VAT: Udzielanie nieoprocentowanych pożyczek pracownikom ze środków obrotowych

Pytanie podatnika: Czy zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., do 31 grudnia 2013 r., oraz obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., transakcja udzielenia pożyczki przez spółkę pracownikom podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 stycznia 2014 r. (data wpływu 14 marca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania transakcji udzielenia nieoprocentowanej pożyczki pracownikom ze środków obrotowych Spółki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania transakcji udzielenia nieoprocentowanej pożyczki pracownikom ze środków obrotowych Spółki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

G. S.A. (dalej: „Spółka”, „G.” lub „Pożyczkodawca”) udziela pożyczek wybranym pracownikom zatrudnionym przez Spółkę oraz osobom, które są formalnie zatrudnione przez inne spółki z Grupy P. i oddelegowane do wykonywania pracy w Polsce na rzecz Spółki (dalej łącznie jako: „Pracownicy”).

Pożyczki udzielane są w związku ze zmianą miejsca wykonywania pracy przez Pracowników, z przeznaczeniem na zakup przez Pracownika samochodu bądź na pokrycie innych kosztów związanych ze zmianą miejsca wykonywania przez niego pracy.

Pożyczki są udzielane ze środków obrotowych Spółki (tj. nie są udzielane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych) i nie są oprocentowane (tj. Spółka nie pobiera od pracowników z tytułu udzielenia przedmiotowych pożyczek żadnego wynagrodzenia).

Jednocześnie, w celu poprawnej kalkulacji pobieranych przez Spółkę zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych Spółka oblicza hipotetyczne odsetki (tj. odsetki, które w rzeczywistości nie są należne Spółce i nie są płacone na jej rzecz przez Pracownika) i dolicza je Pracownikom do przychodu.

Mając powyższe na uwadze, Spółka nie pobiera w rzeczywistości od Pracowników żadnego wynagrodzenia (w szczególności w postaci odsetek bądź prowizji) z tytułu udzielonej pożyczki. Pożyczki dla Pracowników są udzielane na ich prośbę/wniosek.

Zakres działalności Spółki (ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym) nie obejmuje usług finansowych (udzielenia finansowania). Niemniej jednak Spółka udzielała już pożyczek pracownikom w przeszłości oraz będzie ich udzielała również w przyszłości.

Umowa pożyczki pomiędzy Spółką a Pracownikiem jest zawierana na terytorium Polski. Środki pieniężne przeznaczone na pożyczkę znajdują się, w momencie jej udzielenia, również na terytorium Polski.

Pracownicy otrzymujący pożyczki to osoby fizyczne niebędące podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT. Pracownicy posiadają stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT na terytorium Unii Europejskiej.

Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT w Polsce.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., do 31 grudnia 2013 r., oraz obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., transakcja udzielenia pożyczki przez Spółkę Pracownikom podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., do 31 grudnia 2013 r., oraz obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., transakcja udzielenia pożyczki przez Spółkę Pracownikom podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu VAT należy ustalić:

  1. czy jest ono objęte zakresem przedmiotowym przepisów o podatku VAT, oraz
  2. czy podmiot dokonujący tego świadczenia - usługodawca - występuje w tym zakresie w charakterze podatnika VAT.

Udzielenie pożyczki jako świadczenie usług

Stosownie do postanowienia art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa VAT”), opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Przez świadczenie usług - zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 Dyrektywy VAT rozumieć należy każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów.

Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt b Dyrektywy VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa. Jednakże, w świetle art. 26 ust. 2 Dyrektywy VAT, państwa członkowskie mogą odstąpić od stosowania wymienionej zasady, pod warunkiem że takie odstępstwo nie będzie prowadzić do zakłóceń konkurencji.

Zatem, w świetle Dyrektywy VAT czynność udzielenia nieodpłatnie pożyczki na cel inny niż działalność gospodarcza podatnika podlega opodatkowaniu VAT. Jednocześnie, ze względu na charakter świadczonej usługi polegającej - jak wskazano powyżej - na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu, udzielenie pożyczki należy zaliczyć do kategorii usług finansowych, zwolnionych z opodatkowania na podstawie art. 135 Dyrektywy VAT.

Klasyfikacja czynności udzielenia pożyczki bez wynagrodzenia nie budzi wątpliwości również na gruncie przepisów polskiej ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, rozumie się, co do zasady, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W przypadku udzielenia pożyczki mamy niewątpliwie do czynienia ze świadczeniem Pożyczkodawcy na rzecz innego podmiotu, polegającym na udostępnieniu kapitału.

