Umorzenie kary za przetrzymywanie książek jest opodatkowane

Korzyści, jakie osiąga dłużnik ztytułu umorzenia opłat zaprzetrzymywanie wypożyczonych książek, stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe, atym samym przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym odosób fizycznych.

Do takiego wniosku doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 30 kwietnia 2015 r., nr IBPBII/1/4511-132/15/DP.

Podstawowa zasada opodatkowania PIT

Organ podatkowy przypomniał, że podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Podkreślił, że opodatkowaniu PIT podlegają m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Co może być przychodem?

Zdaniem organu podatkowego za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Umorzenie kary przez bibliotekę powoduje przychód do opodatkowania

Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej, dokonując umorzenia kary, biblioteka zwalnia dłużnika ze zobowiązania. Gdyby nie umorzenie należności, dłużnik byłby zobowiązany do poniesienia wydatków celem zaspokojenia wierzyciela. Tym samym czynność biblioteki ma dla dłużników konkretny wymiar finansowy, gdyż nie powoduje uszczuplenia w ich majątku, do którego musiałoby dojść, gdyby nie umorzenie należności. Działanie to ma zatem określone konsekwencje finansowe dla dłużnika. Nie musi on bowiem ponosić konsekwencji finansowych swojego zachowania do czego byłby zobowiązany, gdyby nie np. zarządzenie o umorzeniu wydane przez dyrektora biblioteki na umotywowany wniosek dłużnika.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że korzyści, jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia opłat za przetrzymywanie wypożyczonych książek, stanowią dla niego realne przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przychód z tzw. innych źródeł

Zdaniem organu podatkowego w konsekwencji wartość tak umorzonych opłat stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Biblioteka jako podmiot dokonujący umorzenia należności z tytułu przetrzymywania wypożyczonych książek jest zatem zobowiązana do wystawienia informacji PIT-8C o wysokości uzyskanego przychodu z tytułu umorzonych należności.

UWAGA. AKTUALIZACJA

Minister Finansów  - interpretacja z 15 czerwca 2015 r., nr DD3.8222.2.238.2015.IMD.

Minister Finansów podkreślił, że zastosowanie w stosunku do osoby fizycznej instytucji umorzenia przez uprawniony do tego organ, nie zawsze oznacza, powstanie po jej stronie przychodu w rozumieniu przepisów ustawy. Umorzenie otrzymanych uprzednio należności pieniężnych (brak obowiązku zwrotu pobranych świadczeń) stanowi przychód z tzw. innych źródeł. W tym bowiem przypadku po stronie dłużnika - w momencie zwolnienia z długu - powstaje przysporzenie o charakterze majątkowym.

Jak tłumaczył Minister Finansów, w przypadku umorzenia kary - opłaty za przetrzymywanie zbiorów bibliotecznych nie jest powiązane z otrzymanym uprzednio przez podatnika świadczeniem, zatem w tym przypadku u osoby tej nie powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.