Moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst. jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.; dalej: ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu.

Zasady dokonywania odpisów na ZFŚS reguluje ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst. jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 800; dalej: ustawa o ZFŚS).

Przytoczona regulacja art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT podkreśla, że kosztami uzyskania przychodów są odpisy na ZFŚS dokonane zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS, gdy środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów zostaną wpłacone na rachunek funduszu. Należy zatem wskazać, iż samo dokonanie odpisu na ZFŚS nie daje prawa zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów, a także sama wpłata na rachunek funduszu, bez dokonania odpisu nie jest wystarczającą przesłanką do uznania jej za koszt uzyskania przychodów. W konsekwencji odpisy na fundusz mogą zostać uznane za koszt podatkowy dopiero w momencie przekazania środków pieniężnych na wydzielony rachunek funduszu. Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie w aktualnym stanowisku organów podatkowych wyrażonym przykładowo w interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 marca 2015 r., IBPBI/2/423-1475/14/AK oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 maja 2015 r., IPPB6/4510-35/15-2/AG.

Ponadto należy wskazać, iż kosztem uzyskania przychodu będzie dokonanie wpłaty środków na rachunek funduszu w sposób definitywny i wyłącznie w celu rozdysponowania tychże środków na zadania określone ustawą o ZFŚS. Wpłacone na rachunek funduszu środki tracą, w dacie ich przekazania na cele niezgodne z ustawą, charakter odpisu w rozumieniu art. 6 tej ustawy o ZFŚS. W takiej sytuacji wydatki te nie będą uznawane za koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyroku WSA w Olsztynie z 21 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Ol 146/08.

Podsumowując, podatnik ma prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów na ZFŚS dopiero w momencie przekazania środków pieniężnych na wydzielony rachunek funduszu. Należy dodatkowo pamiętać, że nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodu środki wpłacone na rachunek ZFŚS, a następnie przekazane na inne cele niż te, o których mowa w ustawie o ZFŚS.

Tomasz Musialski
Kierownik Zespołu Podatków Bezpośrednich w ECDDP Sp. z o.o.