Czy zawsze otrzymanie zaliczki powinno być opodatkowane VAT?

Podatnik prowadzi działalność, która wiąże się zdokonywaniem na rzecz kontrahentów dostaw towarów na ich zamówienie, także żywnościowych, adostarczane towary opodatkowane są różnymi stawkami VAT. Kontrahenci, zktórymi podatnik współpracuje już długo iktórzy zamawiają wbliżej nieokreślonych momentach znaczne ilości towarów, wpłacają czasami na konto podatnika jakieś kwoty pieniędzy, zinformacją, że dotyczy to przyszłych dostaw. Powstaje wtakiej sytuacji wątpliwość, czy podatnik powinien potraktować wpłacone kwoty jako zaliczki, co skutkowałoby tym, że otrzymana kwota powinna zostać opodatkowana VAT.

Przynajmniej tak się wydaje na pierwszy rzut oka. Zwrócić bowiem należy uwagę, że wpłacone kwoty, jakkolwiek na poczet przyszłych dostaw, nie odwołują się do konkretnej dostawy, zidentyfikowanej co do towarów, ich rodzaju, ilości itp. Zatem podatnik nie może wiedzieć, towary opodatkowane jakimi stawkami kontrahenci zamówią w przyszłości. Czy powinien więc wystawić fakturę, stosując stawkę podstawową? Czy może jednak nie powinien wystawiać faktury, skoro nie wie, co tak naprawdę powinna ona dokumentować (tzn. co ostatecznie zostanie „opłacone” z otrzymanej kwoty)?

Zaliczka a VAT

Przypomnijmy, że na gruncie ustawy o VAT zaliczka w obrocie krajowym co do zasady powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Tak stanowi art. 19a ust. 8 ustawy: jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty (w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Zgodnie z kolei z art. 106i ust. 2 ustawy fakturę dokumentującą otrzymanie zaliczki wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. Faktura ta może zostać wystawiona także przed otrzymaniem zaliczki, ale nie wcześniej niż 30. dnia przed jej otrzymaniem (art. 106i ust. 7 pkt 2 ustawy). Faktura zaliczkowa powinna zawierać m.in. otrzymaną kwotę zapłaty oraz dane dotyczące zamówienia lub umowy.

Tylko zaliczka na konkretny cel jest opodatkowana

Prezentowane od jakiegoś czasu poglądy organów podatkowych wskazują na kształtowanie się stanowiska, w myśl którego wpłata na rzecz kontrahenta kwoty pieniędzy na poczet bliżej niesprecyzowanej przyszłej współpracy nie rodzi obowiązku rozliczenia takiego zdarzenia jako otrzymania zaliczki w rozumieniu VAT.

Jak zostało wskazane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 sierpnia 2014 r., nr ITPP1/443-623/14/DM, przepisy odnoszące się do zaliczek nie tworzą nowego przedmiotu opodatkowania, jakim jest dokonanie płatności. Otrzymanie zaliczki przyspiesza jedynie powstanie obowiązku podatkowego, związanego z mającą nastąpić dostawą towarów lub świadczeniem usług. Stąd regulacji dotyczących zaliczek nie można rozpatrywać w oderwaniu od czynności opodatkowanej, na poczet której zaliczka jest dokonywana.

Z tego zatem wynikałoby, że jeżeli nie wiemy, jakiej konkretnie identyfikowalnej czynności opodatkowanej dotyczy zaliczka (nie wystarczy wiedzieć, że jakaś tam dostawa towarów kiedyś nastąpi), to opodatkowanie nie wystąpi.

Warunki uznania zapłaty za zaliczkę w V...