Posiłki dla pracowników: Kwota zwolnienia ze składek będzie wyższa

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przewiduje m.in. dodatkowe podwyższenie kwoty wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kwoty wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 450 zł.

Interpelacja nr 42665 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie kwoty dofinansowania wyżywienia pracowniczego, która jest zwolniona z oskładkowania ZUS

Szanowna Pani Minister,

w krajach europejskich kluczowa stała się troska o dobrostan pracowników, o ich komfort życia i zdrowie. Jednym z istotnych elementów dbania o pracownika są kwestie związane z dostępem do aktywności fizycznej, a także zdrowych posiłków w pracy. W 2022 r. w wyniku zmiany rozporządzenia ministra rodziny i polityki społecznej miesięczna kwota dofinansowania wyżywienia pracownika przez pracodawcę, która jest zwolniona z oskładkowania ZUS, została zwiększona ze 190 do 300 zł, niemniej nadal pozostaje najniższą w Europie.

W związku z powyższym zwracam się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy w opinii ministerstwa konieczne są kolejne podwyżki kwoty dofinansowania wyżywienia pracowników przez pracodawcę zwolnionej z oskładkowania ZUS? Czy obecna kwota 300 zł jest wystarczająca, aby w pełni zaspokoić potrzeby i oczekiwania pracowników?
2. Czy istnieją wyliczenia/symulacje, jak potencjalne podwyżki kwoty wyżywienia pracowniczego (np. do 15% minimalnego wynagrodzenia za pracę) wpłyną na jakość życia, konkurencyjność i motywację pracowników?
3. Czy wiadome jest, w jaki sposób wzrost kwoty dofinansowania wyżywienia pracowniczego wpłynąłby na rynek pracy oraz PKB?
4. Czy zostały przeprowadzone lub czy są planowane badania wśród pracowników w zakresie oceny obecnego poziomu dofinansowania wyżywienia pracowniczego?
5. Czy zostały przeprowadzone lub czy są planowane badania wśród pracowników w zakresie potrzeb i oczekiwań dotyczących pracowniczych środków celowych?
6. Czy ministerstwo prowadziło konsultacje z pracodawcami w kontekście ogólnej oceny sytuacji benefitów pracowniczych na polskim rynku, regulacji dotyczących benefitów i braków w tym zakresie? Jeśli tak, jakie płyną z tego wnioski? Jeśli nie, czy ministerstwo planuje takie rozmowy przeprowadzić?
7. Czy ministerstwo dysponuje danymi na temat tego, jak pracowniczy dobrostan wpływa na konkurencyjność firm?
8. Czy ministerstwo pracuje nad innymi rozwiązaniami mającymi na celu wsparcie pracodawców w trosce o dobrostan pracowników?

Poseł Wojciech Król

6 lipca 2023 r.

Odpowiedź na interpelację nr 42665 w sprawie kwoty dofinansowania wyżywienia pracowniczego, która jest zwolniona z oskładkowania ZUS

Szanowna Pani Marszałek,

w związku z otrzymaną interpelacją nr 42 665 Pana Posła Wojciecha Króla w sprawie kwoty dofinansowania wyżywienia pracowniczego, która jest zwolniona z oskładkowania ZUS - pozwolę sobie przedstawić, co następuje.

Odnosząc się do kwestii zasad ustalania składek na ubezpieczenia społeczne, należy na wstępie wskazać, że zgodnie z regulacją zwartą w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2023 poz. 1230) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków, jak również przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. 2017 poz. 1949 z późn. zm.) - zwanego dalej „rozporządzeniem składkowym“.

Definicja przychodu stosowana na gruncie ubezpieczeń społecznych została zawarta w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Pracownicze benefity żywieniowe korzystają z wyłączenia składkowego już od ponad 25 lat. Na podstawie przepisów § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 marca 2022 r. - podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 300 zł. W 2022 r. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej wyszło już zatem naprzeciw postulatom zgłaszanym przez środowiska pracodawców i dokonało podwyższenia wyłączenia z podstawy wymiaru składek wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków z obowiązującej od wielu lat kwoty 190 zł do kwoty 300 zł.

Podkreślenia wymaga, że każde wyłączenie z podstawy wymiaru składek czy podwyższenie nieoskładkowanych kwot różnego rodzaju powinno być poprzedzone szczegółową analizą wpływu takiego rozwiązania na sytuację osób ubezpieczonych - w tym przypadku pracowników i ich rodzin.

Wysokość odprowadzanych składek wpływa bowiem nie tylko na wysokość przyszłej emerytury tych osób, lecz również na wysokość świadczeń krótkoterminowych, takich jak zasiłki chorobowe czy macierzyńskie (lub rodzicielskie). Wpływa także na wysokość rent rodzinnych dla uprawnionych członków rodziny zmarłego pracownika, jak również rodziny zmarłego świadczeniobiorcy ZUS.

System ubezpieczeń społecznych nie jest instrumentem polityki rynku pracy, ani też nie jest instrumentem kreowania określonych warunków pracy osób zatrudnionych. Nie powinien być zatem traktowany jako narzędzie regulacyjne w tych obszarach.

Należy zwrócić uwagę, że system ubezpieczeń społecznych realizuje konstytucyjne prawa obywateli do zabezpieczenia społecznego i świadczeń pien...