Roczne rozliczenie składki zdrowotnej - pytania i odpowiedzi

1. Czy suma składek będzie automatycznie pobierana na DRA lub RCA w programie Płatnik/aplikacji ePłatnik? Przy sporządzaniu dokumentu z rocznym rozliczeniem program Płatnik/aplikacja ePłatnik podpowie dane do rocznego rozliczenia na podstawie zapisanych w systemie informacji z przekazanych przez płatnika do ZUS za rok składkowy (podatek liniowy, skala podatkowa) lub kalendarzowy (ryczałt ewidencjonowany) dokumentów rozliczeniowych oraz sporządzanych lub skorygowanych przez ZUS z urzędu. Podczas sporządzania dokumentu płatnik musi wskazać rok, za który dokonywane jest roczne rozliczenie oraz formę opodatkowania. Powinien też podać kwotę realnego ustalonego dochodu lub przychodu za rok 2022 w zależności od formy opodatkowania jaką stosował w 2022 r. Należy pamiętać, że kwoty dochodów/przychodów w dokumentach miesięcznych niekoniecznie muszą odpowiadać ustalonemu rocznemu dochodowi/przychodowi.

Jeśli jednak płatnik nie poda tych kwot to po użyciu funkcji „Wylicz” na dokumencie zostaną wstawione kwoty, które wynikają z danych zapisanych w ZUS na koncie płatnika (dane widoczne w kartotece płatnika).

Brak podania ustalonego przychodu/dochodu może wiązać się z ryzykiem ustalenia niewłaściwej rocznej podstawy i składki a tym samym ustalenia kwoty dopłaty/zwrotu.

Należy jednak zaznaczyć, że w sytuacji gdy płatnik wypełniając dokument DRA/RCA zaznaczy pole - Zmiana formy opodatkowania płatnik sam będzie musiał podać niezbędne dane.

 

2. Kiedy będzie dostępna wersja dokumentu ZUS DRA uwzględniająca roczne rozliczenie składki zdrowotnej? Czy dopiero od 1 maja czy można już wypełnić pod koniec kwietnia?

Nowy szablon ZUS DRA/ ZUS RCA (który obowiązuje od 1 maja br.) będzie udostępniony w programie Płatnik i aplikacji ePłatnik 28 kwietnia 2023 r. W tym dniu w godzinach popołudniowych będzie wdrażana nowa metryka programu Płatnik a także nowa wersja aplikacji ePłatnik. W nowej wersji tych programów będzie można sporządzić dokumenty za kwiecień br. z uwzględnieniem rocznego rozliczenia i wysłać je do ZUS.

Wersja papierowa nowych dokumentów jest dostępna w placówkach ZUS. Może z nich skorzystać płatnik składek, który rozlicza składki wyłącznie za siebie albo zgłaszający do ubezpieczeń nie więcej niż 5 ubezpieczonych, jeśli nie korzysta z elektronicznej formy przekazywania dokumentów.

 

3. Składki za jaki okres należy uwzględnić w rozliczeniu rocznym jeśli zmieniona została forma opodatkowania z „ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych” na „skalę podatkową”

Przy zmianie formy opodatkowania z okresem wstecz (za cały 2022 r.), do rozliczenia rocznego za rok 2022 dotyczącego tej formy uwzględnienia się:

  • składki należne za okres roku składkowego, który obowiązuje od 1 lutego 2022 r. do 31 stycznia 2023 r. - jeśli wraz ze zmianą wstecz formy opodatkowania z ryczałtu na skalę przedsiębiorca zgłosi wybór skali także dla roku 2023.
  • składki należne za okres luty-grudzień 2022 - jeśli płatnik zmienia za rok 2022 formę opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową, ale od stycznia 2023r. wybrał formę opodatkowania ryczałt.

