PIP: Choroby zawodowe

Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, o ile można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub wywołał ją sposób wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym” (art. 2351 Kodeksu pracy).

Narażenie zawodowe podlega ocenie, przy dokonywaniu której uwzględnia się działanie:

• czynników chemicznych i fizycznych - rodzaj czynnika, wartość stężeń lub natężeń i średni czas narażenia zawodowego;
• czynników biologicznych - rodzaj czynnika, ustalenie kontaktu, okresu utajenia oraz stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika;
• czynników o działaniu uczulającym (alergenów) - rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, narzędziach pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika;
• czynników o działaniu rakotwórczym - substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym określone w przepisach wydanych na podstawie art. 222 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz pierwotną lokalizacje nowotworu i okres latencji;
• sposobu wykonywania pracy - określenie stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym oraz chronometraż czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpowiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego.

Rozpoznanie choroby zawodowej

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 235² Kodeksu pracy).

Obowiązki pracodawcy

Obowiązki pracodawcy w zakresie zapobiegania chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą.

Do obowiązków pracodawcy wynikających z art. 227 Kodeksu pracy należy:

• utrzymywanie w stanie stałej sprawności urządzeń ograniczających lub eliminujących szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzeń służących do pomiarów tych czynników,
• przeprowadzanie, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostęp­nianie ich pracownikom (patrz rozdział XI).

Postępowanie pracodawcy w przypadku podejrzenia u pracownika objawów choroby zawodowej

Zgodnie z art. 235 Kodeksu pracy, jeżeli u pracownika podejrzewa się chorobę zawodową pracodawca jest obowiązany:

• niezwłocznie zgłosić ten fakt
  • właściwemu organowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej
  • właściwemu Okręgowemu Inspektorowi Pracy

  Wzór zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej znajduje się w załączniku 1 do rozporządzenia o sposobie dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób,

• zbadać przyczyny choroby zawodowej, jej charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, działając w porozumieniu z właściwym powiatowym inspektorem sanitarnym,
• usunąć czynniki powodujące powstanie choroby zawodowej i zastosować właściwe środki zapobiegawcze,
• realizować zalecenia lekarskie, tj. przenieść pracownika na inne stanowisko pracy, na którym nie występują zagrożenia mogące pogorszyć jego stan zdrowia,
• wypłacić dodatek wyrównawczy równy wysokości ewentualnie utraconego wynagrodzenia w związku z przeniesieniem na inne stanowisko pracy, przez okres nieprzekraczający 6 m-cy,
• prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby.

Kto i w jakiej formie zgłasza podejrzenie choroby zawodowej?

Każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej może zgłosić:

• pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę zawodową,
• lekarz orzecznik jednostki orzeczniczej w sprawie chorób zawodowych,
• pracownik lub były pracownik może również dokonać zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej.

Pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza takie podejrzenie za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej dokonuje się pisemnie na formularzu, którego wzór znajduje się w załączniku nr 1 do rozporządzenia w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.

<...