ZUS zarzuca kobietom próbę wyłudzenia świadczeń z FUS

W ostatnim czasie mamy do czynienia z procesem masowych kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wobec kobiet, które prowadzą działalność gospodarczą i jako przedsiębiorcy zadeklarowały wyższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w sprawach, w których decyzje ZUS stają się prawomocne, niektóre oddziały ZUS składają do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 Kodeksu karnego, zarzucając tym samym kobietom próbę wyłudzenia świadczeń, które ZUS sam uprzednio przyznał i wypłacił.

Interpelacja nr 26337 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie zarzutów karnych ZUS wobec kobiet pobierających świadczenia macierzyńskie

Szanowny Panie Ministrze,

w ostatnim czasie mamy do czynienia z procesem masowych kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wobec kobiet, które prowadzą działalność gospodarczą i jako przedsiębiorcy, zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1998 Nr 137 poz. 887 z późn. zm.), zdeklarowały wyższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Bowiem zgodnie z art. 18 ust. 8 przytoczonej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Zaś zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy systemowej, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10. Reasumując, kwota podstawy wymiaru składek, jaką ma prawo zdeklarować przedsiębiorca musi mieścić się w przedziale 60% do 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Tak więc kobiety prowadzące działalność gospodarczą korzystały z powyższych zapisów ustawowych. Wszystkie kobiety, których sprawa dotyczy, zdecydowały się w pewnym momencie swojego życia na macierzyństwo. Naturalnie, pobierały z tego tytułu świadczenia chorobowe oraz macierzyńskie, na poczet których opłacały wyższe składki ZUS. Należy pamiętać, że ZUS te świadczenia przyznawał, mając obowiązek weryfikacji prawa do świadczeń przed ich wypłatą.

W 2019 r. ZUS wszczął masowe kontrole wobec tych kobiet, w celu odzyskania wypłaconych świadczeń. W wielu przypadkach, ZUS wszczął postępowanie wobec świadczeń wypłaconych nawet ponad 5 lat wstecz. ZUS wydał wiele decyzji stwierdzających niepodleganie pod ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub obniżających wysokość podstawy wymiaru składek, zdeklarowanych przez przedsiębiorców. Wskutek odwołań kobiet od decyzji ZUS, nastąpił spór prawny, co do zasadności postępowań ZUS. Oczywiście należy mieć na uwadze, że każda sprawa danego ubezpieczonego jest indywidualna, ale nie można pomijać faktu, że orzecznictwo sądów w zakresie uprawnień ZUS do kwestionowania zdeklarowanej podstawy wymiaru składek czy do stwierdzania fikcyjności danego przedsiębiorstwa, jest rozbieżne.

W sprawach, w których decyzje ZUS stają się prawomocne, niektóre oddziały ZUS składają do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 Kodeksu karnego, zarzucając tym samym kobietom próbę wyłudzenia świadczeń, które ZUS sam uprzednio przyznał i wypłacił. Z informacji przekazywanych przez obywateli wynika, że większość prokuratur umarza postępowania ze względu na stwierdzenie braku czynu zabronionego. W mojej ocenie jako ustawodawcy są to słusz...