Ze wskazanych dokumentów rozliczeniowych należy zsumować należne składki na ubezpieczenie zdrowotne i wykazać je w poz. 09 bloku XII ZUS DRA/bloku III.F ZUS RCA. Składki te  brane są do ustalenia, jaki będzie wynik rocznego rozliczenia – kwota dopłaty czy zwrotu

 

4. Płatnik składek zmarł w 2022 r. Czy konieczne jest rozliczenie roczne?

Za zmarłego płatnika spadkobierca nie składa rozliczenia rocznego za rok 2022, tj. nie składa dokumentu rozliczeniowego za kwiecień 2023 r. Takie rozliczenie roczne składki na ubezpieczenie zdrowotne za rok 2022 będzie sporządzone z urzędu przez Zakład. Dokument ten będzie weryfikowany z danymi z KAS. W sytuacji, gdy weryfikacja rocznego rozliczenia wykaże konieczność dopłaty, to będzie ona dochodzona na podstawie przeniesienia odpowiedzialności na spadkobierców.

Jeśli płatnik zmarł w 2022 r. ale jest ustanowiony zarządca sukcesyjny (w przypadku płatnika osoby fizycznej), to zarządca musi złożyć roczne rozliczenie za zmarłego płatnika.

 

5. Jak rozliczyć roczną składkę zdrowotną za 2022 r. jeśli obecnie działalność jest zawieszona lub zakończono jej prowadzenie i nie jest składana deklaracja za kwiecień?

Płatnicy, którzy w roku 2022 prowadzili działalność gospodarczą, pomimo, że obecnie jest ona zawieszona, bądź zakończono jej prowadzenie, muszą złożyć  ZUS DRA za kwiecień 2023  w celu rozliczenia rocznego składki zdrowotnej.

Płatnik (po złożonym ZWUA i ZWPA) będzie mógł złożyć ZUS DRA z rocznym rozliczeniem z identyfikatorem 1/04/2023.

W takim przypadku należy przekazać ZUS DRA z wypełnionymi blokami:

I - dane organizacyjne

II – dane identyfikacyjne

X pole 01 - kod tytułu ubezpieczenia z jakim rozliczał się płatnik w 2022 r.

XII – roczne rozliczenie

XIII – data wypełnienia

Jeśli z rozliczenia rocznego wynika dopłata, to także blok:

VI  - zestawienie należnych składek na ubezpieczenie zdrowotne (pole 02, 05 i 07)

IX – zestawienie należnych składek do zapłaty (pole 02)

 

6. Czy osoba, która rozpoczęła działalność na zadach liniowych w 01/2023 musi dokonać rozliczenia rocznego za kwiecień 2023 i wykazać ten jeden miesiąc 01/2023?

Jeżeli przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą od 1 stycznia 2023 r. i jako formę rozliczenia wybrał „podatek liniowy” lub „skalę podatkową”, konieczne jest rozliczenie roczne składki zdrowotnej za 2022 r.

Przy tym sposobie opodatkowania roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala się za rok składkowy, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego (w tym przypadku od 1 lutego 2022 r. do 31 stycznia 2023 r. ).

Styczeń 2023 zaliczany jest do „jednomiesięcznego roku składkowego”, który rozpoczął się 1 stycznia 2023 r., a zakończył 31 stycznia 2023 r. Ten „jednomiesięczny rok składkowy”, obejmujący styczeń 2023 r., będzie podlegał rozliczeniu rocznemu.

 

7. Co stanie się z niezwróconymi składkami na ubezpieczenie zdrowotne w momencie, gdy przedsiębiorca z różnych przyczyn (np. z powodu choroby) nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty?

Jeśli płatnik:

  • nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty w określonym terminie, tj. do 1 czerwca 2023 r.

    i
  • nie posiada zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń,

ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika składek do końca 2023 r. - o ile KAS nie przekaże informacji o rozbieżnościach pomiędzy formą opodatkowania i wysokością przychodów lub dochodów wykazanych w dokumentach przekazanych do ZUS a formą opodatkowania i wysokością przychodów lub dochodów wykazanych dla celów podatkowych.

