MF: Zmiany dotyczące VAT w handlu elektronicznym - pytania i odpowiedzi

Od 1 lipca 2021 roku obowiązują nowe zasady opodatkowania VAT handlu elektronicznego, przewidziane w unijnym pakiecie VAT e-commerce.Nowy pakiet ma ułatwić handel internetowy między krajami UE, uszczelnić VAT w zakresie importu tzw. małych przesyłek spoza Europy i zapewnić uczciwą konkurencję dla przedsiębiorców z UE.Ministerstwo Finansów (MF) przygotowało zestaw odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.

1. WSTO i OSS

1.1. Czy system OSS dotyczy tylko usług telekomunikacyjnych, nie sprzedaży e-commerce

Do 1 lipca 2021 r. w systemie MOSS mogły być rozliczane tylko usługi telekomunikacyjne, elektroniczne i nadawcze (tzw. usługi TBE). 1 lipca 2021 r. system MOSS został rozszerzony do OSS. Innymi słowy, z 1 lipca br. MOSS został przekształcony w OSS. W OSS mogą zostać rozliczone takie transakcje jak wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO) oraz wszystkie usługi świadczone na rzecz konsumentów (transakcje B2C), których miejscem świadczenia generalnie jest państwo członkowskie inne niż siedziba usługodawcy.

1.2. Jaki będzie rejestr usług objętych procedurą OSS. Art. 22a ust. 1 ustawy o VAT wymienia jedynie usługi TBE jako wliczane do limitu 42 tys. zł. Natomiast w innych miejscach omówienia zmian w ustawie pojawia się sformułowanie "innych usług", a broszura MF mówi o "wszystkich usługach świadczonych dla konsumentów w UE".

Ministerstwo Finansów nie przewiduje w chwili obecnej stworzenia rejestru usług objętych procedurą OSS. W praktyce rozliczeniu poprzez system OSS będą mogły podlegać wszystkie usługi świadczone na rzecz konsumentów, których miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego konsumpcji (czyli generalnie państwa członkowskiego innego niż państwo siedziby podatnika).

Oznacza to, że będą to usługi do których nie ma zastosowania ogólna zasada określona w art. 28c ustawy o VAT (zgodnie z którą miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada, co do zasady, siedzibę działalności gospodarczej). Przykładowo, poprzez OSS będą mogły podlegać rozliczeniu np. takie usługi jak określone w art. 28e ustawy o VAT (usługi związane z nieruchomościami), niektóre usługi transportowe, określone w art. 28f, usługi określone art. 28g ust. 2 (tj. w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobne usługi, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług), usługi elektroniczne, nadawcze i telekomunikacyjne.

1.3. Czy sprzedaż firmom posiadającym aktywny numer VAT pozostaje bez zmian (stawka 0% przy udokumentowaniu dostawy do kraju UE)?

W zakresie transakcji B2B wejście w życie tzw. pakietu VAT e-commerce generalnie nie spowoduje zmian w ich opodatkowaniu VAT. MF zwraca uwagę, że w pakiecie VAT e-commerce regulacjami objęte są zasadniczo transakcje B2C, czyli między podatnikiem i konsumentem.

1.4. Czy jeśli nasza firma jest zarejestrowana w US niemieckim to czy możemy rozliczać OSS w całości w tamtym urzędzie zamiast w urzędzie polskim?

Miejscem rejestracji do procedur szczególnych OSS jest zasadniczo kraj, w którym podatnik ma miejsce siedziby działalności gospodarczej (mowa tutaj o podatnikach z siedzibą w UE, a nie w kraju trzecim). Dlatego polski podmiot, tj. posiadający siedzibę w Polsce, jeżeli zdecyduje się zarejestrować do OSS, będzie musiał dokonać rejestracji w Polsce.

1.5. Czy procedura VAT OSS dotyczy także podatników zwolnionych z VAT? Czy jeśli dokonują sprzedaży wysyłkowej dla osób fizycznych w krajach unijnych ponad próg 10 000 euro, to podatnicy zwolnieni z VAT powinni składać jakieś zawiadomienia?

Z procedury szczególnej OSS mogą korzystać także podatnicy zwolnieni z VAT w rozumieniu art. 113 ustawy o VAT, którzy będą dokonywać wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO). W przypadku przekroczenia progu 10 000 euro (42 0000 zł), podatnik zwolniony może zdecydować, czy chce zarejestrować się do celów VAT w odpowiednim państwie członkowskim (państwie członkowskim konsumpcji) albo wybrać uproszczenie i korzystanie z procedury szczególnej OSS. Dzięki procedurze szczególnej OSS może zapłacić podatek VAT należny w innym państwom członkowskim m.in. z tytułu WSTO.

