Data Act – zmiany w nowej regulacji unijnej dla przedsiębiorców

Ustawodawstwo unijne w zakresie danych osobowych i nowych technologii to jeden z głównych bodźców do wprowadzania zmian w krajowym systemie prawnym. Zarówno wtedy, gdy przepisy unijne stosuje się bezpośrednio jako rozporządzenia (co miało miejsce w przypadku RODO), jak i kiedy wymagają krajowej implementacji (gdy są wydawane pod postacią unijnych dyrektyw wymagających transpozycji), wywierają one duży wpływ na prawa i obowiązki rozmaitych podmiotów. Już wkrótce do kolejnych zmian dojdzie za sprawą Data Act i związanego z nim Data Governance Act, które na razie są na etapie projektów. Ich wdrożenie może w znaczny sposób zmienić obszar przetwarzania i udostępniania danych osobowych.

Skąd plan wprowadzenia Data Act?

Data Act w chwili pisania tego tekstu nie został jeszcze ogłoszony jako ostateczny akt prawny. Na razie stanowi jedynie inicjatywy legislacyjnej (czyli projektu) podjętej przez organy unijne (głównie Komisję). Proces legislacyjny na szczeblu Unii Europejskiej jest wieloetapowy i złożony, dlatego wprowadzenie większości aktów prawnych wymaga czasu i wielu uzgodnień.

Zarówno Data Act, jak i Data Governance Act, mają być elementem większej strategii na rzecz danych. Celem owej strategii jest to, aby UE zostało liderem w zakresie nowoczesnych rozwiązań prawych w społeczeństwie opartym na danych. Dlatego planuje się podjęcie kilku inicjatyw legislacyjnych, które w założeniu uwolnią gospodarczy i społeczny potencjał danych oraz technologii – oczywiście zgodnie z zasadami i wartościami Unii Europejskiej. Data Act ma być jedną z kwestii, dzięki którym powstanie jednolity rynek umożliwiający przepływ danych w UE oraz między sektorami z korzyścią dla przedsiębiorstw, administracji publicznej, naukowców i ogółu społeczeństwa.

Oprócz tego akt w sprawie danych ma zapewnić sprawiedliwość w środowisku cyfrowym, umożliwić rozwój innowacyjnych rozwiązań opartych na potencjale danych, pobudzić konkurencyjność na rynku danych, a jednocześnie zminimalizować bariery ekonomiczne, prawne i techniczne.

Jakie zmiany przyniesie nowa regulacja?

Choć ostateczny kształt aktu w sprawie danych nie jest znany, to jego podstawowe, ogólne mechanizmy można opisać na podstawie tekstu ogłoszonego w toku procesu legislacyjnego. Akt przewiduje, że mają wejść wkrótce w życie w mniej lub bardziej zmienionej formie.

Podstawowe założenia

1. Projekt Data Act przewiduje wdrożenie mechanizmów, które pozwolą użytkownikom urządzeń podłączonych do Internetu na uzyskanie dostępu do generowanych przez siebie danych oraz udostępnianie tych danych podmiotom trzecim w celu świadczenia usług posprzedażowych albo innych innowacyjnych usług w oparciu o dane. Przewiduje to...