W przypadku potwierdzenia rozbieżności, w pierwszej kolejności ZUS przeprowadzi postępowanie w tej sprawie i dopiero po jego zakończeniu rozliczy nadpłatę na składki, z uwzględnieniem daty, która wynika z terminu przekazania rocznego rozliczenia.

Wynika to z art. 81 ust. 2qa ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2056, z późn. zm.).

 

8. Jaki jest termin  na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne?

1 czerwca 2023 r. jest ostatnim dniem na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne (RZS-R). Jest to termin, który wynika z art. 81 ust. 2n ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2056, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, wniosek może być złożony w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust.1 ustawy o PIT. Zatem wniosek może być złożony od 1 maja 2023 r. do 1 czerwca 2023 r.

 

9. Czy zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej można otrzymać w gotówce?

Nie ma możliwości zwrotu nadpłaconej składki w gotówce. Zgodnie z przepisami art. 81 ust. 2t ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2056, z późn. zm.) zwrot kwoty następuje w formie bezgotówkowej. Zatem zwrot nastąpi jedynie na rachunek bankowy zapisany na koncie płatnika w ZUS.

W przypadku płatnika aktywnego, będzie to:

  • rachunek z konta płatnika,
  • jeśli na koncie jest kilka rachunków, płatnik będzie musiał wskazać ten, na który ma być zwrot,
  • jeśli zwrot ma być na inny rachunek (nie ma go na koncie), to płatnik będzie musiał go najpierw zgłosić do ZUS na dokumencie ZUS ZFA w trybie zmiany ewentualnie jako nowy dodatkowy rachunek na ZUS ZBA (dopiero wtedy będzie mógł wysłać wniosek o zwrot).

Natomiast w przypadku płatnika nieaktywnego, płatnik sam będzie zobowiązany do podania we wniosku numeru rachunku, na który ma być dokonany zwrot.

 

10. Czy nadpłatę składki zdrowotnej  można przekazać na poczet przyszłych należności?

Płatnik po przekazaniu deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc ma obowiązek opłacania składek, które z niej wynikają.

Ustawodawca nie przewidział możliwości równoczesnego rozliczenia nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, w poczet należności wykazanych w deklaracji rozliczeniowej np. za kwiecień. Nadpłata taka może zostać zwrócona.

Jeśli płatnik nie opłaci składek, które wynikają z deklaracji za kwiecień 2023 r. i chce, żeby nadpłata powstała z rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne rozliczyła te należności, powinien wystąpić z wnioskiem o jej zwrot.

Tryb taki umożliwi rozliczenie nadpłaty na składki z uwzględnieniem daty, który wynika z terminu przekazania rocznego rozliczenia. Przy czym ZUS ma obowiązek rozpatrzenia wniosku, w tym rozliczenia nadpłaty np. na składki za kwiecień, w terminie do 1 sierpnia br.

 

11. Czy w rozliczeniu rocznym należy podać sumę składek należnych czy wpłaconych?

W polach 09, 16 i 23 bloku rocznego rozliczenia należy podać sumę należnych miesięcznych składek w ramach danej formy opodatkowania. W tych polach powinny być uwzględnione składki wykazane w dokumentach rozliczeniowych złożonych za okres:

  • od lutego 2022 do stycznia 2023 r. dla formy opodatkowania – podatek liniowy, skala podatkowa,
  • od stycznia do grudnia 2022 r. dla formy opodatkowania ryczałt ewidencjonowany.

 

12. Jak przygotować rozliczenie roczne w przypadku, gdy nastąpiła zmiana opodatkowania ze skali (2022 r.) na  ryczałt (2023 r.)?

Jeżeli w 2022 r. przedsiębiorca stosował formę opodatkowania „skala podatkowa” a od stycznia 2023 r. rozpoczął stosowanie formy opodatkowania „ryczał od przychodów ewidencjonowanych”, to rozliczenie roczne za 2022 r. sporządza jedynie dla „skali podatkowej”.