Należy również zauważyć, że polski prawodawca skorzystał z przysługującego mu prawa i implementował przepis Dyrektywy VAT wskazujący katalog czynności, których nieodpłatne wykonanie rodzi obowiązek rozliczenia podatku VAT należnego z powyższego tytułu.

Zatem, aby uznać, że udzielenie przez Spółkę pożyczki na rzecz Pracowników podlega opodatkowaniu VAT, należy zbadać, czy czynność ta stanowi odpłatne świadczenie usług.

W świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W związku z powyższym, dla uznania, czy dana nieodpłatna czynność jest objęta zakresem VAT kluczowe znaczenie ma cel jej świadczenia. W świetle ustawy o VAT, świadczenie usług bez wynagrodzenia może zostać zakwalifikowane jako odpłatne w sytuacji, gdy nie wpisuje się w cel prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Innymi słowy, aby nieodpłatne wykonanie usług podlegało opodatkowaniu VAT, nie powinno stanowić elementu warunkującego prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej. Brak świadczeń tego rodzaju nie będzie wpływał na zakres prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Zgodnie ze stanem faktycznym zaprezentowanym powyżej, Spółka, na mocy umowy, udziela Pracownikom nieoprocentowanej pożyczki na ich indywidualne potrzeby, tj.: na zakup przez Pracownika samochodu bądź na pokrycie innych kosztów związanych ze zmianą miejsca wykonywania przez niego pracy.

Tym samym, udzielanie pożyczek przez Spółkę Pracownikom nie jest dokonywane dla celów działalności gospodarczej Spółki, gdyż pożyczki przeznaczone są na osobiste potrzeby Pracowników. W konsekwencji, udzielanie przez Spółkę pożyczki Pracownikom (bez pobierania wynagrodzenia, w szczególności w postaci prowizji i odsetek) powinno zostać zakwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług na gruncie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Jednocześnie, zdaniem Spółki, brak rzeczywistego wynagrodzenia z tytułu wykonanej przez Spółkę na rzecz Pracowników usługi (tj. udzielenie pożyczki), stanowi przesłankę uniemożliwiającą zakwalifikowanie dokonywanych czynności jako odpłatnego świadczenia usługi na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Niemniej jednak, nawet w przypadku, gdyby organ uznał, że, w opisanej sytuacji dochodzi do odpłatnego świadczenia usług (np. wynagrodzenie jest uzyskiwane przez Spółkę w naturze, tj. w postaci pracy i zwiększonej motywacji pracowników), udzielenie pożyczki przez Spółkę Pracownikom będzie mieściło się w zakresie czynności podlegających opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, są zwolnione z opodatkowania VAT. Tym samym, zdaniem Spółki transakcje udzielenia Pożyczek Pracownikom mieszczą się w zakresie przedmiotowym przepisów ustawy o VAT i jednocześnie korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Powyższe podejście znajduje również potwierdzenie w stanowisku Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu zaprezentowanym w interpretacji z dnia 12 marca 2013 r. (sygnatura ILPB2/436-329/12-2/MK). W powołanej interpretacji indywidualnej Dyrektor uznał za prawidłowe stanowisko podatnika (którego wykazana działalność statutowa oraz ewidencyjna nie obejmowała udzielania pożyczek), że udzielane przez niego (ze środków obrotowych) nieoprocentowane pożyczki na rzecz pracowników w celu zaspokojenia ich indywidualnych potrzeb nie podlegają opodatkowaniu PCC, lecz podlegają przepisom ustawy o VAT i korzystają ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT <„W konsekwencji, jeżeli rzeczona czynność cywilnoprawna zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług jednocześnie będzie korzystać ze zwolnienia od tego podatku, wówczas powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych”>.

Należy także zauważyć, że podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 29 lipca 2013 r. (sygn. IPPP1/443-429/13-2/EK). W przedmiotowej sprawie podatnik udzielał nieoprocentowanej pożyczki. Dyrektor podkreślił, że w sytuacji gdy nieodpłatnie wykonana usługa nie służy celom działalności gospodarczej podatnika, należy stwierdzić, że czynność ta podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Ponadto, Dyrektor zauważył, że: „z uwagi na fakt, że przedmiotowa usługa mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, korzysta ze zwolnienia od podatku”.

Konkludując, w przypadku udzielenia pożyczki bez wynagrodzenia do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika będącego pożyczkodawcą (tak jak, zdaniem Spółki, ma to miejsce w opisanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym), mamy niewątpliwie do czynienia ze świadczeniem usługi finansowej, objętej zakresem przedmiotowym ustawy o VAT i, jednocześnie, zwolnionej z opodatkowania VAT.

Dodatkowo, należy wskazać, że, zgodnie z art. 28c ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami (w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) jest (zasadniczo) miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »