Orzecznictwo: Nieodpłatne przekazanie i VAT

Z uzasadnienia: "Jeżeli norma prawa krajowego odbiega od treści normy dyrektywy w sposób, który zdaniem jednostki godzi w jej interesy a nieimplementowany lub niewłaściwie implementowany przepis dyrektywy, jeżeli chodzi o jego treść, jest bezwarunkowy i dostatecznie precyzyjny, obywatel może się powoływać na jego postanowienia przeciwko jakimkolwiek przepisowi prawa krajowego, który jest sprzeczny z dyrektywą, lub w takim zakresie, w jakim przepisy dyrektywy określają, jakich praw jednostki mogą dochodzić od państwa (por. wyrok ETS z 19 stycznia 1982 r. w sprawie C-8/81 Ursula Becker przeciwko Finanzamt Munster-Innenstadt). W takiej sytuacji Sąd krajowy ma obowiązek, w interesie obywatela, zastosować normę dyrektywy z pominięciem wadliwego unormowania krajowego."

Wyrokiem z dnia 3 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 340/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, po rozpatrzeniu skargi A. P., Sp. z o. o. z siedzibą w W., uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 10 stycznia 2007 r. (w przedmiocie interpretacji przepisów podatkowych) oraz poprzedzające ją postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z dnia 26 października 2006 r., określił że zaskarżona decyzja nie może być wykonana oraz zasądził na rzecz skarżącego kwotę 440 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. 

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że pismem dnia 25 lipca 2006 r. P. I. Sp. z o.o. z siedzibą w G. (aktualnie A. P. Sp. z o.o. z siedzibą w W.) zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności polegającej na nieodpłatnym przekazaniu infrastruktury drogowej na rzecz powiatu oraz nieodpłatnej modernizacji/remoncie szkolnych obiektów sportowych na rzecz miasta.

W złożonym zapytaniu podatnik wskazał, iż prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług deweloperskich na rynku nieruchomości handlowych, usługowych i biurowych. Spółka specjalizuje się w przygotowywaniu oraz realizacji projektów budowy centrów handlowych oraz obiektów biurowych, jak również w zakresie eksploatacji tych obiektów (wynajem powierzchni na rzecz podmiotów trzecich).

W celu zwiększenia swojego udziału w rynku Spółka dokonała inwestycji w postaci budowy centrum handlowego. W fazie realizacji budowy centrum handlowego Spółka poniosła wydatki związane z budową, modernizacją lub przebudową infrastruktury drogowej (budowa/przebudowa drogi, skrzyżowania, budowa bezkolizyjnych zjazdów) mające na celu zapewnienie połączenia centrum handlowego z istniejącym już układem komunikacyjnym. Spółka zobowiązała się (zarówno w odniesieniu do prac na gruncie należącym do Spółki, jak i na gruncie wynajmowanym), że po zakończeniu prac budowlanych przekaże nieodpłatnie nowe części infrastruktury na rzecz powiatu, uwalniając się tym samym od konieczności ponoszenia wydatków na konserwację i remonty przekazanej infrastruktury. Przedmiotowe inwestycje drogowe realizowane są zgodnie z zawartą z powiatem umową, na mocy której Spółka zobowiązała się do zrealizowania na własny koszt inwestycji w postaci infrastruktury drogowej umożliwiającej dojazd do centrum handlowego. W związku z faktem, iż część przedmiotowych prac musiała zostać wykonana na gruncie nie należącym do Spółki, podatnik zawarł z właścicielem gruntu umowę najmu. Właściciel gruntu, jako zarządca nieruchomości, zobowiązał się do wynajęcia działki, a Spółka jako najemca zobowiązała się do zapłaty określonego w umowie czynszu miesięcznego oraz do wybudowania na terenie wynajmowanej działki drogi dojazdowej do centrum handlowego. Przekazanie to ma miejsce po 1 czerwca 2005 r. Jednocześnie, w związku z przeniesieniem własności infrastruktury na rzecz powiatu, Spółka uzyskała możliwość wybudowania pylonu reklamowego na jednym z rond dojazdowych do budowanego centrum handlowego.

Dodatkowo w trakcie negocjacji dotyczących realizacji inwestycji, podatnik zobowiązał się również do sfinansowania remontu/modernizacji szkolnych obiektów sportowych (boisk szkolnych) znajdujących się przy określonych szkołach podstawowych i gimnazjach na obszarze miasta. Spółka dokonywała tych inwestycji na podstawie tytułu prawnego uzyskanego od właściciela gruntu. Zakończenie omawianych remontów/modernizacji miało miejsce po 1 czerwca 2005 r.

Zdaniem podatnika, opisane nieodpłatne dostawy towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do swojej właściwości Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. postanowieniem z dnia 26 października 2006 r. uznał za nieprawidłowe stanowisko P. I. Sp. z o.o. - aktualnie A. P. Sp. z o.o. z siedzibą w W. zawarte we wniosku dotyczącym opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności polegających na nieodpłatnym przekazaniu infrastruktury drogowej na rzecz powiatu oraz nieodpłatnej modernizacji (remoncie) szkolnych obiektów sportowych na rzecz miasta.

Powołując się na przepis art. 5, art. 7 ust. 2, art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) organ podatkowy wskazał, iż opisana we wniosku czynność, polegająca na przekazaniu na rzecz powiatu drogi wybudowanej na gruncie nie należącym do Spółki oraz remont/modernizacja obiektów sportowych na rzecz miasta, winny być rozpatrywane jako nieodpłatne świadczenie usług. Natomiast przekazanie wybudowanej na własnym gruncie drogi wraz z tym gruntem na rzecz powiatu, stanowi nieodpłatne przekazanie towarów.