1.6. Czy firma zwolniona z VAT w Polsce po przekroczeniu limitów 10.000EUR i rejestracji do OSS musi wejść na VAT w Polsce? Jeśli nie, to jak będzie wyglądało rozliczenie kosztów? Mam zapłacić VAT w unii bez możliwości odliczenia kosztów?

Firma zwolniona z VAT w Polsce w rozumieniu art. 113 ustawy o VAT, po przekroczeniu limitów 10 000 euro i rejestracji do OSS musi „automatycznie” wejść na VAT w Polsce. W celu rejestracji do OSS podatnik powinien być zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub podatnik VAT zwolniony. Aby jednak odliczyć podatek naliczony podatnik powinien być zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Wydatki (VAT naliczony) poniesione na prowadzenie działalności gospodarczej w państwie członkowskim identyfikacji (w Polsce) rozlicza się w krajowej deklaracji podatkowej.

Wydatki (VAT naliczony) poniesione w państwie członkowskim konsumpcji w związku z działalnością objętą procedurami OSS rozlicza się na zasadzie VAT – REFUND, chyba że podatnik jest zarejestrowany w tym państwie z tytułu innych czynności nieobjętych procedurami OSS - wówczas podatek naliczony należy rozliczyć w deklaracji składanej w tym państwie.

1.7. Czy sprzedając towary w kraju oraz za granicę w ramach OSS będzie można odliczać vat naliczony z faktur zakupu jak do tej pory w deklaracji VAT-7?

Tak – będzie można odliczyć VAT na ogólnych zasadach. Pakiet VAT e-commerce nie wprowadza w tym zakresie zmian.

1.8. Sprzedaję z Polski do Polski oraz innych krajów UE - głównie do osób prywatnych. Obecnie jestem zwolniony z VAT - nie osiągam limitów VAT. Czy od 1.07.021 płacę VAT do krajów moich klientów?

Określając miejsce opodatkowania WSTO dokonywanej od 1 lipca 2021 r. należy ustalić czy całkowita wartość (bez podatku) świadczonych usługi telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, które były realizowane w 2020 roku oraz w pierwszej połowie 2021 r. przekracza próg 10 000 zł. (w którymkolwiek z tych okresów). Przykładowo, jeżeli w ubiegłym roku nie został przekroczony próg obrotu w wysokości 42 000 zł , ale został on przekroczony już w pierwszej połowie roku 2021, wówczas od 1 lipca 2021 r. nastąpi przeniesienie miejsca opodatkowania świadczonych usług i dokonywanych dostaw do państwa członkowskiego konsumpcji.

1.9. W związku ze zmianą przepisów od 1 lipca 2021 dotyczących sprzedaży wysyłkowej i wdrożeniem systemu OSS, czy będziemy zobligowani do informowania urzędów w poszczególnych Państwach (w państwach, w których posiadamy numer VAT) o przejściu na OSS?

Ministerstwo Finansów nie dysponuje w tym zakresie informacjami. Należy sprawdzić regulacje obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich.

Niemniej jednak, obowiązek taki nie wynika z przepisów prawa unijnego (dyrektywa, rozporządzenie 282/2011). Przykładowo, Polska nie obliguje podatników do przedkładania odrębnych informacji o rozliczaniu VAT poprzez OSS. Nie można jednak wykluczyć, że niektóre państwa członkowskie takie regulacje wprowadziły.

1.10. Czy fakt posiadania SMPD dla potrzeb VAT za granicą wpływa w jakikolwiek sposób na możliwość rozliczania VAT w ramach procedury OSS?

Tak. W ramach OSS można rozliczyć VAT należny z tytułu usług świadczonych na rzecz konsumentów (B2C), dla których miejscem świadczenia jest państwo członkowskie, w którym nie posiada on siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (SMPD). Usługi na rzecz konsumenta, dla których miejscem świadczenia jest państwo członkowskie, w którym przedsiębiorca ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, nie mogą być rozliczone w systemie OSS, lecz muszą zostać zadeklarowane w krajowej deklaracji podatkowej odpowiedniego państwa członkowskiego.

Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na korzystanie z OSS, powinien również deklarować i opłacać VAT z tytułu WSTO za pośrednictwem OSS, należny w państwie członkowskim, w którym posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

1.11. Jak się zarejestrować do 30.06.2021 jak nie ma druków?

Przedsiębiorcy zamierzający korzystać z OSS, mogli już od 1 kwietnia 2021 r. składać zgłoszenia rejestracyjne do procedury unijnej i nieunijnej. Stosowny komunikat informujący o takiej możliwości został opublikowany na stronach podatki.gov.pl 1 kwietnia 2021 r. (link: https://www.podatki.gov.pl/vat/wyjasnienia/rejestracja-do-procedury-unijnej-oraz-nieunijnej-oss-i-procedury-importu-ioss/). Zgłoszenia rejestracyjne zostały również udostępnione na podatki.gov.pl.