W tym przypadku suma należnych składek, która jest do wykazania w polu 09 bloku rocznego rozliczenia będzie sumą składek z dokumentów za okres od lutego do grudnia 2022 r.

Styczeń 2023 r nie jest uwzględniony w rozliczeniu rocznym za 2022 r.. Będzie dopiero wykazany w rozliczeniu rocznym za rok 2023 przy wykazaniu jako formy opodatkowania „ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.

 

13. Czy przy zmianie formy opodatkowania konieczna jest korekta deklaracji za cały rok?

Jeśli płatnik zmienia formę opodatkowania z ryczałtu ewidencjonowanego lub podatku liniowego za cały rok 2022 na skale podatkową (na podstawie art. art. 14-15 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw), nie sporządza korekt deklaracji za rok 2022.

W takim przypadku składka zdrowotna rozliczona w dokumentach miesięcznych pozostaje rozliczona na formie opodatkowania sprzed zmiany (ryczałt, podatek liniowy), natomiast samo roczne rozliczenie składki zdrowotnej za rok 2022 nastąpi już dla zmienionej formy opodatkowania tj. będzie ustalona dla skali podatkowej.

 

14. Czy jeśli płatnik posiada nadpłatę z tytułu opłacanych bieżąco składek, to kwota tej nadpłaty będzie także uwzględniona we wniosku przygotowanym przez ZUS i zwrócona?

Nadpłata na ubezpieczenie zdrowotne wystąpi w przypadku, gdy roczna składka na ubezpieczenie zdrowotne wyliczona od rocznej podstawy jej wymiaru jest niższa niż suma miesięcznych należnych składek, które wynikają ze złożonych dokumentów rozliczeniowych za rok składkowy/kalendarzowy.

W utworzonym przez ZUS wniosku o zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne  (RZS-R) będzie ujęta kwota do zwrotu wykazana w ZUS DRA w pozycji 27 bloku rocznego rozliczenia. Wniosek będzie zamieszczony na profilu płatnika na PUE ZUS. Wniosek powinien być zweryfikowany przez płatnika w zakresie rachunku bankowego, podpisany i wysłany do ZUS.

We wniosku tym nie będzie ujęta kwota nadpłaty, którą posiada płatnik z tytułu bieżąco opłacanych składek.

 

15. Czy rozliczenia rocznego dokonuje się na jednej deklaracji wraz ze składką miesięczną za kwiecień 2023 r.?

Tak, rozliczenie roczne sporządza się na jednej deklaracji wraz ze składką miesięczną za kwiecień 2023 r..

 

16. Czy wniosek o zwrot nadpłaty będzie przesyłany przez ZUS na konto PUE ZUS płatnika czy ubezpieczonego?

Wniosek o zwrot nadpłaty będzie udostępniony na profilu płatnika na PUE ZUS.

 

17. Czy we wniosku  o zwrot nadpłaty składki (RZS-R) będzie można podać nowy numer rachunku bankowego do zwrotu nadpłaty bez wcześniejszego zgłoszenia tego numeru rachunku do ZUS?

Na podstawie złożonego przez płatnika rozliczenia rocznego, ZUS przygotuje wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R) i udostępni go płatnikowi na jego profilu na PUE ZUS.

W utworzonym przez ZUS wniosku o zwrot nadpłaty będzie ujęta kwota do zwrotu wykazana w ZUS DRA. Jest to kwota z pozycji 27 bloku rocznego rozliczenia.

Płatnik powinien zweryfikować wniosek, potwierdzić rachunek bankowy, na który ma być przekazany zwrot, podpisać i wysłać wniosek do ZUS w terminie do 1 czerwca 2023 r.

Zwrot nastąpi na rachunek bankowy zapisany na koncie płatnika ZUS...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »