Dłuższy urlop rodzicielski - przepisy przejściowe

Z przepisów przejściowych zawartych w ustawie o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (art. 34) wynika, że pracownik, który w okresie od dnia 2 sierpnia 2022 r. do dnia wejścia w życie tej ustawy miał prawo do urlopu rodzicielskiego albo jego części lub korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym, ma prawo do skorzystania z urlopu rodzicielskiego już w wyższym wymiarze.

Do takiego pracownika stosowane będą:

• art. 182^1a § 4 Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym ww. ustawą, z którego wynika, że każdemu z pracowników - rodziców dziecka, przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z wymiaru ww. urlopu (41 albo 43 tygodni). Prawa tego nie można przenieść na drugiego z pracowników - rodzica dziecka,
• art. 182^1a § 5 Kodeksu pracy w brzmieniu nadanym ww. ustawą, z którego wynika, że skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni oznacza wykorzystanie przez pracownika - rodzica dziecka urlopu, o którym mowa wyżej (tj. w art. 182^1a § 4 Kodeksu pracy).

Interpelacja nr 39225 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie nowych przepisów dotyczących urlopów rodzicielskich

Szanowna Pani Minister,

Polska do dnia 2 sierpnia 2022 roku była zobowiązana wdrożyć do polskiego porządku prawnego postanowienia dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) – 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE. Zakładają one m.in. wprowadzenie dodatkowego 9-tygodniowego płatnego, nieprzenoszalnego na drugiego rodzica urlopu rodzicielskiego.

Biorąc pod uwagę fakt, że obecnie w znacznej większości beneficjentkami urlopu rodzicielskiego są mamy (tylko około 1% ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego), wprowadzone rozwiązanie ma zachęcić ojców do skorzystania z urlopu rodzicielskiego, a jednocześnie ułatwić mamom powrót na rynek pracy po okresie korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem.

Zgodnie z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2932) prawo do skorzystania z dodatkowych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego nabędą ci rodzice, którzy w dniu wejścia w życie ustawy korzystają z urlopu rodzicielskiego albo jeszcze go nie rozpoczęli.

Na skutek wydłużenia prac nad wdrożeniem zmian w Kodeksie pracy w podejmowanych działaniach legislacyjnych ogromna liczba rodziców i ich dzieci zostanie pozbawiona tego prawa. Przeważająca bowiem część mam korzysta z urlopu rodzicielskiego udzielonego w trybie art. 1791 Kodeksu pracy, czyli na tzw. wniosek długi, a więc nie ma możliwości odłożenia części urlopu rodzicielskiego na później. Przerwanie korzystania z urlopu rodzicielskiego udzielonego w trybie art. 179¹ Kodeksu pracy oznaczałoby bowiem dla nich przepadek pozostałej części.

Niezrozumiałe jest zatem różnicowanie sytuacji rodziców na tych, którzy korzystają z urlopu z góry i nie będą uprawnieni do dodatkowych 9 tygodni, oraz tych, którzy korzystają z urlopu na części i będą mogli odłożyć część urlopu do czasu wejścia w życie ustawy.

Do projektu ustawy powinny zostać wprowadzone przepisy, które umożliwią rodzicom, którzy w dniu 2 sierpnia 2022 roku przebywali na urlopie rodzicielskim, skorzystanie z dodatkowych 9 tygodni urlopu. Byłoby to dowodem na prowadzenie przez polski rząd realnej polityki prorodzinnej. Będzie to także ukłon w stronę tysięcy rodzin, a szczególnie ojców, któ...