Ewidencjonowanie w PKPiR transakcji w ramach autohandlu

Pytanie: Zamierzam poszerzyć działalność gospodarczą o handel samochodami nabytymi w kraju. Proszę o informacje, jakie są zasady ewidencjonowania tego typu transakcji w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Zakup samochodów od prywatnych osób fizycznych w kraju

Wśród wielu opcji pozyskania samochodu używanego w celu dalszej odsprzedaży istnieje możliwość nabycia towaru od prywatnej osoby. Do przeprowadzenia transakcji stosuje się przepisy art. 155 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: kc), zgodnie z którym umowa sprzedaży zobowiązuje do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Zgodnie zaś z art. 535 kc przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Zatem z chwilą zawarcia umowy kupna-sprzedaży oraz dokonania zapłaty kontrahentowi ustalonej ceny podatnik staje się właścicielem przedmiotowego samochodu.

Podatnik występuje w roli kupującego, który nabywa za określoną cenę samochód. Z uwagi na fakt, że samochód jest przeznaczony do dalszej odsprzedaży, spełniona została definicja towaru handlowego. Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenia kpir) przez towary handlowe rozumie się wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym. Zatem zakup samochodu winien być ujęty w kolumnie 10. kpir „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”. Podstawą wpisu jest oryginał zawartej ze sprzedającym umowy kupna-sprzedaży. Zakup należy ewidencjonować pod datą zawarcia umowy.

Dodatkowym wydatkiem w przypadku nabycia samochodu od osoby fizycznej jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Na nabywcy ciąży obowiązek jego obliczenia oraz uiszczenia. Wynika to z zapisów art. 1 ust. 1 pkt 1a Ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: pcc), które stanowią, że podatkowi podlega czynność cywilnoprawna, jaką jest umowy sprzedaży rzeczy. Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o pcc, obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym. Zaś obowiązek zapłaty podatku, zgodnie z art. 5 ust. 1, ciąży na podatnikach tego podatku. Podatek pobiera się w wysokości 2 proc. wartości rynkowej rzeczy. Stanowią o tym art. 6 ust. 1 pkt 1c i art. 7 ust. pkt 1a ustawy o pcc. W związku z faktem, że podatnik jako nabywca ponosi wydatek w postaci uiszczenia podatku pcc, stanowi on podatkowy koszt uzyskania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. „Jeżeli w związku z dokonaniem zakupu samochodu, na podstawie odrębnych przepisów, podatnik zobowiązany jest do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, wydatek ten, jako ściśle związany z nabyciem towaru handlowego i w konsekwencji poniesiony w celu osiągnięcia przychodu, także stanowi koszt uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w kwocie rzeczywiście uiszczonej —  tj. obliczony od zadeklarowanej dla celu podatku od czynności cywilnoprawnych” — tak stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. IBPB1/415-32/08/KB/KAN-1715/10/07/KAN-3141/12/07.

Uiszczenie podatku pcc jest zatem obowiązkiem podatnika i na nim ciąży, dlatego też należy ten wydatek zaewidencjonować w kpir. Z uwagi na fakt, że § 3 ust. 1 pkt 2 ściśle wymienia, jakie elementy należy zaliczyć do ceny zakupu, i wśród nich nie ma wymienionego podatku pcc, należy ten wydatek zaksięgować w kolumnie 13. kpir „Pozostałe wydatki”. Definiując pojęcie „cena zakupu”, ustawodawca nie posłużył się zwrotem: „w szczególności”, zatem nie można ww. definicji traktować w sposób rozszerzający. Pcc należy potraktować jako pozostały wydatek związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa w zakresie autohandlu.

W myśl przepisu art. 22 ust. 6b Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

W przypadku podatku pcc podatnik będzie dysponował dwoma dokumentami: deklaracją dla podatku od czynności cywilnoprawnych, którą musi złożyć w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, oraz dowodem wpłaty tegoż podatku, który musi być uiszczony w ww. terminie. Deklaracja PCC-3 „Deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych” zawiera wszystkie niezbędne dane wymagane w przepisach rozporządzenia kpir, aby mogła być uznana za dowód księgowy. Określa bowiem nazwę i adres organu skarbowego oraz dane podatnika — zatem wskazuje strony uczestniczące w operacji gospodarczej. Zawiera też datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, bowiem w PCC-3 wypełnia się pola: „data wypełnienia” oraz „data dokonania czynności”. Ponadto z reguły podatnik też posiada na kopii deklaracji pieczęć wpływu do urzędu skarbowego. Deklaracja szczegółowo określa przedmiot operacji gospodarczej (przedmiot opodatkowania), jego wartość oraz ilościowe określenie (podstawę opodatkowania, stawkę podatku oraz obliczenie należnego podatku, kwotę podatku do zapłaty). Ponadto opatrzona jest podpisem podatnika oraz parafką pracownika organu. Moim zdaniem wszystkie te dane spełniają potrzeby regulacji § 13 ust. 5 rozporządzenia kpir i deklaracja PCC może być uznana za dowód księgowy. Ewidencjonując ten dokument, w kolumnie 3. „Numer dowodu księgowego” należy zastosować zapis umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie — zatem można zastosować skrót „deklaracja PCC z dnia ……”. Dodatkowe podpięcie dowodu wpłaty podatku pod deklarację będzie optymalnym rozwiązaniem. Ewentualnie można wystawić na podstawie dowodu wpłaty dowód księgowy zawierający wszystkie dane wymagane § 13 ust. 5 i zaksięgować koszt na jego podstawie, dodając jako załącznik kopię deklaracji PCC. Byłoby to rozwiązanie odwrotne do ww., niemniej również prawidłowe, zatem nie powinno budzić zastrzeżeń organu.

Sprzedaż samochodów w ramach umowy komisu

Umowa komisu i podstawa opodatkowania ustalana przy jej stosowaniu są odmiennie pojmowane dla potrzeb podatku od towarów i usług oraz w podatku dochodowym.

Wynikiem tego zapisy w kpir nie wykazują żadnej analogii w stosunku do zapisów w rejestrach VAT.

Przede wszystkim, zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy. Przepisy rozporządzenia kpir w § 2 ust. 1 wymagają, by księga była prowadzona wg wzoru ustalonego w przepisach rozporządzenia kpir.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o PIT za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek VAT. Przepisy ustawy o PIT nie zawierają definicji ani nie regulują zasad rozliczania komisu.

W przypadku gdy podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą na przyjmowaniu w komis samochodów od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, należy odnieść się do regulacji prawnych zawartych ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »