09.08.2017

Pytanie: Wystawiliśmy fakturę korygującą, obniżającą podatek do zapłaty (znaczące zmniejszenie ceny sprzedaży). Niestety - kontrahent mimo wielokrotnych prób perswazji nie przesyła potwierdzenia otrzymania tej korekty. Co możemy zrobić w takim przypadku?

Przepisy o podatku VAT nakładają na podatników VAT obowiązek potwierdzania faktury korygującej (poza przypadkami, wskazanymi w ustawie). Jeszcze do niedawna ten obowiązek był bezwzględnie przestrzegany, a tłumaczenia podatników mówiące o braku możliwości nawiązania kontaktu z kontrahentem lub zmuszenia go do podpisania faktury korygującej nie były uwzględniane. Sytuacja jednak stopniowo poprawiała się, a miało to związek z głośnym swego czasu orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości UE.

Ten w wyroku z 26 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 wskazał na treść art. 1 ust. 2, art. 73, 79, art. 90 ust. 1, art. 183 i 273 dyrektywy 112 uznając, że przepisy te nie sprzeciwiają się wprowadzeniu krajowej regulacji uwarunkowującej korektę zobowiązania w podatku VAT od uzyskania od nabywcy towaru lub usługi potwierdzenia otrzymania faktury korygującej. Zdaniem TSUE Polska mogła co do zasady wprowadzić wymóg uzyskania od nabywcy towaru lub usług potwierdzenia otrzymania przez niego faktury korygującej. Wymóg uzależniający obniżenie podstawy opodatkowania od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy.

Dodatkowo TSUE wyraził pogląd, że wskazane powyżej przepisy dyrektywy nie precyzują warunków ani obowiązków, które mogą nałożyć państwa członkowskie. Państwa członkowskie mają swobodę w doborze formalności, które muszą zostać spełnione przez podatników względem organu podatkowego celem obniżenia podstawy opodatkowania. Zdaniem Trybunału taki wymóg nie jest sprzeczny z zasadami neutralności i proporcjonalności.

Ale co istotne - TSUE podkreślił, że wprowadzony wymóg nie może naruszać podstawowej zasady, według której podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane. Dlatego też, jak podkreślił TSUE, wprowadzone odstępstwo jest dopuszczalne jedynie w granicach tego, co jest bezwzględnie konieczne dla zapobieżenia oszustwom podatkowym i unikaniu opodatkowania.

Trybunał zauważył, że jeżeli uzyskanie przez podatnika, będącego dostawcą towarów lub usług, tego rodzaju potwierdzenia jest w rozsądnym terminie niemożliwe albo nadmiernie utrudnione, to nie można mu odmówić wykazania przed organami podatkowymi danego państwa członkowskiego przy użyciu innych środków, po pierwsze, że dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią, oraz, po drugie, że dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

Orzeczenie to, późniejsza seria orzeczeń sądowych i pozytywnych dla podatników interpetacji indywidualnych doprowadziły do zmian w ustawie o ptu, w której pojawił się przepis łagodzący bezwzględny wymóg posiadania potwierdzenia korekty. Oto fragment art. 29a ustawy o VAT:

Możliwość skorygowania deklaracji w przypadku braku możliwości uzyskania potwierdzenia faktury korygującej nie jest jak widać automatyczna. Musimy udokumentować, że próbowaliśmy uzyskać potwierdzenie faktury korygującej. Pomocne w udokumentowaniu będzie więc posiadanie kopii korespondencji, potwierdzenie nadania korespondencji w Urzędzie pocztowym, informacja mailowa od kontrahenta, że korekta dotarła itp. Czyli możliwość skorygowania deklaracji istnieje i jest gwarantowana ustawowo - choć termin do obniżenia podstawy opodatkowania uzależniony jest od spełnienia wszystkich warunków, wskazanych w art. 29a ust. 15 pkt 4 w cytowanych wyżej przepisach. 

RG