Zmiana pełnomocnika jako sposób na uniknięcie podatku

Działanie polegające na odwoływaniu udzielonych wcześniej pełnomocnictw i ustanawianiu kolejnych pełnomocników w okresie biegu terminu, o którym stanowi art. 150 Ordynacji podatkowej (tzw. fikcja doręczenia), czyniłoby ten przepis praktycznie niestosowalnym, co z całą pewnością podważałoby cel ustanowionej w nim konstrukcji prawnej - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak (sprawozdawca), Sędziowie NSA Tomasz Zborzyński, WSA del. Beata Cieloch, Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 24 października 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 8 grudnia 2010 r. sygn. akt I SA/Lu 485/10 w sprawie ze skargi S. G. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 29 marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie,
2) zasądza od S. G. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w L. kwotę 220 (słownie: dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZADADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, w sprawie o sygn. akt I SA/Lu 485/10, uwzględnił skargę S. G. - nazywanej dalej "Skarżącą", i uchylił zaskarżone postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 29 marca 2010 r. w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania.

Jak wskazano w motywach powyższego wyroku, postanowieniem z dnia 29 marca 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej, na podstawie art. 228 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60, z późn. zm.), stwierdził, że odwołanie Skarżącej od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. zostało wniesione z uchybieniem terminu i w związku z tym pozostawił je bez rozpatrzenia. Organ, wskazując na art. 144, art. 145 § 1 i 2, art. 148 § 1, art. 149, art. 150 Ordynacji podatkowej przedstawił sposób doręczania pism w postępowaniu podatkowym. Z wyjaśnień organu podatkowego wynikało, że decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego została doręczona Skarżącej w dniu 29 grudnia 2009 r. w trybie zastępczym, przewidzianym w art. 150 Ordynacji podatkowej, z uwagi na nie podjęcie jej z placówki pocztowej. Decyzja została wysłana na wskazany przez Skarżącą adres pełnomocnika. Ponieważ odwołanie wniesiono w dniu 26 stycznia 2010 r., czyli po upływie terminu określonego w art. 223 § 2 Ordynacji podatkowej, organ zobligowany był do wydania zaskarżonego orzeczenia na podstawie art. 228 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów Skarżącej organ zwrócił uwagę, że w dniu 15 grudnia 2009 r., gdy wysłano decyzję organu pierwszej instancji, pełnomocnikiem Skarżącej była osoba, do której nadano przesyłkę. W tym czasie organ pierwszej instancji dysponował tylko danymi dotyczącymi dotychczasowego pełnomocnika. Wbrew temu co podniosła Skarżąca, uzyskanie informacji o ustanowieniu nowego pełnomocnika w dniu 23 grudnia 2009 r., czyli w momencie, gdy decyzja znajdowała się w wyniku awizowania w urzędzie pocztowym, nie rodziło obowiązku ponownego wysłania decyzji na adres nowego pełnomocnika. W ocenie organu odwoławczego decydującym dla oceny prawidłowości doręczenia decyzji - tego, czy została wysłana na właściwy adres - był stan wiedzy organu w dniu nadania przesyłki i data jej dotarcia pod wskazany adres.

Od powyższego postanowienia Skarżąca odwołała się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W skardze podniesiono narzut naruszenia art. 228 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej poprzez uznanie, że odwołanie z dnia 26 stycznia 2010 r. zostało wniesione z uchybieniem terminu, podczas gdy było ono niedopuszczalne z uwagi na nieistnienie decyzji nim zaskarżonej. Skarżąca zarzuciła ponadto naruszenie art. 145 § 2 i art. 150 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej poprzez uznanie za skuteczne doręczenia decyzji odwołanemu pełnomocnikowi. Jak zauważyła Skarżąca, odwołanie pełnomocnictwa stało się skuteczne z dniem dotarcia stosownego pisma do organu podatkowego. W tej sytuacji nie było już możliwości skutecznego doręczenia decyzji osobie, która nie była już pełnomocnikiem Skarżącej - także w drodze doręczenia zastępczego, ponieważ jest to możliwe tylko wówczas, gdy odbiorca jest legitymowany do jej odbioru. W tym stanie rzeczy, ponieważ nie doszło do skutecznego doręczenia decyzji, nie wywołała ona skutków materialnych i procesowych, a co za tym idzie Skarżące nie mogła uchybić terminowi do wniesienia odwołania.

Wojew...