Nowa klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania – niepewność czy prewencja?

Resort finansów nie rezygnuje z pomysłu wprowadzenia do nowej Ordynacji podatkowej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Propozycję krytykuje m.in. Krajowa Rada Radców Prawnych (KRRP), która twierdzi, że klauzula pogłębi stan niepewności podatkowego prawa. Ministerstwo Finansów odrzuciło zgłaszane uwagi, wskazując na istotność funkcji prewencyjnej. 

Jak zapewnia resort finansów, na podstawie przepisów wprowadzających nową klauzulę organ podatkowy mógłby zakwestionować transakcję, która „będzie mogła być na podstawie zobiektywizowanych kryteriów uznana za sztuczną i prowadzącą do osiągnięcia przez podatnika korzyści podatkowej sprzecznej z istotą danej regulacji”.

W czasie konsultacji społecznych zastrzeżenia zgłosiła m.in. Krajowa Rada Radców Prawnych, według której klauzula będzie regulacją represyjną dla podatników i najprawdopodobniej wygeneruje kolejne konflikty z organami podatkowymi.

„Propozycja wprowadzenia klauzuli przeciwko unikania opodatkowania stwarzać będzie ryzyko zachwiania proporcji w zakresie praw i obowiązków podatników oraz pogłębiać stan niepewności prawa podatkowego. Ocena działań gospodarczych mieszczących się w ramach uregulowań prawnych przez organ podatkowy może prowadzić do zbyt głębokiej ingerencji w kształtowanie stosunków prawnych w obrocie gospodarczym i jednocześnie wymuszać samooptymalizację zobowiązań podatkowych” – twierdzi KRRP.

Autorzy kierunkowych założeń nowej Ordynacji argumentują z kolei, że klauzuli towarzyszyć będą elementy zabezpieczające, w tym m.in. opinie zabezpieczające i wstrzymanie wykonania decyzji.

Klauzula ma też pełnić funkcję prewencyjną i zniechęcać podatników do podejmowania działań, które mogą zostać zakwestionowane w kontekście unikania opodatkowania.

„W państwach, których systemy podatkowe zawierają klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania, bardzo mocno podkreśla się jej funkcję prewencyjną. Jest ona utrzymywana w systemie nawet w tych państwach, w których liczba tego typu spraw jest znikoma” – zaznacza Ministerstwo Finansów.

Wprowadzenie zmian przewidują kierunkowe założenia (z 24 września 2015 r.) nowej Ordynacji podatkowej, przygotowane przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego. Projekt został już przyjęty przez Komitet Stały Rady Ministrów.

mp