Udzielenie pracownikowi nieoprocentowanej pożyczki nie zawsze generuje powstanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń

W sytuacji, w której pracodawca udzielający pożyczki pieniężnej swojemu pracownikowi nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie, a ponadto zasady dotyczące udzielania pożyczek są jednolite dla wszystkich pracowników, wówczas w ocenie organów podatkowych, uzyskanie nieoprocentowanej pożyczki ze środków obrotowych pożyczkodawcy nie generuje powstania przychodu z nieodpłatnych świadczeń.

Pożyczka jako nieodpłatne świadczenie

W świetle art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT), do przychodów ze stosunku pracy ustawodawca zalicza wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z zawartą umową zatrudnienia, a więc nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe lub różnego rodzaju dodatki, nagrody i premie, ale również wartość innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych.

Powszechnie przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika o konkretnym wymiarze finansowym. Istotną cechą świadczenia nieodpłatnego jest zatem to, że jego beneficjent nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. W związku z powyższym pojęcie nieodpłatnego świadczenia obejmuje również korzyści wynikające z nieodpłatnego korzystania z cudzego kapitału.

Pożyczka jest świadczeniem zwrotnym, które nie powoduje trwałego przysporzenia majątkowego u pożyczkobiorcy. Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm., dalej: KC), poprzez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Na gruncie przepisów KC, umowa pożyczki stanowi umowę nieodpłatną, jednakże możliwe jest również ustalenie przez strony tej umowy zasad odpłatności, które w przypadku pożyczek pieniężnych przyjmują najczęściej postać oprocentowania.

Kiedy pożyczka jest przychodem pracownika?

W świetle stanowiska prezentowanego przez organy podatkowe, w celu rozstrzygnięcia czy udzielenie pracownikowi nieoprocentowanej pożyczki albo oprocentowanej poniżej wysokości odsetek rynkowych, wiązać się będzie z powstaniem przychodu ze stosunku pracy, konieczne jest ustalenie zasad udzielania pożyczek panujących u pracodawcy oraz określenie czy pracodawca prowadzi działalność gospodarczą w tym zakresie. Organy podatkowe przyjmują, że uzyskanie nieoprocentowanej pożyczki przez pracownika nie prowadzi do powstania przychodu z nieodpłatnych świadczeń jedynie wówczas, gdy profil działalności pracodawcy nie obejmuje udzielania pożyczek, a ponadto u pracodawcy obowiązują jednolite zasady udzielania tej formy wsparcia wobec wszystkich pracowników. Takie stanowisko przedstawione zostało m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 23 grudnia 2013 r., (nr IPTPB1/415-599/13-4/AP), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 9 września 2014 r., (nr IBPBII/1/415-444/14/JP) oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 sierpnia 2015 r., (nr IPPB4/4511-700/15-2/MP).

Mając na uwadze argumentację stosowaną przez organy podatkowe wskazać należy, że konieczność rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń po stronie pracownika powstanie wówczas, gdy pracodawca profesjonalnie zajmuje się udzielaniem pożyczek pieniężnych. Ponadto, obowiązek rozliczenia się z fiskusem może mieć miejsce w sytuacji gdy udzielenie pożyczki konkretnemu pracownikowi stanowi odosobniony przypadek, bądź zostało dokonane na preferencyjnych warunkach. W tym przypadku przychód pracownika powinien odzwierciedlać kwotę odsetek kapitałowych, jaką musiałby zapłacić, gdyby zaciągnął pożyczkę w banku.

Aleksandra Kołc
Konsultant Podatkowy ECDDP Sp. z o.o.

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...