem uznania przez organy podatkowe, że ponoszone wydatki na atrakcje towarzyszące szkoleniu są wydatkami na reprezentację w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT. Okoliczności wyjazdu wskazują bowiem, że jest on ukierunkowany na utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku, budowanie prestiżu, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Faktu tego nie zmienia okoliczność, że wymiernym efektem działań podatnika jest to, że uczestnicy szkoleń nierzadko polecają jego firmę wśród swoich własnych klientów, przykładowo jako wiarygodnego dostawcę towarów.

Koszty poniesione przez podatnika na część nieoficjalną wyjazdu szkoleniowego będą więc podlegały wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów, z uwagi na to, że mają one charakter rozrywkowy oraz nie są integralną i konieczną częścią szkolenia.

Anna Dziura
ECDDP sp. z o.o.