Termin „dostawa towarów” został przez ustawodawcę użyty w art. 7 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim „dostawa towarów” oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei w świetle art. 19a ust. 1 ustawy o VAT pojęcie dostawy towarów wyznacza moment powstania obowiązku podatkowego, a więc moment powstania przychodu z dokonanej transakcji i wykazania różnicy pomiędzy VAT ze sprzedaży a VAT z faktur zakupowych dających prawa do odliczenia.

Przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel

Zagadnienie „przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” nie znalazło jednak definicji w ustawie o VAT. Co należy przez nie rozumieć wyjaśnił Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 8 lutego 1990 r. w sprawie C-320/88 Staatsssectetaris van Finananciën v.Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV. Zdaniem Trybunału, aby uznać daną czynność za dostawę towarów nie jest konieczne przeniesienie własności na podatnika zgodnie z prawem danego państwa. Opodatkowanie VAT będzie się odnosiło do każdej sytuacji, w której przeniesienie to wywołuje skutek w postaci faktycznego nadania prawa do rozporządzania rzeczą na inny podmiot. Pod warunkiem, że przeniesienie to wywołuje skutek w postaci przeniesienia prawa do korzystania z rzeczy jak właściciel. Prawo do korzystania z rzeczy nie jest więc powiązane z przeniesieniem własności. Konstrukcja ta opiera się na przeniesieniu własności w sensie ekonomicznym a nie prawnym. W ten sposób zaznaczone zostało uniezależnienie opodatkowania VAT od przeniesienia własności towarów. Istotne jest przejęcie przez nabywcę kontroli nad rzeczą w praktyce i możliwość dysponowania nią. „Przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy czynności dających otrzymującemu towar prawo do postąpienia z nim jak właściciel, ale nie rozporządzania w sensie prawnym lecz faktycznego postępowania (władania). Dalej Trybunał wywodzi, iż dla powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności ma miejsce z chwilą jej faktycznego wykonania. Wyjątkiem są przypadki, gdzie przepis ustawy wprost taki moment określa. Konsekwencją takiego uregulowania przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą jest pozbawienie decydującego wpływu umów cywilnoprawnych na powstanie obowiązku podatkowego. Ich rola może być posiłkowa w razie wątpliwości.

Postanowienia umów nie mają pierwszoplanowego znaczenia

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 16 grudnia 2014 r., sygn. IPTPP2/443-684/14-7/JS, stwierdził, że pojęcie „jak właściciel” oznacza, iż przez dostawę rozumieć należy obdarzenie vatowca możliwością wykonywania faktycznego władztwa nad rzeczą. Ustawa o VAT za dostawę uznaje każdego rodzaju rozporządzenie towarem m.in. sprzedaż, zamianę, darowiznę, która pod względem ekonomicznym przyniesie taki skutek. Zatem, „przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel” dotyczy czynności dających podatnikowi, który towar otrzymuje prawo do postąpie...