W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G., nie jest zasadnym stanowisko podatnika wskazującego, iż w przedstawionej przez niego sprawie cel nieodpłatnego przekazania infrastruktury jest związany z jego przedsiębiorstwem i tym samym okoliczność powyższa wyklucza możliwość zastosowania dyspozycji wynikającej z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem organu podatkowego podatnik dokonał przekazania składników majątku na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem - cel ten określony bowiem został zakresem realizacji zadań własnych powiatu.

Podobnie jak dla nieodpłatnego przekazania należących do podatnika składników majątku przedstawia się sytuacja związana z wykonaniem remontu/modernizacji szkolnych obiektów sportowych i wykonaniem infrastruktury drogowej. Także w przypadku świadczenia tych usług, stwierdzić należy brak związku między ich wykonaniem, a prowadzeniem przez podatnika przedsiębiorstwa, w sensie takim jaki wynika z treści art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Należy bowiem wskazać, iż prowadzenie przez podatnika przedsiębiorstwa tj. świadczenie usług deweloperskich na rynku nieruchomości handlowych, usługowych i biurowych w tym realizacja projektów budowy centrów handlowych oraz obiektów biurowych, a także ich eksploatacja nie jest zależne (nie jest związane) ze świadczeniem przez wnioskodawcę usług, o których mowa we wniosku podatnika.

Po rozpatrzeniu zażalenia Strony, decyzją z dnia 10 stycznia 2007 r. Dyrektor Izby Skarbowej w G. zmienił powyższe postanowienie organu I instancji. Organ odwoławczy uznał istnienie związku nieodpłatnego przekazania towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem, jednocześnie wskazując, iż w pozostałej części stanowisko Skarżącego jest nieprawidłowe ze względu na przysługujące Skarżącemu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług w związku z powyższymi czynnościami.

Spółka wniosła skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Po rozpatrzeniu skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 3 stycznia 2008 r., sygn. I SA/Gd 340/07, uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. oraz poprzedzające ją postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G., stwierdzając jednocześnie, iż zaskarżona, decyzja nie może zostać wykonana.

W ocenie Sądu nie ma żadnych przeszkód, aby kierując się prowspólnotową wykładnią przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług ustalić jego rozumienie w zgodzie z wykładnią i celem art. 5 ust. 6 VI Dyrektywy. Oznacza to, że przepis ten należałoby interpretować tak, że każde nieodpłatne wydanie towarów przez podatnika (czyli przekazanie ich poza przedsiębiorstwo) stanowiących część jego majątku związanego z działalnością gospodarczą, jeżeli podatek naliczony związany z tymi towarami został odliczony, stanowi dostawę towarów za wynagrodzeniem (a w konsekwencji podlega opodatkowaniu) - bez względu na to, czy zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej, czy też do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyłączeniem przypadków, gdy podatnik w związku ze swoja działalnością przekazuje prezenty o małej wartości lub próbki.

Jak argumentuje dalej Sąd, z uwagi na ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT, a także wnioski sformułowane przez ETS, uzasadniona jest konstatacja, że dla opodatkowania usług o charakterze nieodpłatnym w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT również bez znaczenia jest, czy zostały one dokonane w ramach działalności gospodarczej, czy tez do innych celów, niż działalność gospodarcza.

Na powyższy wyrok sądu I instancji Spółka złożyła skargę kasacyjną z dnia 28 marca 2008 r., w której zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

•   art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, iż normy z tych przepisów mają zastosowanie do nieodpłatnego przekazania towarów i świadczenia usług w sytuacji gdy czynności te mają związek z działalnością gospodarczą podatnika;
•   art. 5 ust. 6 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388 z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE nr L 145), ("VI Dyrektywa") w związku z art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską ("TWE") poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na bezpośrednim powołaniu się i zastosowaniu przepisów VI Dyrektywy w drodze posłużenia się wykładnią prowspólnotową przepisów podatkowych prawa krajowego, ograniczając w konsekwencji prawa jednostki i nakładając na nią obowiązki niewyrażone wprost w przepisach prawa krajowego, w sytuacji gdy bezpośredni skutek dyrektywy należy stosować jedynie w zakresie, w jakim przepisy dyrektywy określają prawa, a nie obowiązki, przysługujące podatnikom;
•   art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez błędną ich wykładnię polegającą na rozszerzeniu dyspozycji i hipotezy norm zawartych w obu tych przepisach i wprowadzenie obowiązku podatkowego do stanu faktyczno-podatkowego, nieokreślonego w ustawie, co narusza art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. nr 78, poz. 473), ("Konstytucja") poprzez ustalenie istnienia i nałożenia na podatnika obowiązku podatkowego, nie wynikającego z ustawy, a w konsekwencji złamanie konstytucyjnej zasady wyłączności ustawy w odniesieniu do nakładania podatków i innych danin publicznych oraz ustalania zakresu obowiązku podatkowego,
  

Wskazując na powyższe Strona wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz rozpoznanie przez Naczelny Sąd Administracyjny skargi z dnia 7 lutego 2007 roku, i uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 10 stycznia 2007 r. oraz poprzedzającego ją postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z dnia 26 października 2006 roku - z oceną prawną zgo...