Sprzedaż należności po skorzystaniu z ulgi na złe długi a korekta zeznania

Użyty w art. 89a ust. 4 (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012 r.) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwrot „należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie” nie obejmował jej zbycia - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Danuta Oleś, Sędzia NSA Marek Kołaczek, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 12 września 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2690/11 w sprawie ze skargi K. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 9 czerwca 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.

1.1. Wyrokiem z 29 czerwca 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2690/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie ze skargi K. sp. z o.o. z siedzibą w W. uchylił interpretację indywidualną Ministra Finansów z 9 czerwca 2011 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług oraz zasądził na rzecz spółki zwrot kosztów postępowania.

1.2. Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że spółka zwróciła się z wnioskiem o udzielenie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. Opisując zdarzenie przyszłe spółka wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą, polegającą na świadczeniu usług doradztwa podatkowego. Gdy ma trudności w uzyskiwaniu płatności od swoich klientów, w odniesieniu do wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, zgodnie z art. 89a ust. 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej "u.p.t.u."), wysyła do dłużników zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku należnego, zgodnie z przysługującym jej uprawnieniem. Jeśli dłużnik nie ureguluje należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, spółka po uprzednim sprawdzeniu, że wszystkie wymogi wymienione w art. 89a ust. 2 u.p.t.u. są spełnione, dokonuje korekty zmniejszającej kwotę podatku należnego, wynikającą z tych należności. W niektórych przypadkach, po dokonaniu ww. korekty w trybie art. 89a u.p.t.u., spółka rozważa zbycie za wynagrodzeniem na rzecz osób trzecich wierzytelności, w stosunku do których dokonała ww. korekty. W związku z tym spółka zapytała, czy prawidłowe jest jej stanowisko, zgodnie z którym zbycie na rzecz osób trzecich wierzytelności, w stosunku do których dokonano korekty VAT należnego, o jakiej mowa w art. 89a ust. 1 u.p.t.u., nie powoduje po jej stronie obowiązku "odwrócenia" korekty (dokonania korekty zwiększającej), zgodnie z art. 89a ust. 4 u.p.t.u. Jednocześnie spółka stwierdziła, że - w jej ocenie - zbycie ww. wierzytelności na rzecz osób trzecich, nie generuje po jej stronie obowiązku dokonania korekty zwiększającej. Nie dochodzi bowiem do "uregulowania należności" w rozumieniu art. 89a ust. 4 u.p.t.u. Strona podkreśliła, że przepisy podatkowe nie wprowadzają żadnych ograniczeń w zakresie możliwości zbycia wierzytelności po dokonaniu korekty z art. 89a ust. 1 u.p.t.u. Zgodnie z art. 89a ust. 2 pkt 4 u.p.t.u. aby można było obniżyć VAT należny, wierzytelność nie może być zbyta jedynie na moment dokonywania korekty. Treść art. 89a ust. 4 ustawy wskazuje na obowiązek "odwrócenia" korekty jedynie, gdy dojdzie do "uregulowania należności", co należy rozumieć wyłącznie jako dokonanie spłaty na rzecz spółki przez dłużnika.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z 9 czerwca 2011 r. uznał za nieprawidłowe opisane wyżej stanowisko spółki. Organ, po odwołaniu się do treści art. 89a u.p.t.u., stwierdził, że zbycie należności pozbawia podatnika możliwości skorzystania z uprawnienia przewidzianego w ust. 1 tego przepisu, zaś ust. 4 nie wprowadza wymogu, aby należność została uregulowana tylko i wyłącznie przez dłużnika. Bez znaczenia jest także - w ocenie organu - forma uregulowania należności, tj. czy ureguluje ją dłużnik, czy uregulowanie nastąpi przez jej zbycie na rzecz osoby trzeciej. Tym samym organ przyjął, że podatnik, który zbył za wynagrodzeniem wierzytelność na rzecz podmiotu trzeciego, a wierzytelność ta uprzednio została objęta korektą podatku należnego (jako wierzytelność, której nieściągalność została uprawdopodobniona), w myśl art. 89a ust. 4 u.p.t.u., ma obowiązek dokonania zwiększenia VAT należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność lub jej część została uregulowana.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego spółka wniosła o uchylenie ww. interpretacji indywidualnej i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania sądowego oraz uznanie, iż przedstawione przez nią stanowisko jest prawidłowe. Zaskarżonej interpretacji spółka zarzuciła przy tym naruszenie:

1. art. 89a ust. 1 w związku z art. 89a ust. 4 u.p.t.u., przez uznanie, że na skutek zbycia wierzytelności, po terminie uzyskania prawa do dokonania korekty VAT z tytułu nieściągalnych wierzytelności, spółka jest zobowiązana do zwiększenia VAT należnego w rozliczeniu za okres, w którym wierzytelność została zbyta;

2. art. 14c § 2 w związku z art. 121 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej "O.p."), przez pominięcie orzecznictwa sądowego w zakresie interpretacji art. 19 ust. 1 i 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.);

3. art. 14a i art. 121 § 1 O.p., przez nieustosunkowanie się do argumentacji prawnej i orzecznictwa powołanego przez spółkę we wniosku o interpretację.

2.2. Minister Finansów w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując tym samym stanowisko wyrażone w kwestionowanej interpretacji indywidualnej.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

3.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny za zasadną uznał skargę spółki, stwierdzając, że Minister Finansów, dokonując wykładni wsk...