1.12. Wiem, że od dnia 01.08.2021 rozpocznę sprzedaż B2C z Polski do Hiszpanii i Włoch; moje pytanie - czy termin rejestracji do OSS w takim przypadku też upływa w dniu 30.06.21? Czy mogę się zarejestrować w późniejszym terminie? Zaznaczam, że przekroczyłem próg 10 tys. euro, ponieważ dokonuję sprzedaży do Niemiec, gdzie jestem zarejestrowany i rozliczam tam VAT.

W tym przypadku termin złożenia zgłoszenia rejestracyjnego do OSS upłynął 30.06.2021 r. W przypadku niezłożenia zgłoszenia rejestracyjnego w ww. terminie, podatnik może rozpocząć rozliczanie VAT poprzez OSS od kolejnego kwartału tj. od IV kwartału 2021 r. (jeżeli złoży zgłoszenie rejestracyjne do procedury szczególnej do końca III kwartału).

1.13. Czy jeżeli podatnik który na moment wejścia w życie przepisów ma przekroczony limit sprzedaży wysyłkowej i nie zarejestruje się w OSS do 30 czerwca to będzie musiał zarejestrować się w każdym z PCz z osobna? Nie ma jeszcze możliwości wybrania OSS przez złożenie zawiadomienia do 10 sierpnia?

Co do zasady, rejestracja w ramach procedury unijnej lub nieunijnej stanie się skuteczna od pierwszego dnia kwartału kalendarzowego następującego po kwartale, w którym podatnik poinformował państwo członkowskie identyfikacji, że chce rozpocząć korzystanie z procedury.

Mogą jednak wystąpić sytuacje, w których podatnik zaczyna realizować dostawy w ramach procedury przed tą datą. W takim przypadku podatnik może rozpocząć korzystanie z procedury z dniem realizacji tej pierwszej dostawy pod warunkiem że poinformował państwo członkowskie identyfikacji o rozpoczęciu czynności w ramach danej procedury do dziesiątego dnia miesiąca następującego po tej pierwszej dostawie. Jeżeli podatnik nie dotrzyma tego terminu, zobowiązany jest do zarejestrowania się i rozliczenia z VAT bezpośrednio w państwie członkowskim (państwach członkowskich) konsumpcji.

W omawianym przypadku powyższa sytuacja nie wystąpiła, zatem podatnik chcąc od 1 lipca 2021 r. rozliczać sprzedaż do innych państw członkowskich poprzez OSS powinien złożyć zgłoszenie rejestracyjne do OSS do końca czerwca 2021 r.

1.14. Próg 10k jest per kraj, czy per wszystkie kraje UE łącznie?

Próg 10 tys. euro (42 000 zł) dotyczy sprzedaży łącznie WSTO oraz usług TBE (elektroniczne, telekomunikacyjne i nadawcze) dokonanych do wszystkich państw członkowskich UE. Odpowiadając zatem na pytanie – dotyczy wszystkich krajów UE łącznie.

1.15. Od którego dnia po przekroczeniu progu 42 tysiące trzeba naliczać VAT kraju dostawy, gdy np. 15 lipca przekroczę ten próg? Od 15 lipca, 16 lipca, 1 sierpnia?

W przypadku przekroczenia progu 42 000 zł transakcje będą opodatkowane w państwie zakończenia wysyłki lub transportu towarów począwszy od dostawy, w związku z którą przekroczono tę kwotę. (art. 22a ust. 2 ustawy o VAT). Zatem w omawianym przypadku dostawa dokonana 15 lipca, przekraczająca ww. próg, powinna być już opodatkowana w państwie konsumpcji.

1.16. W 2020 r. podatnik przekroczył próg 42 tys. zł. W 2021 jeszcze nie przekroczył tego limitu. Nie chcąc się rozliczać w Niemczech, czy do końca czerwca powinien zarejestrować się do OSS? Jeśli tak to na jakich drukach i gdzie wysłać? Czy UPL-1 wystarczy aby biuro rachunkowe mogło to uczynić w imieniu swojego klienta?

Jeżeli podatnik wykonujący już działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży wysyłkowej lub świadczenia usług nadawczych, elektronicznych lub telekomunikacyjnych, chce od 1 lipca 2021 r. rozliczać sprzedaż do innych państw członkowskich poprzez OSS, to w takim przypadku powinien był złożyć zgłoszenie rejestracyjne do OSS do końca czerwca 2021 r.

