Rozliczenie podatku PCC od pożyczki

Jeśli otrzymałeś pożyczkę, to czynność ta podlega opodatkowaniu podatnikiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), z wyjątkiem przypadków gdy istnieje podstawa prawna do wyłączenia obowiązku zapłaty PCC lub zwolnienia z tego podatku. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy pożyczki. Jeśli umowa pożyczki określa, że wypłata kwoty pożyczki nastąpi niejednokrotnie i suma wypłat nie jest znana w chwili zawarcia umowy, to obowiązek podatkowy powstaje w chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Od chwili, w której powstaje obowiązek podatkowy, zależy termin złożenia deklaracji PCC-3 i zapłaty podatku.

Kiedy umowa pożyczki nie podlega PCC

Jeżeli umowa pożyczki podlega opodatkowaniu VAT lub przynajmniej jedna ze  stron umowy z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku VAT, to umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu PCC.

Kogo dotyczy obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy ciąży na biorącym pożyczkę.

Jeśli kilka osób biorących pożyczkę zawiera jedną umowę pożyczki (solidarnie odpowiadają za zwrot pożyczki), to wszystkie te osoby odpowiadają solidarnie za zapłatę podatku. Oznacza to, że podatek w należnej wysokości może być zapłacony przez jedną z tych osób w całości, przez każdą z nich w równej wysokości, albo przez niektórych z nich. Części nie muszą być równe, ale suma wpłat powinna być równa kwocie należnego podatku. Jeśli podatek nie zostanie zapłacony przez te osoby w terminie i w całości – organ podatkowy może sam zdecydować kto i ile zapłaci (ale wówczas z dodatkowymi kosztami egzekucyjnymi i odsetkami).

Czym jest podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania jest wartość pożyczki albo każda przekazana kwota, jeśli wartość pożyczki nie była ustalona z góry.

Przykład: Pan Jan chciał przeprowadzić remont mieszkania. W marcu podpisał z panem Wojciechem umowę pożyczki. Uzgodnili, że w przypadku braku wystarczających środków na zapłatę za wykonane prace, pan Wojciech pożyczy panu Janowi kwotę do 10 000 zł. W rzeczywistości pan Jan w lipcu pożyczył 8 000 zł, a we wrześniu 2 000 zł. W październiku spłacił 10 000 zł, a następnie w listopadzie znowu pożyczył 1 500 zł.

W takim przypadku pan Jan powinien zapłacić podatek od każdej pożyczonej kwoty, czyli od 8 000 zł, od 2 000 zł i od 1 500 zł.

Jak obliczyć podatek

Wysokość podatku PCC wyliczasz przy zastosowaniu stawki 0,5% podstawy opodatkowania.

Przykład: Jeśli otrzymałeś pożyczkę w kwocie 20 000 zł, to kwota podatku wyniesie: 20 000 zł × 0,5% = 100 zł

W pewnych przypadkach stawka podatku może wynosić 20% podstawy opodatkowania - jest to stawka sankcyjna. Obowiązuje ona, jeśli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:

• powołujesz się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony,
• powołujesz się na fakt zawarcia umowy pożyczki z osobą z najbliższej rodziny (małżonkiem, dzieckiem, wnukiem, prawnukiem, rodzicem, dziadkiem, babcią, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem, macochą oraz inną osobą uważaną za wstępnych lub wstępnych w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn) i nie udokumentujesz otrzymania tych pieniędzy na swój rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo przekazem pocztowym.

Zwolenienie od podatku

Kto jest zwolniony z podatku

Z podatku zwolnione są, m.in.:

• organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonają czynności (będą biorącymi pożyczkę) wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
• osoby kupujące na potrzeby własne samochody osobowe, jeśli w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zaliczone są do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu.

Co jest zwolnione z podatku

Umowa pożyczki jest zwolniona z PCC, m.in. w przypadku, gdy:

• zawarta jest między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej i jej wysokość nie przekracza kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn, określonej dla tej grupy podatkowej, tj. 10 434 zł (obowiązuje zasada sumowania wszystkich pożyczek od tej samej os...