VAT: Przeniesienie własności mienia przez JST do spółki komunalnej

Co do zasady wniesienie aportu na gruncie przepisów dotyczących VAT traktowane jest – w zależności od przedmiotu tego aportu – jako odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. Dzieje się tak również w przypadku aportów dokonywanych przez JST do ich spółek komunalnych. Obecnie zasadność opodatkowania tej czynności jest przedmiotem sporu – zapadł nieprawomocny wyrok WSA korzystny dla JST – a o szczegółach przeczytasz w publikowanej interpelacji i odpowiedzi na nią.

Interpelacja nr 746 do ministra finansów w sprawie opodatkowania czynności przeniesienia własności mienia pomiędzy JST a jej spółką komunalną

Panie Ministrze!

Dzięki pozyskiwanym środkom europejskim wiele samorządów w ostatnich latach zrealizowało tzw. inwestycje liniowe, w szczególności sieci kanalizacyjne, sieci wodociągowe czy sieci ciepłownicze. W zdecydowanej większości przypadków beneficjentem były gminy, powiaty lub województwa, które mogły uzyskać wyższy poziom dofinansowania niż ich spółki komunalne (np. 85% zamiast 50%), a także które mogły uznać podatek VAT za wydatek kwalifikowany. Sprawiało to, że inwestycje w taką infrastrukturę były realizowane przez gminy, które w okresie trwałości projektu zarządzały (i zarządzają) nią, zaś po okresie trwałości przekazują tę infrastrukturę swoim właściwym spółkom komunalnym. W zdecydowanej większości infrastruktura taka jest przez gminę bezpłatnie użyczana własnej spółce komunalnej lub wydzierżawiana z zastosowaniem bonifikaty. Powoduje to wiele trudności dla takiej spółki w zakresie eksploatacji lub bieżących napraw, ponieważ organa podatkowe mogą kwestionować wydatki spółek komunalnych w nie jako nieswój środek trwały.

Optymalnym rozwiązaniem w takich przypadku byłoby trwałe przeniesienie własności infrastruktury (mienia) z gminy na spółkę komunalną, a naturalną metodą powinno być wniesienie aportu do tej spółki. Jednakże samorządy wstrzymują się od tego rodzaju postępowania w związku z koniecznością zapłaty podatku VAT od tej czynności. Taka jest praktyka organów podatkowych, podczas gdy pojawiające się w tej sprawie orzecznictwo sądów administracyjnych jest zgoła odwrotne (przykład: WSA w Gdańsku w wyroku z 22 listopada 2023 r. sygn. I SA/Gd 682/23).

Na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz art. 191 Regulaminu Sejmu przyjętego uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy Ministrowi znany jest ten problem, a w szczególności fakt innej interpretacji przepisów podatkowych przez sądy administracyjne niż organów podatkowych podległych Ministrowi?

2. Czy Minister rozważa wystąpienie z propozycją zmian w przepisach prawa lub samodzielną w ramach własnych kompetencji prawodawczych (w miarę możliwości) zmianę przepisów w taki sposób, że zwolni gminy, powiaty i województwa z konieczności zapłaty podatku VAT od czynności wniesienia infrastruktury komunalnej do własnej spółki komunalnej? Jeśli tak, to kiedy, jeśli nie, to z jakiego powodu?

3. Czy Minister rozważa inne zwolnienia podatkowe dla samorządów od czynności pomiędzy gminą a jej spółkami komunalnymi polegających na przeniesieniu prawa własności, jeśli dokonywane są one w celu realizacji zadań własnych gmin, nawet zadań, w których występują czynności sprzedaży opodatkowanej z wykorzystaniem tego mienia?

Z poważaniem

Bartosz Romowicz

06-01-2024 r.

Odpowiedź na interpelację nr 746