Transakcje na rynku wierzytelności: Faktoring

Faktoring jest umową nienazwaną, czyli niezapisaną wprost w kodeksie cywilnym, wobec czego, zgodnie z art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony zawierają umowę wedle swojego uznania, byleby tylko jej treść nie była sprzeczna z przepisami kodeksu. Umowę faktoringu zawierają dostawca towarów lub usług (faktorant) oraz nabywca wierzytelności (faktor). Jest to forma finansowania przedsiębiorstw poprzez wykup wierzytelności. Faktor (bank lub firma faktoringowa) nabywa krótkoterminowe wierzytelności, faktorant natomiast otrzymuje z tego tytułu odpowiednią zapłatę.

Umowa faktoringu łączy w sobie dwa elementy: cesję wierzytelności oraz pożyczkę, którą spłaca nabywca wierzytelności w drodze cesji. Umowa jest zawierana na czas nieokreślony. Faktorant ceduje każdą fakturę na faktora. Faktorant otrzymuje zapłatę: niezwłocznie po powstaniu wierzytelności i scedowaniu jej na faktora (faktoring dyskontowy lub zaliczkowy) lub w dniu wymagalności wierzytelności, po otrzymaniu zapłaty od dłużnika lub w innym terminie (faktoring wymagalnościowy). Uczestnikiem transakcji jest również odbiorca towarów lub usług, czyli dłużnik faktoringowy. Nie jest on jednak stroną umowy. Skutkiem prawnym zawartej umowy jest bowiem zmiana wierzyciela (z faktoranta na faktora). Dłużnik natomiast pozostaje ten sam.

Można więc podsumować, iż faktoring jest to nabycie przez faktoranta krótkoterminowej pieniężnej wierzytelności handlowej przed terminem jej płatności z potrąceniem opłaty na rzecz faktora, bez przejęcia ryzyka wypłacalności dłużnika lub z przejęciem takiego ryzyka.

Zgodnie z konwencją ottawską z 1988 r. istotą faktoringu jest nie tylko umowa przelewu wierzytelności (zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego), ale też świadczenie na rzecz faktoranta dodatkowych usług, takich jak udzielanie finansowania w formie wypłaty zaliczek na poczet ceny nabycia wierzytelności oraz usługi administracyjne, takie jak: ściąganie należności, okresowe badanie sytuacji ekonomiczno-finansowej odbiorców, prowadzenie rejestru faktur i ewidencji księgowej płatności itp. Przy czym niezbędne jest wykonywanie przynajmniej dwóch ze wspomnianych usług dodatkowych. Jest to więc faktycznie umowa nienazwana, mimo że bazuje na elementach umów nazwanych, takich jak: umowa przelewu wierzytelności, umowa sprzedaży i umowa zlecenia. Swoją drogą nie można te...