SLIM VAT 2: Problem przy rozliczaniu WNT?

Jak poinformowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską, zmiana wprowadzona tzw. pakietem Slim VAT 2 w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT nie wpływa na obowiązek zadeklarowania podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przepis ten określa bowiem tylko warunki, które muszą zostać spełnione, aby podatnik skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT. Wśród tych warunków nie ma obecnie warunku wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu WNT w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Interpelacja nr 27168 do ministra finansów w sprawie Slim VAT2

Szanowny Panie Ministrze!

Wystąpił kolejny problem ze SLIM VAT 2. Nowelizacja nie rozwiązuje wszystkich kłopotów podatników kupujących towary z UE z rozliczeniami VAT. Problem dotyczy sytuacji w kwestii: jeśli podatnicy dostaną fakturę od kontrahenta już po trzech miesiącach, będą oni musieli wykazać podatek naliczony dwa razy. W takich przypadkach muszą płacić odsetki i to właśnie miał znieść pakiet SLIM VAT 2, przynajmniej tak przekonywało Ministerstwo Finansów. W praktyce jest inaczej. W związku z legislacją ustawodawca zagwarantował duży chaos. Problem pojawia się, gdy polski nabywca dostaje fakturę po upływie trzech miesięcy. Wynika to często z winy sprzedawcy artykułu np. z Niemiec. W takiej sytuacji nabywca musi rozliczyć podatek należny w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, a podatek naliczony - w deklaracji bieżącej. Wskutek wymienionej rozbieżności powstaje zaległość podatkowa, od której fiskus żąda odsetek za zwłokę.

W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

• Czy w efekcie zmian (modyfikacja w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT) podatnicy nadal będą musieli rozliczyć VAT należny z tytułu WNT w deklaracji złożonej za prawidłowy okres?
• Czy jeśli podatnik wykaże VAT należny i naliczony z tytułu WNT np. w sierpniu, a nie dostał faktury, musi pomniejszyć w deklaracji podatek naliczony w listopadzie?

Posłanka Agnieszka Hanajczyk

27 września 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 27168 w sprawie Slim VAT2

Szanowna Pani Marszałek,

odpowiadając na interpelację nr 27168 Pani poseł Agnieszki Hanajczyk w sprawie rozwiązania przyjętego pakietem Slim VAT 2, dotyczącego odliczenia podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, uprzejmie informuję.

W wyroku z 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19 A Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że przepisy prawa unijnego stoją na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi prawo do odliczenia podatku związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym podatek jest należny, jest możliwe pod warunkiem, że podatnik wykaże ten podatek należny w deklaracji podatkowej, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Oznacza to, że w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów podatnik powinien mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego za ten sam okres rozliczeniowy, za który deklarowany jest podatek należny. Prawo do odliczenia za ten sam okres rozliczeniowy w którym zadeklarowany jest podatek należny przysługuje podatnikowi, niezależnie od terminu wykazania podatku należnego z tego tytułu.

Uwzględniając wykładnię Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, zostały dokonane stosowne zmiany, realizujące tezę wyroku. Zmiany te zostały wprowadzone ustawą z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1626), zwaną pakietem Slim VAT 2, i weszły w życie 7 września 2021 r.

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT nadanym ww. ustawą, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że podatnik:

1. otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
2. uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tej transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

W przepisach ustawy o VAT zrezygnowano zatem z warunku uzależniającego skorzystanie z prawa do odliczenia od wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Zmiany wprowadzone tzw. pakietem Slim VAT 2 umożliwiają podatnikom realizację prawa do odliczenia podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w rozliczeniu za ten sam okres rozliczeniowy, w którym deklarowany jest podatek należny z tego tytułu.

Odnosząc się do pytania pierwszego [Czy w efekcie zmian (modyfikacja w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT) podatnicy nadal będą musieli rozliczyć VAT należny z tytułu WNT w deklaracji złożonej za prawidłowy okres?] uprzejmie informuję, że każda transakcja opodatkowana VAT, w tym również WNT, jest rozliczana w okresie (miesiącu), w którym powstaje obowiązek podatkowy. Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów powstaje zasadniczo z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT). Zmiana wprowadzona tzw. pakietem Slim VAT 2 w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT nie wpływa na obowiązek zadeklarowania podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przepis art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT określa bowiem tylko warunki, które muszą zostać spełnione, aby podatnik skorzystał z prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Wśród tych warunków nie ma obecnie warunku wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.

Odpowiadając na pytanie drugie [Czy jeśli podatnik wykaże VAT należny i naliczony z tytułu WNT np. w sierpniu, a nie dostał faktury, musi pomniejszyć w deklaracji podatek naliczony w listopadzie?], wyjaśniam, że stosownie do art. 86 ust. 10g ustawy o VAT, w przypadku nieotrzymania w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy, faktury dokumentującej dostawę towarów, stanowiącą u podatnika wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, podatnik jest obowiązany do pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin. Przenosząc powyższe na przykład przedstawiony w pytaniu, w przypadku wykazania podatku należnego i naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w rozliczeniu za sierpień, a następnie nieotrzymania faktury do końca miesiąca listopada, należy pomniejszyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za miesiąc listopad. Oznacza to, że nieotrzymanie faktury w terminie ww. trzech miesięcy nie powoduje konieczności korygowania podatku naliczonego w deklaracji podatkowej, w której ten podatek naliczony został pierwotnie wykazany (deklaracja za sierpień), a tym samym nie powoduje powstania zaległości podatkowej i nie wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Jan Sarnowski

Warszawa, 13 października 2021 r.