Ulga rehabilitacyjna: Dojazd własnym autem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne

Z uzasadnienia: Z przepisów art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a pkt 14, ust. 7c i ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy nie można wywodzić, że ulga przysługuje z samego faktu inwalidztwa i posiadania samochodu osobowego wykorzystywanego także dla potrzeb osoby niepełnosprawnej. Określone wydatki muszą być faktycznie poniesione i to na określone cele. Wprawdzie zgodnie z art. 26 ust. 7c ustawy, podatnik nie ma obowiązku udokumentowania tych wydatków (na używanie samochodu), lecz powinien liczyć się z koniecznością wykazania uprawnienia do skorzystania z ulgi i w sposób wiarygodny uprawdopodobnić fakt poniesienia spornych wydatków (nawet dowodami innymi niż dokumenty).

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA del. Andrzej Jagiełło, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 grudnia 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 705/10 w sprawie ze skargi M. A. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 20 maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r.:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G.,
3) przyznaje adwokatowi A. T. od Skarbu Państwa - z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku - kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych wraz z należnym podatkiem od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 705/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę M. A. - dalej jako "Skarżący", na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 20 maja 2010 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r.

W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że Skarżący w zeznaniu podatkowym za 2003 r. odliczył od dochodu kwotę 2 280 zł z tytułu poniesionych wydatków na cele rehabilitacyjne. W wyniku przeprowadzonego postępowania Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. zakwestionował odliczenie powyższej kwoty z tytułu używania własnego samochodu dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne stwierdzając, że Skarżący nie wykazał, iż korzystał w 2003 r. z tego rodzaju zabiegów. W związku z tym decyzją z dnia 23 października 2009 r. organ podatkowy pierwszej instancji określił Skarżącemu zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2003 r.

Dyrektor Izby Skarbowej, po rozpatrzeniu odwołania Skarżącego, wymienioną na wstępie decyzją z dnia 20 maja 2010 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu podatkowego pierwszej instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy - przywołując treść art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a pkt 14, ust. 7c i ust. 7d ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "u.p.d.o.f.", stwierdził, że warunkiem skorzystania z odliczenia od dochodu wskazanych wyżej wydatków jest posiadanie określonej grupy inwalidzkiej, posiadanie samochodu osobowego oraz uprawdopodobnienie korzystania z zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych. Wprawdzie zgodnie z art. 26 ust. 7c u.p.d.o.f., nie ma obowiązku udokumentowania tych wydatków, co jednak nie oznacza, że ulga przysługuje z samego faktu posiadania orzeczenia o niepełnosprawności i samochodu osobowego. W rozpatrywanej sprawie, jak ustaliły organy podatkowe, Skarżący posiadał w 2003 r. I grupę inwalidzką, był właścicielem samochodu osobowego, ale nie wykazał, iż poniósł wydatki na cele rehabilitacyjne. Organ odwoławczy podkreślił też, że Skarżący w toku prowadzonego postępowania, pomimo kilkukrotnych wezwań, nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających poniesienie w badanym roku podatkowym wydatków na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Ponadto, jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej, do protokołu spisanego na okoliczność zapoznania się z aktami sprawy w dniu 23 marca 2010 r. Skarżący oświadczył - "nie posiadam dokumentów uprawniających do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej za lata 2003,2005, 2006, 2007, 2008". Skarżący nie wskazał jednoznacznie ani gdzie dojeżdżał prywatnie na zabiegi masażu, ani imion i nazwisk osób, które tego rodzaju usługi świadczyły. Mając na uwadze powyższe Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że wobec nieprzedstawienia przez Skarżącego dowodów na okoliczność korzystania w badanym roku podatkowym z niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych, nie zostały spełnione warunki określone w art. 26 ust. 7a pkt 14 u.p.d.o.f., uprawniające do odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem kwoty 2 280 zł na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f.

Sąd pierwszej instancji oddalając skargę podkreślił, powołując treść art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a pkt 14, ust. 7c i ust. 7d u.p.d.o.f., że stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji jest zgodne z prawem. Z powołanych wyżej przepisów nie można bowiem wywodzić, że ulga przysługuje z samego faktu inwalidztwa i posiadania samochodu osobowego wykorzystywanego także dla potrzeb osoby niepełnosprawnej. Zdaniem Sądu, trafnie wskazano w zaskarżonej decyzji, iż określone wydatki muszą być faktycznie poniesione i to na określone cele. Wprawdzie zgodnie z art. 26 ust. 7c u.p.d.o.f., podatnik nie ma obowiązku udokumentowania tych wydatków (na używanie samochodu), lecz powinien liczyć się z koniecznością wykazania uprawnienia do skorzystania z ulgi i w sposób wiarygodny uprawdopodobnić fakt poniesienia spornych wydatków (nawet dowodami innymi niż dokumenty). Za takim rozumieniem art. 26 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f. przemawia zarówno wykładnia literalna (w przepisie jest mowa o "poniesieniu wydatków") jak i celowościowa (ułatwienie osobom niepełnosprawnym prowadzenia normalnego życia). Odliczenia mają spełniać rolę bodźca, zachęcającego i ułatwiającego niepełnosprawnym rehabilitację i normalne życie. Wydatki takie muszą więc być poniesione faktycznie. W ocenie Sądu, żądanie przedłożenia dowodów uwiarygodniających fakt korzystania z zabiegów rehabilitacyjnych w 2003 r. znajdowało więc podstawę w treści powołanych wyżej przepisów. W rozpatrywanej sprawie Skarżący żadnych dowodów nie przedłożył (co więcej - wskazał, że takich dokumentów nie posiada), nie podał też imienia i nazwiska osoby, która miała wykonywać masaże, ani konkretnego miejsca, gdzie te usługi miały być wykonywane (za takie nie może być uznane wskazanie jednej z uliczek w okolicy zakładu karnego). W tych okolicznościach samo złożenie przez Skarżącego oświadczenia w trybie art. 180 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), bądź złożenie zeznań w trybie art. 199 Ordynacji podatkowej, nie mogłoby zostać uznane za w...