WSA. Odszkodowanie za szkody wyrządzone przez zwierzęta chronione bez PIT

Z uzasadnienia: Odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych, które mają w rzeczywistości na celu przywrócenie stanu posiadania sprzed wyrządzenia szkody, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż stanowią przychód uzyskany z działalności rolniczej, o którym mowa w art. 2 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Andrzej Melezini (spr.), Sędziowie sędzia SO del. do WSA Małgorzata Anna Dziemianowicz, sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Protokolant st. sekretarz sądowy Beata Świętochowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 2 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w B. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną,
2. zasądza od Ministra Finansów na rzecz skarżącej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w B. kwotę 440 zł (słownie: czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w B. (dalej jako: "Skarżąca", "Wnioskodawca") dnia [...] stycznia 2015 r. zwróciła się do Ministra Finansów o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania.

We wniosku wskazała, że jest państwową jednostką budżetową, działającą na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.). Statut Wnioskodawcy został nadany przez Ministra Środowiska rozporządzeniem z dnia 10 listopada 2008 r. Wskazała, że zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013, poz. 627 ze zm.; dalej przywoływana jako: "u.o.p.") Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych tj. żubry - w uprawach, płodach rolnych lub gospodarstwie leśnym; wilki i rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich; niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych; bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. Odpowiedzialność, o której mowa powyżej nie obejmuje utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć gdyby szkoda nie została wyrządzona. Podniosła, że wpływają do niej wnioski o wypłatę odszkodowań od: osób prawnych, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz od rolników indywidualnych. Na podstawie złożonych wniosków dokonuje się oględzin w terenie, szacowania wartości szkody oraz wypłaca odszkodowanie, jako rekompensatę za poniesione szkody wyrządzone w wyniku działania zwierząt prawnie chronionych. Podstawą wypłaty odszkodowania jest protokół sporządzony z oględzin składający się z dwóch części. Pierwsza dotyczy danych osobowych poszkodowanego, identyfikacji przedmiotu szkody (nr działki rodzaj uprawy, rodzaj drzewa, sprzętu, itp.), zwierzęcia i przyczyny, które spowodowało szkodę, uwag sporządzającego protokół oraz uwag poszkodowanego do ustaleń poczynionych podczas oględzin. Druga część protokołu zawiera kalkulację szkody ze wskazaniem podstaw jej szacowania (np. oszacowanie masy drewna następuje na podstawie pomiaru średnicy pniaka i odczytu z "Tablic służących do określenia pierścienic i miąższości drzewa na podstawie średnicy pniaka" - praca zbiorowa na zlecenie Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, a cenę przyjmuje się na podstawie cen drewna w poszczególnych nadleśnictwach na terenie województwa). Na końcu poszkodowany wskazuje, w jakiej formie należy dokonać płatności oraz wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych na potrzeby postępowania związanego z szacowaniem szkód i wypłatą odszkodowania. Wysokość odszkodowania nie podlega negocjacji. Skarżąca wskazała, że przedmiot niniejszego wniosku jest zasadny w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 lipca 2013 r. w sprawie niezgodności art. 126 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody w zakresie, w jakim ogranicza odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez bobry wyłącznie do szkód powstałych w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim, z art. 32 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.

W związku z powyższym sformułowano następujące pytanie: czy odszkodowanie za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym oraz osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód opodatkowany i należy im wystawić PIT-8C?

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Skarżąca wskazała, że odszkodowania za szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych wypłacane rolnikom indywidualnym i innym osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 poz. 361 ze zm. zwanej dalej: "u.p.d.o.f."), i w związku z tym nie należy ww. osobom wystawiać i przesyłać deklaracji PIT-8C. W przypadku rolników indywidualnych wypłacane odszkodowania stanowią przychód z działalności rolniczej i w związku z tym na podstawie art. 2 ust. 1 nie podlegają przepisom u.p.d.o.f. W przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.d.o.f., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów enumeratywnie wymienionych przez ustawodawcę, jako zwolnione od podatku oraz dochody, od których Minister Finansów w drodze rozporządzenia zaniechał poboru podatku. Skarżąca wskazała, że katalog zwolnień przedmiotowych określony w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. zwalnia z opodatkowania otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, pod warunkiem, że ich wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw i przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. W przypadku odszkodowań, o których wyżej mowa, zasady ustalania wynikają z art. 126 u.o.p.

W interpretacji indywidualnej z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w B., działający w imieniu Ministra Finansów, uznał stanowisko Skarżącej w zakresie opodatkowania odszkodowania za nieprawidłowe. Organ przytoczył treść art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, art. 11 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Następnie Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że odszkodowania wypłacane rolnikom indywidualnym, nie podlegają wyłączeniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. i w konsekwencji podlegają zapisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wszelkie przychody pośrednio związane z działalnością rolniczą, czy też powstające przy okazji prowadzenia działalności rolniczej, jak np. odszkodowania, nie stanowią przychodów z tej działalności.

W dalszej kolejności organ przywołał treść art. 126 ust. 1, ust. 2, ust. 3 i ust. 11 u.o.p. oraz stwierdził, że w drodze rozporządzenia określa się jedynie tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań. Natomiast z powołanego powyżej art. 126 ust. 3 ww. ustawy jednoznacznie wynika, że to Wnioskodawca dokonuje kalkulacji szkody i ustala wysokość odszkodowania (np. jak wskazano w treści wniosku w oparciu o oszacowaną masę drewna i cenę ustalona na podstawie cen drewna w poszczególnych nadleśnictwach na terenie województwa). W ocenie organu, powyższe przepisy ustawy o ochronie przyrody nie określają wprost wysokości odszkodowania, a także nie wskazują zasad jego ustalania.

Dyrektor Izby Skarbowej w B. stwierdził, że wskazane we wniosku odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.

Biorąc powyższe, organ stwierdził, że skoro wypłacane odszkodowania nie korzystają z wyłączenia, o któ...