Obowiązki pracodawcy. Informowanie ZUS o podwyżce pensji emeryta

Czy pracodawca musi informować Zakład Ubezpieczeń Społecznych o każdorazowej podwyżce wynagrodzenia uzyskanego przez emeryta ponad dopuszczalne kwoty przychodu?

W myśl art. 127 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1440, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, pracodawca, zleceniodawca a w przypadku różnego rodzaju służb – właściwa komórka kadrowa są zobowiązani zawiadomić organ rentowy o zatrudnieniu emeryta lub rencisty albo o zawarciu z nim innej umowy, objętej obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu oraz – w terminie do końca lutego – o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Tak więc płatnik składek ma obowiązek zawiadomić organ rentowy o zatrudnieniu emerytów i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu. Nie musi natomiast informować ZUS o ewentualnym podwyższeniu wynagrodzenia swoim pracownikom w ciągu roku ponad dopuszczalne kwoty przychodu.

Natomiast w myśl § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz.U. nr 58, poz. 290, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie zawieszania, po zakończeniu roku kalendarzowego na pracodawcy (zleceniodawcy) oraz na emerycie i renciście spoczywa obowiązek powiadomienia oddziału ZUS (do końca lutego) o łącznej kwocie przychodu uzyskanego przez emeryta lub rencistę w minionym roku kalendarzowym zaświadczenie należy wysłać do ZUS właściwego według miejsca zamieszkania ubezpieczonego (świadczeniobiorcy).

Osoby po raz pierwszy ubiegające się o świadczenie emerytalno-rentowe

Osoby po raz pierwszy ubiegające się o emeryturę lub rentę informację taką umieszczają we wniosku o przyznanie świadczenia. Natomiast osoby podejmujące dodatkową pracę zarobkową, a już uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych, są zobowiązane do przesłania do ZUS stosownej informacji w tej sprawie. Można tego dokonać na formularzu ZUS Rw-73 lub też w inny sposób. Istotne jest, aby z zawiadomienia tego wynikało, od kiedy została podjęta dodatkowa praca zarobkowa i jaka jest wysokość przychodu.

Dlaczego przekazanie do ZUS zawiadomienia jest takie ważne?

Przekazanie ZUS-owi tego zawiadomienia ma bardzo istotne znaczenie dla późniejszego rozliczenia emerytury lub renty. Jego brak skutkuje rozliczeniem świadczenia i dochodzeniem zwrotu nienależnych świadczeń za okres 3 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zostanie wydana decyzja o rozliczeniu emerytury lub renty.

Natomiast powiadomienie ZUS o podjęciu pracy i osiąganych zarobkach ogranicza możliwość dochodzenia zwrotu nienależnych świadczeń wyłącznie do jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok wydania decyzji o rozliczeniu świadczenia.

Z tego obowiązku nie zwalnia świadczeniobiorcy to, że ZUS został powiadomiony o powyższych okolicznościach przez płatnika składek.

Pracodawca nie ma obowiązku informowania ZUS o przychodach:

1. emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (art. 24a i 27 ustawy emerytalnej), przy czym wiek ten ukończyli przed podjęciem zatrudnienia u danego pracodawcy,
2. inwalidów wojennych pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z działaniami wojennymi lub pobytem w miejscach odosobnienia lub członków rodzin pobierających rentę rodzinną po tych osobach,
3. osób uprawnionych do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową,
4. osób, które na swój wniosek mają zawieszoną emeryturę lub rentę,
5. osób, które osiągnęły przychód z tytułu działalności niepodlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych.

Przykład:
Firma zatrudnia byłą pracownicę, która przed podjęciem pracy zarobkowej nabyła prawo do emerytury. Czy jest zobowiązana do informowania ZUS o osiąganych przez nią zarobkach?

Firma nie jest zobowiązana do informowania ZUS o osiąganych przez pracownicę zarobkach ani o ewentualnym podwyższeniu jej wynagrodzenia w ciągu roku ponad dopuszczalne kwoty przychodu.

Zaświadczenie do ZUS o wysokości przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym należy złożyć w terminie do końca lutego.

Obowiązujące przepisy nie zawierają wzoru zaświadczenia wystawianego przez pracodawcę (o przychodzie emeryta/rencisty uzyskanym w poprzednim roku kalendarzowym). Powinno ono jednak spełniać pewne wymogi formalne. Przede wszystkim powinno zawierać dane zakładu pracy oraz dane osoby ubezpieczonej (jej imię, nazwisko, adres zamieszkania, serię i numer dokumentu tożsamości, numer PESEL), a także pieczątkę zakładu pracy. Ponadto zaświadczenie powinno zawierać podpis i pieczątkę imienną osoby je wystawiającej oraz symbol i numer pobieranego świadczenia, do którego jest uprawniona osoba ubezpieczona.

Zygmunt Łobejko