Nie każda wpłata na poczet przyszłych dostaw jest zaliczką

Aby zapłatę na poczet przyszłych należności uznać za zaliczkę/przedpłatę, muszą zostać spełnione następujące przesłanki: zapłata musi zostać dokonana na poczet konkretnej transakcji, tj. przyszłe świadczenie powinno być określone co do rodzaju w sposób jednoznaczny (określone powinny być cechy identyfikujące rodzaj towaru bądź usługi), konkretyzacja przyszłego świadczenia powinna być wystarczająco dokładna dla określenia zasad opodatkowania świadczenia, tj. w szczególności należy móc określić miejsce świadczenia i stawkę opodatkowania, w momencie dokonania zaliczki strony nie mają intencji zmiany świadczenia w przyszłości.

Z wnioskiem o interpretację zwróciła się spółka z o.o., która zamierza wprowadzić dla swoich kontrahentów biznesowych (niebędących konsumentami nabywców towarów spółki) system przedpłat. System ten będzie polegał na tym, że przed danym sezonem składania zamówień kontrahenci, na poczet przyszłych zamówień wpłacą spółce uzgodnioną kwotę, nie większą przy tym niż 30 000 zł od jednego kontrahenta. Udział w systemie przedpłat będzie dobrowolny, natomiast kontrahent, który zdecyduje się na udział w tym systemie otrzyma dodatkowy rabat od cen zamawianych towarów w wysokości nie większej niż 5% ceny katalogowej tych towarów. Przedpłata wpłacona przez danego kontrahenta będzie przypisana do tego kontrahenta w informatycznym systemie sprzedażowym spółki. W momencie wpłaty przedpłaty, o ile wraz z przedpłatą nie zostanie złożone konkretne zamówienie, nie będzie znany ani rodzaj towarów, które ostatecznie zamówi kontrahent ani ilość poszczególnych towarów. Rodzaj i ilość towarów będzie konkretyzowana z chwilą złożenia przez kontrahenta zamówienia.

Spółka chciała dowiedzieć się kiedy powstaje obowiązek podatkowy w VAT w przypadku ww. przedpłat, a mianowicie czy obowiązek, na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie z chwilą wpłaty przedpłaty na poczet przyszłych zamówień towarów, które to towary w chwili wpłaty tej kwoty nie są skonkretyzowane ani co do rodzaju ani co do ilości poszczególnych towarów - w odniesieniu do całej otrzymanej kwoty przedpłaty, czy też z chwilą złożenia przez kontrahenta zamówienia, w którym zostaną skonkretyzowane towary - w odniesieniu do odpowiedniej części przedpłaty zaliczonej na poczet ceny towarów, objętych tym zamówieniem. Według spółki, obowiązek powstanie z chwilą złożenia przez kontrahenta zamówienia, w którym będą skonkretyzowane zamówione towary.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się ze spółką. W wydanej interpretacji wyjaśnił:

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Stosownie do treści art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy definicji zaliczki ani przedpłaty.

Zgodnie więc ze Słownikiem języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa - www.sjp.pwn.pl), zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet należności. Zatem zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przez przedp...