Sposób wykorzystywania w działalności gospodarczej podatnika VAT samochodu nie jest ustalony raz na zawsze. Może on – w zależności od jego decyzji – podlegać zmianie w toku jej prowadzenia. Sposób wykorzystania samochodu w działalności determinuje zakres odliczenia VAT. 

W myśl art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony (poza wyjątkami wskazanymi w ww. ustawie) są zmuszeni do określenia się co do zakresu odliczenia VAT dotyczącego takich pojazdów. Czy zdecydują się na odliczenie pełne czy też połowy naliczonego podatku.
Z brzmienia ww. przepisu wynika, iż podstawowym sposobem rozliczania VAT w przypadku tego rodzaju pojazdów jest zastosowanie formy mieszanej. Polega ona na tym, że za rozwiązanie wiodące ustawodawca przyjął, iż podatnik wykorzystywać będzie samochód osobowy zarówno do celów działalności gospodarczej jak i prywatnych. To zaś daje mu prawo do odliczenia tylko 50% naliczonego podatku z faktury zakupowej takiego samochodu oraz od wydatków na części, usługi eksploatacyjne itp.

Istnieje też możliwość 100% odliczenia VAT od wszelkich wydatków poczynionych w związku z użytkowaniem samochodu osobowego. Warunkiem jest jego całkowite wykorzystywanie na cele działalności gospodarczej ugruntowane brakiem możliwości użycia go do celów prywatnych. Przypisanie samochodu osobowego do działalności gospodarczej pociąga za sobą obowiązek złożenia deklaracji VAT-26, stanowiącej informację o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej oraz prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Jak zaznaczyłem na wstępie podatnik ma możliwość nieskrępowanego zmieniania zakresu odliczenia naliczonego podatku w przypadku samochodów osobowych. Powinien jednak z tej możliwości korzystać z umiarem. Częste zmiany w tym zakresie mogą bowiem wywołać podejrzenia ze strony organów podatkowych i zaowocować przeprowadzeniem kontroli.

Konieczna aktualizacja VAT-26

Aby dokonać zmian podatnik rozpocząć musi od dopełnienia formalności polegającej na zaktualizowaniu zgłoszenia VAT-26. W przypadku pierwotnego zgłoszenia samochodu celem pełnego odliczenia VAT należy dokonać tego w ciągu 7 dni od momentu poniesienia pierwszego wydatku. W przypadku zmiany zakresu odliczenia, tj. np. przejścia na system mieszany aktualizacja VAT-26 winna być dokonana najpóźniej dzień przed tym, w którym zmiana wybrana przez podatnika ma stać się obowiązująca. Jeżeli zatem podatnik zamierza zrezygnować z całkowitego odliczenia VAT, co wiąże się z zaprzestaniem prowadzenia ewidencji przebiegu ...