Odliczenie podatku VAT przy wykonywaniu czynności nie podlegających opodatkowaniu oraz przy wykonywaniu czynności zwolnionych od podatku

W art. 86 ust 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) ustawodawca zawarł ogólną zasadę dotyczącą prawa podatnika do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Otóż, najważniejszym warunkiem umożliwiającym skorzystanie przez podatnika z prawa do odliczenia podatku naliczonego od należnego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta posiada jednak szereg wyłączeń.

Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. Tak więc ustawa przyznaje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dostawą towarów oraz świadczenia usług niepodlegających opodatkowaniu na terenie Polski (ze względu na reguły dotyczące miejsce świadczenia). Wprowadza jednak dwa warunki, które należy spełnić, by mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji.

Po pierwsze, podatek naliczony można odliczyć jedynie w sytuacji, gdy kwoty te podlegałyby odliczeniu gdyby dostawa towarów lub świadczenie usług miały miejsce na terytorium Polski.

Po drugie, podatnik musi posiadać dokumenty, z których będzie wynikał związek dokonanych zakupów z czynnościami wykonanymi poza terytorium Polski.

Według art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary lub usługi dotyczą nieodpłatnego przekazania tzw. prezentów małej wartości lub próbek w rozumieniu ustawy o VAT. Należy jednak pamiętać, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, zapłaconego przy ich nabyciu w części, w jakiej mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Pomimo że wyłączone z zakresu opodatkowania jest przekazywanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, to podatnikom przysługuje przy nabyciu prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT, jeśli materiały te związane są ze sprzedażą opodatkowaną.

Według obowiązującej ustawy o VAT świadczenie usług pośrednictwa finansowego podlega z pewnymi wyjątkami zwolnieniu z opodatkowania. Tak więc podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą zwolnioną. W pewnych sytuacjach jednak ustawa o VAT przyznaje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z takimi usługami. Zgodnie z art. 86 ust. 9 ustawy podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą następujących czynności wykonywanych na t...