Faktura na małżonków a odliczenie VAT przez jedno z nich

W sytuacji wykorzystywania zakupionego lokalu wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT przedsiębiorcy będącemu czynnym podatnikiem podatku VAT będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup mieszkania wystawionej na obojga małżonków, wyposażenia oraz usług notarialnych. Prawo to będzie przysługiwało pomimo tego, że na fakturze zakupu oprócz jego danych znajdą się również dane jego żony.

Z wnioskiem o interpretację zwrócił się podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą i jest czynnym podatnikiem VAT. Jak wskazał we wniosku, w grudniu 2020 r. nabył z żoną (wspólnota majątkowa) mieszkanie w budowanym kompleksie hotelowym jako osoby prywatne (nie na działalność gospodarczą) w celu wynajmu - działalność opodatkowana VAT, po uruchomieniu hotelu. Faktura na zakup mieszkania została wystawiona na małżonków. Usługa wynajmu będzie opodatkowana właściwą stawką. Faktura na wyposażenie lokalu została wystawiona tylko na podatnika. Zakupione towary udokumentowane fakturami zakupowymi będą służyć czynnościom opodatkowanym. W przyszłości wystawiana będzie jedna faktura za wynajem tego mieszkania i przedsiębiorca będzie odprowadzał 100% VAT.

Przedsiębiorca chciał wiedzieć, czy VAT od faktur zakupowych lokalu, wyposażenia lokalu, usług notarialnych może być przez niego rozliczony VAT z tytułu działalności gospodarczej oraz czy przysługuje mu prawo odliczenia 100% VAT za zakup, wyposażenie i notariusza. Jego zdaniem, przysługuje mu odliczenie 100% VAT od opisanych faktur w rozliczeniu z działalności gospodarczej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko przedsiębiorcy za prawidłowe. W wydanej interpretacji wskazał:

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Jak stanowi art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 cyt. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 tego Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 36 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Jak stanowi art. 37 § 1 pkt 1 powołanego Kodeksu, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna, do czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Na mocy art. 43 § 1 ww. ustawy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Jak dowiedziono wyżej, szczególnego rodzaju podmiot, jakim jest małżeństwo - na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług - nie ma przymiotu podatnika. Jednakże w sytuacji, gdy jedno z małżonków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą jest czynnym podatnikiem VAT, pozbawienie go prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury wystawionej na oboje małżonków w sytuacji, gdy nabycie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, naruszałoby zasadę neutralności - fundamentalną zasadę obowiązującą w podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż fakt, że nabyty wraz z żoną lokal stanowi majątek wspólny małżonków nie wpływa w żaden sposób na prawo przedsiębiorcy do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej poniesione wydatki. Skoro nieruchomość ta została nabyta z zamiarem dokonywania wyłącznie czynności opodatkowanych wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z tytułu której jest podatnikiem podatku VAT, to przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury dokumentującej zakup przedmiotowego lokalu. Odnosi się to również do wyposażenia lokalu oraz usług notarialnych.

Zatem, zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, przedsiębiorcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia całej kwoty podatku VAT zawartego na fakturze zakupu lokalu mieszkalnego wystawionej na obojga małżonków, wyposażenia oraz usług notarialnych, w sytuacji prowadzenia działalności polegającej wyłącznie na wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, zakupił on lokal w celu jego wynajmu, a świadczona usługa wynajmu będzie opodatkowana właściwą stawką podatku VAT.

Podsumowując, w sytuacji wykorzystywania zakupionego lokalu wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT przedsiębiorcy będącemu czynnym podatnikiem podatku VAT będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości z faktury dokumentującej zakup mieszkania wystawionej na obojga małżonków, wyposażenia oraz usług notarialnych. Prawo to będzie przysługiwało pomimo tego, że na fakturze zakupu oprócz jego danych znajdą się również dane jego małżonki. Ponadto, prawo to będzie przysługiwało pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Interpretacja indywidualna z 4 czerwca 2021 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.122.2021.2.KF - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - pełna treść interpretacji

Redakcja podatki.biz