Przedsiębiorcy zamierzający korzystać z OSS, mogli już od 1 kwietnia 2021 r. składać zgłoszenia rejestracyjne do procedury unijnej, i nieunijnej. Stosowny komunikat informujący o takiej możliwości został opublikowany na stronach podatki.gov.pl 1 kwietnia 2021 r. (link: https://www.podatki.gov.pl/vat/wyjasnienia/rejestracja-do-procedury-unijnej-oraz-nieunijnej-oss-i-procedury-importu-ioss/). Zgłoszenia rejestracyjne zostały również udostępnione na podatki.gov.pl.

W przypadku działania przez pełnomocnika należało złożyć oryginał pełnomocnictwa PPS-1.

1.17. Czy od wszystkich transakcji w których nie pośredniczą platformy handlowe naliczamy VAT kraju docelowego i wykazujemy go w kwartalnej deklaracji (dot. sprzedaży do os. prywatnych)?

Na wstępie należy ustalić rodzaj transakcji (czy jest to WSTO) oraz miejsce dostawy towarów na podstawie przepisów ustawy o VAT. Na podstawie tak ogólnie przedstawionego stanu faktycznego MF nie jest w stanie udzielić odpowiedzi. Poniżej MF przedstawia podstawowe informacje, które mogą być pomocne w wyjaśnieniu wątpliwości.

Z zapytania wynika, że podatnik będzie prawdopodobnie dokonywał wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO). Generalnie WSTO to dostawa towarów, które są wysyłane lub transportowane przez dostawcę lub w jego imieniu, z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego. Aby miała miejsce WSTO, dostawa towarów powinna następować w relacjach B2C (podatnik do konsumenta).

Miejscem dostawy towaru, w przypadku WSTO jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia wysyłki lub transportu do nabywcy. Powyższa zasada nie ma zastosowania w przypadku gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1) dostawca posiada siedzibę działalności gospodarczej / stałe miejsce zamieszkania / zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;

2) towary są wysyłane lub transportowane do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie siedziby / stałego miejsca zamieszkania / zwykłego miejsca pobytu dostawcy;

3) całkowita wartość WSTO i usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych świadczonych transgranicznie na rzecz konsumentów nie przekroczyła u podatnika w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro lub jej równowartości (42 000 zł w Polsce).

Podatnik, który spełnia ww. warunki (w tym m.in. nie przekroczył progu sprzedaży w wysokości 42 000 zł) może jednak wybrać opodatkowanie WSTO w państwie zakończenia wysyłki lub transportu towarów.

W przypadku opodatkowania WSTO w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów (co będzie miało miejsce m.in. po przekroczeniu progu 42 000 zł lub skorzystaniu z ww. opcji wyboru) przedsiębiorca może zarejestrować się jako podatnik VAT w państwie członkowskim konsumpcji, albo skorzystać z możliwości rozliczenia VAT należnego temu państwu poprzez tzw. OSS.

Należy podkreślić, że rozliczenie podatku poprzez OSS jest fakultatywne. Alternatywą jest rejestracja jako podatnik VAT i składanie deklaracji podatkowych w miejscach (państwach członkowskich) zakończenia wysyłki /transportu towarów.

1.18. Nasza firma z siedzibą i magazynem w Polsce prowadzi sprzedaż części do urządzeń gastronomicznych. Naszymi odbiorcami są zarówno firmy jak i osoby prywatne w krajach UE. Prowadzimy również sprzedaż za pośrednictwem platform handlowych (Amazon, Ebay). Wysyłka następuje z naszego magazynu w Polsce bezpośrednio do prywatnego klienta UE. Platforma pośredniczy w tej sprzedaży. Czy w związku z powyższym:

a) Czy powinnam zaznaczać punkt w zgłoszeniu VIU_R „Podatnik ułatwia dostawy towarów poprzez użycie interfejsu elektronicznego, zgodnie z art. 14a ust. 2 dyrektywy 2006/112/WE? Moim zdaniem nasza firma nie ułatwia dostawy tych towarów, ułatwia ją platforma handlowa.

Tak, w podanym przypadku nie należy zaznaczać ww. punktu podczas rejestracji, ponieważ to platforma ułatwia sprzedaż towarów poprzez użycie interfejsu elektronicznego. Z tego tytułu platforma nie będzie jednakże podatnikiem VAT (przedmiotem pytania jest sprzedaż typu B2C, a dokonująca WSTO firma ma siedzibę w Polsce).

b) Czy platforma handlowa pobiera od nas i odprowadza podatek VAT od transakcji poniżej 150 EUR?

Nie, przywołany w pytaniu limit 150 euro dotyczy tylko sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI). Z zapytania nie wyn...