Przepisy podatkowe uzależniają moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów, od momentu ujęcia go w księgach rachunkowych. Sprawdźmy zatem, w jaki sposób rozliczać w takim razie koszty bezpośrednie i pośrednie.

Rozliczanie w czasie kosztów uzyskania przychodów było przedmiotem interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 września 2014 r., nr ITPB3/423-350/14/KK. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynikało, że podatnik jako zleceniodawca zawarł umowę pośrednictwa, w której zlecił zleceniobiorcy wyszukanie najemcy i doprowadzenie do zawarcia między nim a najemcą umowy najmu obiektu handlowego będącego jego własnością. Umowa najmu została zawarta na czas określony 10 lat, liczony od dnia przekazania przedmiotu najmu najemcy do używania.

Wnioskodawca przyjął, że poniesiony koszt usługi pośrednictwa w wynajmie dla celów rachunkowych będzie rozliczany w czasie poprzez czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, co oznacza, że odpisy danego wydatku dokonywane będą systematycznie w ciężar kosztów rachunkowych proporcjonalnie w okresie 10 lat i w tym samym czasie będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych. Nie miał jednak pewności, czy jego postępowanie było prawidłowe.

Definicja podatkowych kosztów uzyskania przychodów

Dyrektor IS wyjaśnił w pierwszej kolejności, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zwrócił uwagę, że każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów.

W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego między poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Koszty pośrednie i bezpośrednie

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. Na podstawie kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

• bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przych...